ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΚΕΡΚΥΡΑΣ
(Μέλος του Πανελλήνιου Δικτύου Οικολογικών Οργανώσεων)
Θεμιστοκλέους Αρ 22 τ.κ. 49100 Κέρκυρα
Τηλ. 2661401171 – 6938 712638
αρ πρωτ. 99/2015 Κέρκυρα 15/12/2015
Προς: Γραφείο Αν. Υπουργού Περιβάλλοντος & Ενέργειας,
Υπόψη κυρίας Βάντας Λαλιώτου.
Θέμα: Διαχείριση αποβλήτων ελαιοτριβείων ως
Ανανεώσιμη Πηγή Ενέργειας
Μια πρόταση για τις ελαιοπαραγωγικές περιοχές που μετατρέπει τα απόβλητα σε χρήσιμη βιομάζα και τα διαχειρίζεται ως τοπική Α.Π.Ε. με σημαντικό οικονομικό όφελος, καθώς και με σημαντική μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.
Η Περιβαλλοντική Πρωτοβουλία Κέρκυρας χαιρετίζει την προσπάθεια του Υπουργείου για την βελτίωση της κατάστασης με την διαχείριση των υγρών και στερεών οργανικών αποβλήτων των ελαιοτριβείων.
Οι σημαντικές ελλείψεις γύρω από την διαχείριση των αποβλήτων των ελαιοτριβείων ανάγκασαν τα τελευταία 12 χρόνια την οργάνωση μας αφενός σε νομικούς αγώνες και διοικητικές ενστάσεις, στην προσπάθεια αντιμετώπισης της ρύπανσης, αφετέρου στην αναζήτηση λύσεων για την καλύτερη δυνατή διαχείριση των αποβλήτων των ελαιοτριβείων στο νησί μας με τα 4.000.000 ελαιόδεντρα.
Στην προσπάθειά μας αυτή ανακαλύψαμε ότι με την τελειοποίηση της τεχνολογίας, εξουδετερώνοντας το υψηλό PH του κατσίγαρου, μπορούν τα απόβλητα των ελαιοτριβείων να μετατραπούν σε υγρή βιομάζα η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως άριστη πρώτη ύλη σε μονάδες αναερόβιας ζύμωσης οργανικών αποβλήτων. Με αποτέλεσμα την παραγωγή βιοαερίου και οργανικού στερεού υπολείμματος αρίστης ποιότητας, κατάλληλου για γεωργική χρήση. Αυτή η μέθοδος αποτελεί πια, πάγια πρόταση τη οργάνωσής μας προς τους ελαιοτριβείς, αλλά και προς την τοπική αυτοδιοίκηση, η οποία όμως, για διάφορους λόγους δεν κατάφερε να γίνει πραγματικότητα στο νησί της Κέρκυρας παρά τις σημαντικές προσπάθειες που κάναμε όλα αυτά τα 12 χρόνια.
Πιστεύουμε ότι, σήμερα, στην μετά την συμφωνία COP21 στο Παρίσι εποχή, είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαία η επιλογή τέτοιων λύσεων. Η «φιλοσοφία» των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας είναι να δίνεται προτεραιότητα στις τοπικές μορφές ΑΠΕ. Ειδικά σε περιοχές όπως η Κέρκυρα που παράγεται αρκετή ποσότητα βιομάζας, πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην εκμετάλλευση της και να μπουν σε δεύτερη μοίρα, τεχνολογίες όπως με ηλιακή, αιολική και άλλες μορφές ΑΠΕ. Δεδομένης και της ολοένα εξελισσόμενης τεχνολογίας που έχει σήμερα τελειοποιήσει τις μεθόδους της αναερόβιας ζύμωσης, πιστεύουμε ότι η ενσωμάτωση της δυνατότητας αυτής, στις οδηγίες του Υπουργείου, ως επιλογή σχετικά με την διαχείριση των αποβλήτων των ελαιοτριβείων θα είναι ιδανική λύση για κάποιες υψηλά ελαιοπαραγωγικές περιοχές. Είναι δε ξεκάθαρο, ότι, στον αγροτικό τομέα που χρειάζεται ενίσχυση και παραγωγική ανασυγκρότηση, η δυνατότητα επιλογής της μεθόδου αυτής μπορεί να δώσει λύσεις και διεξόδους τέτοιες, που καμία άλλη μέθοδος δεν μπορεί.
Έτσι, σε τοπικό επίπεδο, θα μπορεί να γίνεται εκμετάλλευση της (μέχρι τώρα ανεκμετάλλευτης) ενέργειας που εμπεριέχεται στην υγρή και την στερεά μορφή βιομάζας, με την ήπια αυτή μέθοδο που μπορεί να διαχειριστεί σήμερα κυριολεκτικά κάθε είδους οργανικού αποβλήτου, ακόμα και τα σφάγια (όχι όμως και άλλα όπως τα Ιατρικά), ενώ συγχρόνως θα υπάρχει σημαντική μείωση του Μεθανίου που μέχρι σήμερα απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα, το οποίο, ως γνωστόν, είναι πολύ πιο επιβλαβές αέριο θερμοκηπίου, από το CO2.
Η περιγραφή της μεθόδου συνοπτικά έχει ως εξής:
Το πολύ όξινο PH του Κατσίγαρου, εξουδετερώνεται με μια απλή, φυσική επεξεργασία που του προσθέτει διάφορα φυσικά αλκαλικά στοιχεία. Έτσι, μετατρέπεται σε υγρή βιομάζα, η οποία (μαζί με μέρος και του πυρήνα) μπορεί να προστεθεί σε μίγματα όπως αυτά τα «πολτοειδή» που χρησιμοποιούνται για την αναερόβια ζύμωση των αστικών υγρών αποβλήτων.
Για την σωστή λειτουργία της μεθόδου, προϋποτίθεται να υπάρχει αρκετή ποσότητα και άλλων οργανικών αποβλήτων, εκτός από κατσίγαρο για την δημιουργία σωστού μίγματος. Εφόσον σε μια γεωγραφική περιοχή μπορεί να εξασφαλιστούν και αυτά, η μέθοδος θα είναι πολλαπλά χρήσιμη μια και θα μπορεί να κατεργαστεί και τα υπολείμματα και απόβλητα χώρων εστίασης, κτηνοτροφικών μονάδων, καθώς και πολλών άλλων ειδών αγροτικών αποβλήτων και υπολειμμάτων.
Η μετατροπή της βιομάζας σε βιοαέριο, αν συγκριθεί με την μέθοδο της καύσης της ως ξηρής βιομάζας, μετά από ξήρανση και μετατροπή σε πέλετ, έχει σημαντικά πλεονεκτήματα από κάθε πλευρά. Η η καύση του βιοαερίου αυτού θα έχει γύρω στο 30% περισσότερη απόδοση σε ενέργεια, από ότι θα είχε η απευθείας καύση της ξηρής βιομάζας που χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή του. Επίσης, σαν επένδυση, έχει τον μεγαλύτερο δείκτη απόδοσης από όλες τις ΑΠΕ (διπλάσιο από ότι τα φωτοβολταϊκά). Εκτός αυτού, το βιοαέριο έχει πολλαπλές χρήσεις που το καθιστούν χρησιμότερο από την καύση ξηρής βιομάζας. Επίσης, η χωροθέτηση των μονάδων αναερόβιας ζύμωσης είναι σχετικά εύκολη, διότι δεν θεωρούνται «βαρέως» τύπου δραστηριότητες. Οι θάλαμοι στους οποίους γίνεται η ζύμωση είναι αεροστεγώς κλεισμένοι. Στην Γερμανία χωροθετούνται ακόμη και εντός οικισμών. Χρησιμοποιούν τα υγρά αστικά και όλων των ειδών τα γεωργικά απόβλητα, αλλά χωρίς κατσίγαρο. Πριν 10 χρόνια υπήρχαν ήδη 1500 τέτοιες μονάδες στην Γερμανία και δεν υπήρχε ακόμα καμία παρουσίαση μονάδων αναερόβιας ζύμωσης στο Ιντερνέτ, όταν κάναμε τις πρώτες έρευνές μας. Σήμερα, μεγάλες εταιρίες κάνουν ολοκληρωμένα πακέτα προσφορών και μέσω Ιντερνέτ και στην χώρα μας. Οι δε παρουσιάσεις τους με γραφικά και με βίντεο, για το πώς ακριβώς λειτουργούν, είναι πολύ κατατοπιστικές.
Η προτεινόμενη λοιπόν μέθοδος, δεν είναι άλλη, από αυτήν που χρησιμοποιείται ευρέως στην Ε.Ε. εδώ και πολύ καιρό. Η οποία βελτιώνεται συνεχώς τα τελευταία 15 χρόνια όλο και περισσότερο, καθώς όλο και περισσότερα οργανικά απόβλητα προστίθενται στα μίγματα της υγρής βιομάζας που χρησιμοποιείται, με μεγάλη επιτυχία για παραγωγή βιοαερίου και οργανικού λιπάσματος.
Η Ε.Ε. όχι μόνο την προτείνει ως μέθοδο, αλλά και την επιδοτεί με 2 τρόπους: α) Ως ΑΠΕ και β) Ως διαχείριση υγρών οργανικών αποβλήτων (αστικών και αγροτικών). Ελαιοπαραγωγικές χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία αλλά και η Αυστρία, χρησιμοποιούν τα απόβλητα των ελαιοτριβείων τους σε τέτοιες μονάδες ολοένα και περισσότερο. Μια τέτοια μονάδα αναερόβιας ζύμωσης είχε επισκεφθεί ομάδα του Δήμου Κέρκυρας, πριν 6 χρόνια, στην Νότια Αυστρία, με επικεφαλής τον τότε Δήμαρχο κ Τρεπεκλή, μετά από σειρά προτάσεων που είχε καταθέσει η οργάνωσή μας.
Δεν είναι όμως το ίδιο εύκολο να γίνει κάτι τέτοιο και στην χώρα μας.
Μειονεκτήματα:
Χρειάζεται την συνεργασία πολλών και διαφορετικών φορέων «ιδιοκτητών» των διαφορετικών πηγών της βιομάζας που πρέπει να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή του σωστού μίγματος.
Για την μακρόχρονη επιτυχία χρειάζεται διαρκής, απόλυτος συντονισμός και συνεχής και αδιάκοπη συνεργασία όλων, για την αδιάκοπη τροφοδοσία της ελάχιστης απαιτούμενης ποσότητας βιομάζας. (Χρειάζεται 3 μήνες για να ενεργοποιηθεί το βακτηριακό περιβάλλον της ζύμωσης, την πρώτη φορά. Αν διακοπεί η τροφοδοσία και «σβήσει», πρέπει να αρχίσει η διαδικασία από την αρχή).
Ο παράγων «επενδυτής», είτε είναι ιδιώτης, είτε σύμπραξη κοινωνικού, ή δημοτικού χαρακτήρα, μέχρι στιγμής, συνάντησε πολλές δυσκολίες. Όπως είπαμε, πρέπει να εξασφαλίσει η διαρκής τροφοδοσία υπολειμμάτων/αποβλήτων από διαφορετικούς ιδιοκτήτες. Αυτό ακριβώς είναι που δυσκόλεψε όλους όσους έδειξαν ενδιαφέρον για την Κέρκυρα ως τώρα με αποτέλεσμα να φύγουν άπρακτοι. Η δυσκολία στο να κάνει ξεκάθαρες συμφωνίες με τον κάθε ένα διαφορετικό ιδιοκτήτη που κατά κανόνα, προσπαθεί να κερδοσκοπήσει, αντί να προσφέρει τα απόβλητά του με συμφέρουσες για τον υποψήφιο επενδυτή συνθήκες, στάθηκε μέχρι στιγμής το κυριότερο εμπόδιο στις προσπάθειες που έγιναν.
Όμως, σήμερα, εάν κάποιοι (πχ οι ελαιοτριβείς) συνεργαστούν και ιδρύσουν μια τέτοια μονάδα από κοινού, μπορούν ακόμα και να αντιμετωπίσουν και τον κίνδυνο εξαφάνισης των μικρών ελαιοτριβείων που δεν θα μπορούν να ανταπεξέλθουν στο κόστος λειτουργίας και στις προδιαγραφές ασφαλείας που απαιτεί η εποχή μας και που πολύ σωστά, προσπαθεί το υπουργείο με τις νέες νομοθετικές ρυθμίσεις να επιβάλλει. Η λύση αυτή, εφόσον αυτή τη φορά οι ελαιοτριβείς την στηρίξουν, μπορεί να έχει πολύ σημαντικά οφέλη, σώζοντας κυριολεκτικά, τα μικρά παραδοσιακά ελαιοτριβεία που αποτελούν και μέρος της Πολιτιστικής Κληρονομιάς μας και που κινδυνεύουν με εξαφάνιση.
Είναι λοιπόν μεγάλα τα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη της μεθόδου αυτής που μετατρέπει τα ρυπογόνα απόβλητα, σε κερδοφόρα για την τοπική οικονομία βιομάζα, η οποία κατεργαζόμενη με την μέθοδο της αναερόβιας ζύμωσης, συμβάλλει και στην μείωση των αερίων που ενισχύουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Γι αυτό σας παρακαλούμε να την συμπεριλάβετε ως εναλλακτική επιλογή για τις ελαιοπαραγωγικές περιοχές οι οποίες παράγουν αρκετή ποσότητα τέτοιων ρύπων – βιομάζας.
Ευχαριστούμε πολύ.
Με εκτίμηση,
Για την Περιβαλλοντική Πρωτοβουλία Κέρκυρας
Ο πρόεδρος ο υπεύθυνος Ομάδας Ανακύκλωσης Οργανικών Αποβλήτων
και αντιπρόεδρος
Δημήτρης Φαναριώτης Λευτέρης Σαμαράς (Ντιρκ Στόλερ)
Συνημμένα: Σχετικές παρουσιάσεις και βίντεο μας