10η Συνάντηση των Μερών της Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα στη Nagoya της Ιαπωνίας

Η 10η Συνάντηση των Μερών πραγματοποιήθηκε στη Ναγκόγια της Ιαπωνίας από τις 18 μέχρι τις 29 Οκτωβρίου 2010. Η συνάντηση συνέπεσε με το Διεθνές Έτος Βιοποικιλότητας, όπως είχε οριστεί το 2010 από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, γεγονός που της απέδωσε και συμβολικό χαρακτήρα. Συμμετείχαν, περίπου, 18.000 εκπρόσωποι κρατών και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων. Την Ελλάδα εκπροσώπησαν συνεργάτες του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, του Υπουργείου Εξωτερικών και μέλη του Ελληνικού Κοινοβουλίου.
Η Διάσκεψη ολοκληρώθηκε με το νέο Στρατηγικό Σχέδιο για την προστασία της βιοποικιλότητας για την περίοδο 2011-2020 και με ορίζοντα το έτος 2050, καθώς και με το Πρωτόκολλο για την πρόσβαση στους γενετικούς πόρους και την κατανομή των ωφελειών.

Η Ελλάδα, μαζί με τα άλλα κράτη, υιοθέτησε το Πρωτόκολλο της Ναγκόγια για την πρόσβαση σε γενετικούς πόρους και τον ισόρροπο και δίκαιο καταμερισμό των πλεονεκτημάτων που προκύπτουν από τη χρήση τους (Access and Benefit Sharing). Το Στρατηγικό Σχέδιο δίνει έμφαση στις αιτίες της απώλειας της βιοποικιλότητας, στη διάσωσή της σε όλα τα επίπεδα, στην ενίσχυση των ωφελειών διατήρησής της και στη μείωση της πίεσης στους φυσικούς πόρους. Η ιστορική αυτή συμφωνία δημιουργεί ένα πλαίσιο, το οποίο ισορροπεί την πρόσβαση σε γενετικούς πόρους, στη βάση της προηγούμενης ενημέρωσης, συναίνεσης και αποδοχής κοινών όρων μαζί με την ίση και δίκαιη κατανομή των ωφελειών.

Το Πρωτόκολλο της Ναγκόγια που αναμένεται να ενεργοποιηθεί έως το 2012, προτείνει τη δημιουργία ενός παγκόσμιου μηχανισμού, ο οποίος θα επεμβαίνει και σε διασυνοριακές περιοχές ή καταστάσεις, όπου δεν μπορεί να υπάρξει συμφωνία. Στη συνάντηση συμφωνήθηκε η προσπάθεια για μείωση του ρυθμού απώλειας των φυσικών οικοτόπων στο μισό και όπου είναι εφικτό η εξάλειψή της, η επαναφορά στη φυσική τους κατάσταση -τουλάχιστον του 15%- των υποβαθμισμένων περιοχών, καθώς και η μείωση των παραγόντων πίεσης προς τους κοραλλιογενείς υφάλους. Η Ελλάδα ανάλαβε να ενσωματώσει τα παραπάνω στην εθνική της στρατηγική για τη βιοποικιλότητα μέσα στα επόμενα δύο χρόνια και να ορίσει σχέδιο δράσης.

Η Σύμβαση για τη Βιολογική Ποικιλότητα άνοιξε προς υπογραφή κατά την Παγκόσμια Διάσκεψη του Ρίο ντε Τζανέιρο το 1992, και τέθηκε σε ισχύ το Δεκέμβριο του 1993. Αποτελεί τη Διεθνή Σύμβαση για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, την αειφορική χρήση των συστατικών της και τον ισότιμο καταμερισμό των ωφελειών που προκύπτουν από τη χρήση των γενετικών πόρων. Μέλη της Σύμβασης είναι 193 χώρες, γεγονός που της προσδίδει παγκόσμια διάσταση.  Η Ελλάδα έχει υπογράψει και κυρώσει τη Σύμβαση με το Νόμο 2204 (ΦΕΚ 59 Α/1994).

Η Σύμβαση προσπαθεί να αντιμετωπίσει όλες  τις απειλές για τη βιοποικιλότητα και τις λειτουργίες των οικοσυστημάτων, συμπεριλαμβάνοντας τις απειλές από την κλιματική αλλαγή, μέσω της μεταφοράς τεχνογνωσίας και καλών πρακτικών, μέσω της πλήρους και ενεργής συμμετοχής όλων των εμπλεκόμενων φορέων όπως οι τοπικές κοινωνίες, οι νέοι, οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, οι γυναίκες, και οι εκπρόσωποι των εταιρειών.

Το Πρωτόκολλο για τη Βιοασφάλεια της Καρθαγένης, είναι συμπληρωματικό της Σύμβασης, και έχει στόχο την προστασία της βιοποικιλότητας από πιθανούς κινδύνους που μπορεί να προκληθούν από ζώντες γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς που είναι αποτέλεσμα των σύγχρονων μεθόδων βιοτεχνολογίας. Μέχρι σήμερα 159 χώρες (και η Ευρωπαϊκή Ένωση) έχουν κυρώσει το προαναφερόμενο Πρωτόκολλο.

Η Συνάντηση των Μερών της Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα (Conference of the Parties) αποτελεί το διοικητικό όργανο της Σύμβασης και προωθεί την εφαρμογή της, μέσω των αποφάσεων που λαμβάνονται, και των περιοδικών συναντήσεων της. Μέχρι τώρα έχουν πραγματοποιηθεί 9 τακτικές συναντήσεις και μια έκτακτη για την υιοθέτηση του Πρωτοκόλλου της Καρθαγένης για τη Βιοασφάλεια.