ΚΙΝΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΣΟΥΡΠΗΣ
ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΑΛΜΥΡΟΥ «ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ»
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΔΙΚΤΥΟ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ – ΠΑΝ.Δ.ΟΙΚ.Ο
Πρός:
ΝΑΜ
1. Πρόεδρο Νομαρχιακού Συμβουλίου κο Γ. Μπάϊμπα
2. Νομάρχη Μαγνησίας, κο Α. Παπατόλια
3. κο Ι. Πρίντζο
4. κο Α. Κοκκίνη
5. κο Απ. Νάνο
Διοικητήριο, Βόλος
6. Συνήγορο του Πολίτη, Χατζηγιάννη Μέξη 5, 115 28 Αθήνα
Υπόψη: κας Φλιάτουρα
(Αρ. πρωτ. αναφοράς: 1687/08/2.1 – με συνημμένα)
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Ξενοδοχειακής Μονάδας 999 κλινών με συνοδά έργα μονάδων αφαλάτωσης και βιολογικού καθαρισμού στη περιοχή του Όρμου ΝΗΕΣ, Δήμου Σούρπης, Νομού Μαγνησίας
Η παρούσα έκθεση αποτελείται από έντεκα (11) διακριτά μέρη.
1. Εισαγωγή
1. Το ιδιοκτησιακό καθεστώς της περιοχής
2. Αίτηση αποχαρακτηρισμού δασικής έκτασης 1683 στρεμμάτων
3. Νομοθεσία
4. Τεχνικά θέματα επί της ΜΠΕ
5. Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους – ΤΙΦΚ
6. Υγρότοπος (λιβάρι)
7. ΠΕΡΠΟ – Ιδιωτική Πολεοδόμηση
8. Γήπεδο γκόλφ
9. Έκθεση του Συνήγορου του Πολίτη
10. Συμπεράσματα
1. Εισαγωγή
Η επένδυση αφορά συνολικά στην κατασκευή και λειτουργία ενός πρότυπου ολοκληρωμένου παραθεριστικού θερέτρου με την επωνυμία «ΟΡΜΟΣ ΛΕΒΑΝΤΑΣ – LAVENDER BAY GOLF RESORT», Το κατά την εταιρεία πρότυπο ολοκληρωμένο παραθεριστικό θέρετρο θα περιλαμβάνει σύμφωνα με το διαφημιστικό φυλλάδιο της εταιρείας:
1. ξενοδοχείο 5 αστέρων, 999 κλινών (α’ φάση) σε μορφή επιπλωμένων διαμερισμάτων σε γήπεδο 300 στρεμμάτων με μελλοντική επέκταση σε 1400 κλίνες (β’ φάση) με συνοδά έργα εργοστασίου αφαλάτωσης ημερήσιας ελάχιστης παραγωγής 1500 m3 πόσιμου νερού/ημέρα και μονάδας βιολογικού καθαρισμού δυναμικότητας 500 m3/ημέρα με μελλοντική επέκταση σε 1000 τόνους λύματα /ημέρα.
2. παραθεριστικό θέρετρο 400 κατοικιών οι οποίες προορίζονται για πώληση σε όμορο, με το του ξενοδοχείου) γήπεδο 400 στρεμμάτων (διαφημίζονται στο διαδίκτυο www.dolphinci.com/lavender.asp.),
3. γήπεδο/γήπεδα γκόλφ 18 οπών πρωταθλητισμού
4. λίμνες, λέσχη γκόλφ, κέντρο αναζωογόνησης, beach club, μαρίνα η οποία θα χρησιμοποιείται για αγκυροβόλιο γιώτ.
Όλα τα προαναφερόμενα θα οικοδομηθούν στο όνομα των μεσογειακών αγώνων του 2013 στην περιοχή ΝΗΕΣ του Δήμου Σούρπης, του Νομού Μαγνησίας.
Η διαδικασία παρουσιάζει τρεις συναφείς ατέλειες
1.1. Η έλλειψη συνολικής εκτίμησης του έργου. Κατά την νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, επιβάλλεται η «συνθετική» ή η «συνολική» εκτίμηση των επιπτώσεων του έργου. Σύμφωνα με μία τυπική διατύπωση, «αναγκαίο να λαμβάνονται υπ’ όψιν οι συνολικές επιπτώσεις στο …οικοσύστημα από τις επί μέρους επεμβάσεις και δεν αρκεί η εξέταση των συνεπειών που θα έχει κάθε μεμονωμένη επέμβαση, ασυνδέτως προς τις υπόλοιπες υπό πραγματοποίηση ή ήδη πραγματοποιηθείσες» (ΣτΕ 263/2008). Επίσης, έχει κριθεί ότι οι ακτές αποτελούν ευπαθή οικοσυστήματα, και ότι η επέμβαση σε αυτές θα πρέπει να γίνεται βάσει «συνολικού» προγραμματισμού. Και το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων έχει σημειώσει ότι «η απαρίθμηση …των στοιχείων που θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, όπως η επίπτωση του σχεδίου, μεταξύ άλλων, στον άνθρωπο, στην πανίδα και τη χλωρίδα, στο έδαφος, στα ύδατα, στον αέρα ή στην πολιτιστική κληρονομιά, καταδεικνύει αφ’ εαυτής ότι η επίπτωση στο περιβάλλον όχι μόνον εκείνη των σχεδιαζομένων εργασιών, αλλά επίσης, και κυρίως, η επίπτωση του σχεδίου που πρόκειται να υλοποιηθεί.»
Για αυτού του είδους τα σύνθετα έργα, η τυπική διαδικασία (standard procedure) σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία υπαγορεύει την υποβολή ολόκληρης της μελέτης στη κεντρική Υπηρεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ όπου δίνεται η δυνατότητα στην αρμόδια Υπηρεσία να αποκτήσει μια εικόνα του όλου εγχειρήματος. Σε αυτή την περίπτωση η ΜΠΕ περιλαμβάνει όλα τα προαναφερόμενα έργα. Η «επένδυση» σύμφωνα με το διαφημιστικό φυλλάδιο της εταιρείας αλλά και την μελέτη ΝΕΧΩΠ που κατέθεσε το 2005 στη Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης της ΝΑΜ περιλαμβάνει εγκαταστάσεις γκόλφ, στις οποίες θα διεξαχθεί το άθλημα του γκόλφ στους μεσογειακούς αγώνες του 2013. Σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία η δημιουργία και λειτουργία γηπέδων golf κατατάσσεται στην Α1 κατηγορία έργων και δραστηριοτήτων και η αρμοδιότητα περιβαλλοντικής αδειοδότησης ανήκει στην Κεντρική Υπηρεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ (Αθήνα).
Επισημαίνεται επίσης ότι η Κεντρική Υπηρεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ έχει την αρμοδιότητα και για την περιβαλλοντική αδειοδότηση τουριστικών εγκαταστάσεων (ξενοδοχείων), που εγκαθίστανται ή πρόκειται να εγκατασταθούν σε εκτός σχεδίου περιοχές, με δυναμικότητα μεγαλύτερη των 1000 κλινών ( δυναμικότητα > 1000 κλίνες). Οι δυναμικότητες κάτω των 1000 κλινών εξετάζονται από τις αρμόδιες Υπηρεσίες της Περιφέρειας (Δ/νσεις ΠΕ.ΧΩ).
Η προτεινόμενη ξενοδοχειακή μονάδα, σύμφωνα με τις υποβληθείσες μελέτες σχεδιάστηκε από την εταιρεία να είναι της τάξης των 999 κλινών. !!!
Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να διευκρινισθεί ότι για κάθε ένα από τα έργα (ξενοδοχείο, γήπεδα golf, οικιστική ανάπτυξη σε περιοχή ΠΕΡΠΟ αλλά και μονάδα επεξεργασίας λυμάτων και μονάδα αφαλάτωσης) επιβάλλεται από την κείμενη περιβαλλοντική νομοθεσία η περιβαλλοντική του αδειοδότηση και ο αρμόδιος προς τούτο φορέας προσδιορίζεται από το μέγεθος μίας εκάστης αυτόνομης εγκατάστασης.
Η συνολική πρόταση της εταιρείας όπως αυτή προβάλλεται/διαφημίζεται περιλαμβάνει το σύνολο των προαναφερόμενων έργων και δεν αναφέρεται σε αυτόνομες, ανεξάρτητες εγκαταστάσεις/δραστηριότητες. Συνεπώς η εταιρεία όφειλε να δώσει στον αρμόδιο κρατικό φορέα να εξετάσει, να αξιολογήσει και να αποφανθεί για τις συνολικές επιπτώσεις του έργου, αθροιστικές και συνεργητικές.
Αντί της συνολικής πρότασης η εταιρεία αποφάσισε να υποβάλει αποσπασματικά μελέτες σε διαφορετικές Υπηρεσίες. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις του Νομού μας, με λεπτομερή υπομνήματα, και όχι μόνο, τα οποία αφορούν στη φύση των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενημέρωσαν έγκαιρα τόσο το Γραφείο του κου Νομάρχη όσο και τις αρμόδιες Υπηρεσίες, ότι το φαραωνικό αυτό έργο έχει κατατμηθεί,
● τόσο οριζόντια (το έργο «σαλαμοποιείται» σε υποέργα και υποβάλλονται μελέτες σε διαφορετικές Υπηρεσίες ώστε καμιά Υπηρεσία ή αρμόδιος κρατικός φορέας να μην έχει συνολική εικόνα του όλου εγχειρήματος)
● όσο και κάθετα (το κάθε υποέργο κατασκευάζεται σε φάσεις, Α, Β, Γ …φάση ώστε η εταιρεία να κατοχυρώσει την έγκριση περιβαλλοντικών όρων από την Υπηρεσία με τη μικρότερη δυνατή δυναμικότητα για κάθε υποέργο).
Η μεθόδευση της όλης κατάστασης είναι πλέον ξεκάθαρη. Η εκτίμησή μας είναι ότι μόλις η εταιρεία κατοχυρώσει την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων για το ξενοδοχείο και τα συνοδά έργα του εργοστασίου αφαλάτωσης και της μονάδας βιολογικού καθαρισμού θα υποβάλει τη ΜΠΕ που αφορά στην περιοχή ΠΕΡΠΟ – ιδιωτικής πολεοδόμησης στην κεντρική Υπηρεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ (ΕΥΠΕ). Η ΕΥΠΕ θα βρεθεί προ τετελεσμένων γεγονότων γιατί θα υπάρχει ήδη έγκριση περιβαλλοντικών όρων του ξενοδοχείου με τα συνοδά έργα, γεγονός το οποίο δεν επιτρέπει την «πρωτογενή αξιολόγηση των περιβαλλοντικών όρων».
Μόλις κατοχυρωθεί και η έγκριση από την ΕΥΠΕ, θα προβληθεί το αίτημα για το γήπεδο γκόλφ. Βάσει της κείμενης νομοθεσίας η κατασκευή γηπέδου γκόλφ απαιτεί 550 στρέμματα ενιαίο γήπεδο και επιπλέον υποστηρικτικές δομικές κατασκευές που αγγίζουν το 60% του γηπέδου, το οποίο δεν υπάρχει. Θεωρητικά υπάρχουν μόνο 330 στρέμματα τα οποία τέμνονται στη μέση από επαρχιακό δρόμο. Η εταιρεία θα επικαλεσθεί λόγους εθνικής σημασίας και η αρμόδια Υπηρεσία θα απαλλοτριώσει 250 στρέμματα ιδιωτών ώστε να δοθεί η ευκαιρία στην εταιρεία να κατασκευάσει το γήπεδο με σκοπό να ανταποκριθεί η χώρα στις υποχρεώσεις της.
1.2 Η «σαλαμοποίηση» (κατάτμηση) του έργου. Πέρα από την ελλιπή περιγραφή του έργου, θα πρέπει να προβληθεί και ένα άλλο ελάττωμα που αφορά την κατάταξή του. Η κατάταξη των έργων σε κατηγορίες (Κοινη Υπουργικη Απόφαση 15393/2332/5.8.2002, ΦΕΚ Β’ 1022) αποσκοπεί στην καταλληλότερη δυνατή εκτίμηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον. Στην περίπτωση της επένδυσης στις Νήες, επισημαίνεται η καταστρατήγηση της κατάταξης: η Κεντρική Υπηρεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ έχει την αρμοδιότητα και για την περιβαλλοντική αδειοδότηση τουριστικών εγκαταστάσεων (ξενοδοχείων), που εγκαθίστανται ή πρόκειται να εγκατασταθούν σε εκτός σχεδίου περιοχές, με δυναμικότητα μεγαλύτερη των 1000 κλινών (δυναμικότητα > 1000 κλίνες). Οι δυναμικότητες κάτω των 1000 κλινών εξετάζονται από τις αρμόδιες Υπηρεσίες της Περιφέρειας (Δ/νσεις ΠΕ.ΧΩ). Η προτεινόμενη ξενοδοχειακή μονάδα, σύμφωνα με τις υποβληθείσες μελέτες σχεδιάστηκε από την εταιρεία να είναι της τάξης των 999 κλινών. Επισημαίνεται η δυνατότητα που παρέχει το άρθρο 4§6 εδ. ε’ Ν. 1650/1986 (ΦΕΚ Α’ 160), σύμφωνα με το οποίο η αρχή που αξιολογεί την Προμελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων έχει την δυνατότητα να απαιτήσει την υποβολή περιβαλλοντικής μελέτης ανώτερης υποκατηγορίας: με τον τρόπο αυτό, η εκτίμηση των επιπτώσεων του έργου θα γινόταν με τον προσήκοντα τρόπο. Τέλος, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η «σαλαμοποίηση» έχει αποδοκιμαστεί έντονα και από τις ευρωπαϊκές αρχές [European Commission, How successful are the Member States in implementing the EIA Directive ? Report From The Commission To The European Parliament And The Council On the Application and Effectiveness of the EIA Directive (Directive 85/337/EEC as amended by Directive 97/11/EC), COM(2003) 334 τελικό, διαθέσιμο στην διεύθυνση http://eurlex.europa.eu/smartapi/cgi/sga_doc?smartapi!celexplus!prod!DocNumber&lg=en&type_doc=COMfinal&an_doc=2003&nu_doc=334 ) .
1.3 Επισημαίνεται, τέλος, ότι ομάδες έργων τέτοιας μορφής και έκτασης (ξενοδοχείο, παραθεριστικός οικισμός –ΠΕΡΠΟ 4000 κατοίκων σε ακατοίκητη περιοχή περιβαλλοντικής ευαισθησίας, εγκατάσταση αφαλάτωσης, ενδεχομένως γήπεδο golf και άλλες παρεμβάσεις), ως «σχέδια και προγράµµατα …τα οποία εκπονούνται για τη διαχείριση αποβλήτων, διαχείριση υδάτινων πόρων,…τουρισµό, χωροταξία ή χρήση του εδάφους και τα οποία καθορίζουν το πλαίσιο για µελλοντικές άδειες έργων που απαριθµούνται στα παραρτήµατα Ι και ΙΙ της οδηγίας 85/337/ΕΟΚ» απαιτούν καταρχήν «στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση» (Οδηγία 2004/35). Οι ΠΕΡΠΟ αναφέρονται ρητά ως παρόμοιο σχέδιο (Κοινή Υπουργική Απόφαση ΥΠΕΧΩΔΕ/ΕΥΠΕ/οικ. 107017/2006, ΦΕΚ Β’ 1225). Η απαίτηση αυτή δεν επιτρέπει την μελλοντική προσθήκη άλλων έργων (π.χ., γήπεδο golf), ή την εκπόνηση περιβαλλοντικών μελετών χαμηλότερης κατηγορίας. Επισημαίνεται, τέλος, ότι για τις στρατηγικές μελέτες αρμόδιο είναι το ΥΠΕΧΩΔΕ.
2. Το Ιδιοκτησιακό καθεστώς της περιοχής (που θα γίνει η «επένδυση»)
Το ζήτημα του ιδιοκτησιακού έγινε γνωστό με φροντίδα των πολιτών εις δόξαν των Υπηρεσιών του Ελληνικού Κράτους και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης οι οποίες – επιτρέψτε μας να εκφράσουμε τη βαθιά πικρία μας ενεργούν σε όλα τα θέματα που αφορούν στη συγκεκριμένη «επένδυση» με ένα τρόπο τόσο φειδωλό στον έλεγχο και γενναιόδωρο σαν να μην πρόκειται για την προάσπιση του συμφέροντος αυτού του κράτους και των πολιτών, σκοπός για τον οποίο είναι εντεταλμένοι.
Οι εμπεριστατωμένες λοιπόν έρευνες και επιστημονικές μελέτες, οι οποίες έχουν διαβιβασθεί αρμοδίως προς όλες τις αρμόδιες, για το θέμα, Υπηρεσίες (Κτηματική Υπηρεσία Μαγνησίας, Υπουργείο Οικονομικών – Κεντρική Υπηρεσία, Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων – Κεντρική Υπηρεσία) καθώς και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, καταδεικνύουν πέραν πάσης αμφισβήτησης, ότι δεν υπάρχει ιδιοκτησία της Εκκλησίας στην περιοχή.
Για τον σκοπό αυτό διοργανώθηκε και ημερίδα στη Σούρπη όπου καταξιωμένοι επιστήμονες ανάπτυξαν το θέμα με λεπτομέρειες και στοιχειοθέτησαν την πραγματική κατάσταση που διέπει το ιδιοκτησιακό καθεστώς στη συγκεκριμένη περιοχή.
Δια την πλήρη ενημέρωσή σας επισυνάπτουμε την πρώτη απάντηση του Υφυπουργού Οικονομικών η οποία ίσως αποτελέσει και μια εισαγωγή στο θέμα από πλευράς Δημοσίου.
Ο κ. Νομάρχης παλιότερα αλλά και πρόσφατα δήλωσε στον τοπικό τύπο ότι ο ίδιος «ξεκαθαρίζει ότι με δεδομένες τις αμφισβητήσεις που έχουν εγερθεί για το ιδιοκτησιακό καθεστώς και μέχρι οι αρμόδιες Υπηρεσίες να αποφανθούν οριστικά, η ΝΑΜ δεν θα προβεί σε καμιά άλλη διοικητική ενέργεια». Ζητάμε λοιπόν και από τους επικεφαλείς των υπολοίπων παρατάξεων του Νομ. Συμβουλίου να ψηφίσουν αρνητικά για τη γνωμοδότηση επί της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων αφού δεν υπάρχει οριστική διευθέτηση του ιδιοκτησιακού. Σχετική αρνητική θέση έχει ήδη εκφράσει ομόφωνα και το Δημοτικό Συμβούλιο Σούρπης.
3. Αίτηση αποχαρακτηρισμού δασικής έκτασης 1683 στρεμμάτων.
Στη ΜΠΕ-κεφ. 4-σελ.71 αναφέρεται ότι «η γειτονική περιοχή του γηπέδου είναι χαρακτηρισμένη ως δασική έκταση με σχετικές πράξεις χαρακτηρισμού του Δασαρχείου Αλμυρού» (τίτλος παραγράφου Δασικός Πλούτος). Θεωρούμε την αίτηση της εταιρείας στο Δασαρχείο Αλμυρού για αποχαρακτηρισμό δασικής έκτασης 1683 στρεμμάτων, όμορης στο γήπεδο του ξενοδοχείου ένα σημαντικό γεγονός γι αυτό και το αναφέρουμε ξεχωριστά. Σημαντικό γεγονός γιατί δείχνει τις αληθινές προθέσεις της εταιρείας που κρύβονται πίσω από το φιλοπεριβαλλοντικό προσωπείο της. Γιατί είναι απαραίτητος ο αποχαρακτηρισμός μιας τεράστιας, για τα δεδομένα της περιοχής, δασικής έκτασης; Τι ακριβώς θέλει να κατασκευάσει σε αυτή την έκταση η εταιρεία; Άλλωστε στις 17.01.09 το Δημοτικό Συμβούλιο Σούρπης αποφάσισε ομόφωνα να παραμείνει η συγκεκριμένη έκταση ως έχει, δηλ. δασική.
4. Νομοθεσία
4.1. Η Μ.Π.Ε. δεν λαμβάνει υπόψη θεσμοθετημένο σχεδιασμό και συγκεκριμένα την Υ.Α. 25292/2003 «Έγκριση Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Περιφέρειας Θεσσαλίας» (ΦΕΚ 1484/Β/10.10.2003), που έχει θεσμοθετηθεί βάσει του Ν. 2742/99 «Χωροταξικός σχεδιασμός και αειφόρος ανάπτυξη και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ207Α/1999) και αντίκειται στο αναπτυξιακό μοντέλο της περιοχής όπως απ’ αυτό καθορίζεται (ανάπτυξη ήπιων μορφών τουρισμού).
4.2. Δεν λαμβάνει υπόψη υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο και συγκεκριμένα το Ν.2468/1997 «Κύρωση της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για την καταπολέμηση της απερήμωσης στις χώρες εκείνες που αντιμετωπίζουν σοβαρή ξηρασία ή και απερήμωση, ιδιαίτερα στην Αφρική» (ΦΕΚ 32/Α/6.3.1997) και την ΚΥΑ 99605/3719/2001 για αποδοχή «Ελληνικού Εθνικού Σχεδίου Δράσης κατά της Ερημοποίησης» (ΦΕΚ 974/Β/27.7.2001) στο Παράρτημα της οποίας Κεφ.1 άρθρ.1 η ανατολική Θεσσαλία αναφέρεται μεταξύ των περιοχών που κινδυνεύουν άμεσα από ερημοποίηση.
4.3. Πως ακριβώς χαρακτηρίζεται η συνολική «επένδυση»; Ήπια ή εντατική; Το Περιφερειακό πλαίσιο δεν αναφέρεται σε εντατικές τουριστικές αναπτύξεις εκτεινόμενες σε ολόκληρες περιοχές.
5. Τεχνικά θέματα – Σχόλια επί της ΜΠΕ:
5.1 Αφαλάτωση:
Το πρόβλημα με την αφαλάτωση είναι δομικό. Βάσει της κείμενης νομοθεσίας, η εταιρεία έπρεπε να είχε συμπεριλάβει εναλλακτικές λύσεις στην προμελέτη όταν αυτή υποβλήθηκε στην Περιφέρεια Θεσσαλίας το 2006. Αντ’ αυτού η μόνη ουσιαστική αναφορά στην αφαλάτωση ήταν 3, στην κυριολεξία, γραμμές κειμένου με τις οποίες δήλωναν ότι το νερό που θα τροφοδοτήσει τις εγκαταστάσεις θα προέρχεται από εργοστάσιο αφαλάτωσης δυναμικότητας 7500 μ3/ημέρα και ένα τοπογραφικό που καθόριζε τη θέση του εργοστασίου 250μ από τα όρια του οικισμού και 50 μ από τον υγρότοπο. Η ανεπαρκής συμπεριφορά της αρμόδιας Υπηρεσίας, η οποία έδωσε την έγκριση για τη προμελέτη χωρίς να ζητήσει, ενώ ήταν υποχρεωμένη από την κείμενη νομοθεσία, εναλλακτικές λύσεις με την πλήρη αιτιολόγησή τους, και χωρίς βεβαίως να απαιτήσει, ως είχε υποχρέωση, σημαντικές πληροφορίες όπως απόσταση ορίου γηπέδου από τα όρια οικισμού και υγροβιότοπου, κ.α. διαιώνισε το πρόβλημα. Το θέμα δεν θα ερχόταν στην επιφάνεια και τόσο η ΝΑΜ όσο και η Περιφέρεια θα έδιναν έγκριση για τα πάντα, οτιδήποτε προωθούσε η εταιρεία. Το πρόβλημα άρχισε όταν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις του Νομού άρχισαν να ενοχλούν τις Υπηρεσίες με συγκεκριμένα τεχνικά θέματα και ερωτήσεις, μεταξύ των άλλων και για την αφαλάτωση. Μετά από τις συνεχείς πιέσεις των περιβαλλοντικών ομάδων, η εταιρεία στην Μελέτη ΠΕ μετέφερε το εργοστάσιο αφαλάτωσης σε άλλη θέση ΑΦ-0 (όπως είχε υποδειχθεί σε αριθμό εγγράφων και επιστολών), πλέον των 500 μέτρων από τα όρια οικισμού (υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις και ως προς τη νομιμότητα και της νέας θέσης αφού ή μη τι άλλο, χωροθετείται σε δασική ή σε μέρος δασικής έκτασης), εμμέσως πλην σαφώς αποδεχόμενη το παράνομο της πρώτης και μοναδικής επιλογής της. Θεωρούμε βέβαια ότι αυτή ήταν δουλειά των αρμόδιων Υπηρεσιών και όχι των περιβαλλοντικών ομάδων. Όπως προαναφέρθηκε το πρόβλημα είναι δομικό. Το οποίο σημαίνει ότι δεν διορθώνεται εύκολα. Η εταιρεία εντέχνως μετατρέπει την πρώτη και μοναδική επιλογή της σε εναλλακτική λύση (ΑΦ-1), καθ’ ην στιγμή παραδέχεται στα κείμενα της ΜΠΕ ότι η λύση είναι παράνομη και δεν συμβαδίζει με την κείμενη νομοθεσία (πολεοδομικό κανονισμό). Δημιουργείται το εύλογο ερώτημα εάν μια παράνομη λύση μπορεί να βαπτισθεί και «εναλλακτική» και φυσικά να την αποδεχθεί η αρμόδια Υπηρεσία. Όσον αφορά την 2η «εναλλακτική λύση» ΑΦ-2 αυτά που δεν αναφέρει η εταιρεία έχουν ως εξής: 1) στις άλλες δύο λύσεις επιδεικνύει τεράστιο ενδιαφέρον για την όχληση που θα προκύψει από τη λειτουργία του εργοστασίου τόσο για τον πληθυσμό του οικισμού όσο και του υγροτόπου και των μαντριών. Από τα προαναφερόμενα συνάγεται ότι όντως υπάρχει όχληση, κατά συνέπεια θα υπάρχει όχληση και για τη θέση ΑΦ-2, η οποία τοποθετείται εντός του γηπέδου του ξενοδοχείου, δηλ. μεταξύ των κατοικιών/κτισμάτων. Το επιχείρημα για την απειλή της δημόσιας υγείας, από την τοποθέτηση εργοστασίου αφαλάτωσης δίπλα σε βιολογικό καθαρισμό είναι άτοπο, γιατί το γήπεδο του ξενοδοχείου είναι 303 στρέμματα και δεν υπάρχει καμία απολύτως ανάγκη το εργοστάσιο αφαλάτωσης να τοποθετηθεί δίπλα στο βιολογικό καθαρισμό. Επιπρόσθετα, δημιουργείται το εύλογο ερώτημα ποιος ένοικος/τουρίστας του ξενοδοχείου θα δεχθεί διαμονή σε διαμέρισμα/κατοικία που γειτνιάζει με εργοστάσιο αφαλάτωσης ή/και βιολογικό καθαρισμό. Η έννοια της νυκτερινής ησυχίας και του ξεκούραστου ύπνου χάνουν πλέον τη σημασία τους. Ο θόρυβος από τις αντλίες υψηλής πίεσης (90-100 dB), έστω και με οποιαδήποτε μόνωση είναι κάτι το εξωπραγματικό και δεν μπορεί να περιγραφεί με λόγια. Ενώ γίνεται αναφορά στο μεγάλο υψόμετρο, στο μήκος των απαιτούμενων αγωγών, στις απώλειες του συστήματος, δεν γίνεται εσκεμμένως καμία αναφορά στο σπουδαιότερο παράγοντα. Ότι η επιλογή αυτή έχει το μεγαλύτερο κόστος για την εταιρεία. Εκ των υστέρων αποδεικνύεται ότι δεν υπάρχουν σοβαρές εναλλακτικές λύσεις, η εταιρεία είχε ήδη αποφασίσει για τη μια και μοναδική επιλογή, απλώς οι βάσιμες ενστάσεις που έγιναν, ανάγκασαν την εταιρεία να μεταφέρει καταρχάς σε άλλη θέση το εργοστάσιο και κατά δεύτερο λόγο να «κατασκευάσει» εναλλακτικές λύσεις, μη ανταποκρινόμενες στις απαιτήσεις της νομοθεσίας. Άρα ουσιαστικά δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις αλλά πρόταση για χωροθέτηση εργοστασίου, μία και μοναδική επιλογή ήταν στο στάδιο της προμελέτης, μία και μοναδική παραμένει και στο στάδιο της ΜΠΕ (απλώς μεταφέρθηκε 700 μέτρα πιο μακρυά από την προηγούμενη θέση). Σημειώνεται ότι ο αγωγός θαλασσοληψίας διέρχεται από το επιχωματωμένο (μπαζωμένο) τμήμα του υγρότοπου και φυσικά από την παραλία λουομένων.
Όσον αφορά στην κατανάλωση της ηλεκτρικής ενέργειας, το εργοστάσιο αφαλάτωσης θα «καταναλώνει ηλεκτρική ενέργεια ανά έτος που αντιστοιχεί προσεγγιστικά στη κατανάλωση 578 νοικοκυριών», σύμφωνα με τις μελέτες της εταιρείας (κεφ. 6 – σελ. 38) δηλ. περισσότερο από όλα τα σπίτια του Δήμου Σούρπης (της Σούρπης που δεν έχει παραπάνω από 300 σπίτια και όλων των υπόλοιπων χωριών). Ο υπολογισμός αντιστοιχεί στη δυναμικότητα των 1500 m3 πόσιμου νερού / ημέρα. Η εταιρεία υποστηρίζει στη ίδια μελέτη ότι η δυναμικότητα θα αυξηθεί σε 6000 m3 πόσιμου νερού / ημέρα για να καλύψει μελλοντικές ανάγκες, ποσότητα που αντιστοιχεί σε 2500 νοικοκυριά, δηλ. στην κατανάλωση όλης της «Περιφέρειας» Αλμυρού. Οι ενδείξεις είναι ότι η επέκταση θα πρέπει να θεωρείται βέβαιη σε περίπτωση κατασκευής του γηπέδου γκόλφ (πως θα ποτίζεται το γήπεδο γκόλφ;). Σημειώνεται ότι στα μακροπρόθεσμα σχέδια της εταιρείας αναφέρεται και περαιτέρω επέκταση της δυναμικότητας του εργοστασίου στα 10000 m3 πόσιμου νερού / ημέρα, ποσότητα αντίστοιχη των 5000 νοικοκυριών.
Είναι γεγονός ότι το εργοστάσιο κατανάλωσης είναι εξαιρετικά ενεργοβόρο, για αυτό τον λόγο η εταιρεία προτείνει δύο σειρές μέτρων για τη μείωση της καταναλισκόμενης ενέργειας, με την πρώτη σειρά μέτρων να αναφέρεται σε τουρμπίνες βελτιωμένης απόδοσης. Η δεύτερη σειρά μέτρων, μελλοντικά, αναφέρεται στην αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως η εγκατάσταση αιολικού πάρκου ή φωτοβολταϊκής μονάδας, η οποία σημειωτέον θα εξασφαλίσει τις ενεργειακές ανάγκες όλης της «ανάπτυξης» (συμπεριλαμβανομένων και της λειτουργίας και της αφαλάτωσης και του βιολογικού) (κεφ. 7 – σελ. 24). Άλλωστε, οι λύσεις αυτές ενδιαφέρουν τον φορέα του έργου ζωτικά, καθώς οι φιλοπεριβαλλοντικές αυτές λύσεις είναι σύμφωνες με τη γενικότερη αναπτυξιακή στρατηγική και φιλοσοφία του, αλλά συγχρόνως μπορούν να αξιοποιηθούν στην ενίσχυση της φιλοπεριβαλλοντικής ταυτότητας του τουριστικού προϊόντος (που είναι βασική επιδίωξη του φορέα). Ταυτόχρονα, οι λύσεις αυτές θα είναι (τουλάχιστον μακροπρόθεσμα) και οικονομικά ελκυστικές για το φορέα του έργου. Έτσι, ακόμη και αν δεν εφαρμόζονται στην παρούσα φάση, θα προγραμματισθεί από το φορέα χρονοδιάγραμμα έρευνας και εφαρμογής τους» (κεφ. 5 – σελ. 68). Το ερώτημα είναι διττό:
• ποιος είναι ο αριθμός των στρεμμάτων που χαρακτηρίζει ένα φωτοβολταικό πάρκο ήπια ή εντατική επένδυση;
• εάν το συγκεκριμένο τοπίο θα χαρακτηρίζεται μετά από όλες τις επεμβάσεις ως Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους
5.2 Ξενοδοχείο – Εναλλακτική λύση Ε5 (κεφ. 5 – σελ. 97)
Στη συγκεκριμένη εναλλακτική λύση/πρόταση το γήπεδο του ξενοδοχείου χωροθετείται σε ζώνη 300 στρεμμάτων παράλληλα με τον παληό δρόμο Σούρπη – Νηές (μεταξύ του νέου και του παλαιού δρόμου). Η εταιρεία υποστηρίζει ότι θα κατασκευάσει ξενοδοχείο σε αυτή τη ζώνη, με την παραδοχή ότι από τα 300 στρέμματα έχει αγοράσει τα 43, ενώ αναφέρει ότι «για τα υπόλοιπα έγιναν διαπραγματεύσεις και αρχικές βολιδοσκοπήσεις». Πως είναι δυνατόν να προτείνεται ως εναλλακτική λύση, γήπεδο/περιοχή η οποία ανήκει σε ιδιώτες και δεν υπάρχει καν η δυνατότητα εξαγοράς (εάν υπήρχε θα είχαν ήδη αγορασθεί όπως έγινε και με τα 43 στρέμματα). Όπως η ίδια η εταιρεία παραδέχεται ότι «η ανάγκη διαπραγμάτευσης με μεγάλο αριθμό ιδιοκτητών γης για την ολοκλήρωση της αγοράς, θα δημιουργούσε κάποια αναστάτωση στο κοινωνικό περιβάλλον της Σούρπης, ενώ δεν είναι σαφής και ο χρόνος (αλλά και το τελικό αποτέλεσμα) της κατάληξης των διαπραγματεύσεων». Το εύλογο ερώτημα είναι αφού δεν είναι σαφές το τελικό αποτέλεσμα της κατάληξης των διαπραγματεύσεων πως αυτή η πρόταση συμπεριλαμβάνεται στις εναλλακτικές λύσεις; Δεν είναι νοητή η εξέταση/αξιολόγηση εναλλακτικής λύσης για χώρο του οποίου η εταιρεία δεν είναι ιδιοκτήτης.
5.3 Παλαιά και νέα χάραξη δρόμου Σούρπη – Νηές (θέση Αγία Τριάδα – Νηές) – Επαρχιακή οδός Νο 39
Όσον αφορά στο δρόμο Σούρπη-Νηές – την επαρχιακή οδό Νο 39 – οι αναφορές στο κείμενο της ΜΠΕ αφορούν κυρίως στον ένα δρόμο, την νέα ή την παλαιά χάραξη. Έτσι δεν είναι εύκολο στον αναγνώστη και μάλιστα στην Υπηρεσία να διαπιστώσει ότι την στιγμή αυτή υπάρχουν 2 δρόμοι πρόσβασης στις Νηές από την θέση Αγία Τριάδα.
► Κεφ. 3- σελ. 3. Αναφέρονται και οι δύο δρόμοι «η επαρχιακή οδός Νο 39 Σούρπη – Όρμος Νηές η οποία διέρχεται σε απόσταση 1200 περίπου μέτρων δυτικά του έργου (η νέα χάραξη διέρχεται περί τα 800 μέτρα δυτικά του έργου)».
► Κεφ. 4- σελ. 76. Αναφέρεται μόνο ο ένας δρόμος «η επαρχιακή οδός Νο 39 Σούρπη – Όρμος Νηές η οποία διέρχεται σε απόσταση 150; περίπου μέτρων δυτικά του έργου».
► Κεφ. 4- σελ. 99. Αναφέρεται μόνο ο ένας δρόμος «η επαρχιακή οδός Νο 39 Σούρπη – Όρμος Νηές η οποία διέρχεται σε απόσταση 1200 περίπου μέτρων δυτικά του έργου».
► Κεφ. 4- σελ. 100. Στο σχήμα 4.3.4-1 που παρουσιάζεται στη σελ. 100 αποτυπώνεται μόνο ο ένας δρόμος, ο παληός.
► Κεφ. 4- σελ. 101. Στο κείμενο γίνεται αναφορά σε ένα δρόμο, στον παληό «το τμήμα ΔΖ της επαρχιακής οδού αρ. 39 Σούρπη Νηές θα φορτίζεται με το 100% του συνολικού φόρτου των 1.324 ΜΕΑ – (Μονάδες Επιβατηγών Αυτοκινήτων) όλο το 24ωρο και στις δύο κατευθύνσεις (περίπου 660 οχήματα ανά κατεύθυνση).
► Κεφ. 4- σελ. 113. Στο κείμενο γίνεται αναφορά σε ένα δρόμο, στο νέο «μια άλλη πίεση ασκεί ο πρόσφατος ασφαλτοστρωμένος δρόμος Σούρπης – Νηών, που τραυματίζει εν μέρει το φυσικό τοπίο του Χλωμού όρους, όπου κυριαρχούν αραιοί θαμνώνες».
► Κεφ. 5- σελ. 5α. Στο κείμενο γίνεται αναφορά σε ένα δρόμο, στη παλαιά χάραξη σύμφωνα με το σχήμα 5.2.1-1 «Στη συνέχεια κυρίως μέσω της επαρχιακής οδού Νο 39 Σούρπη – Όρμος Νηές γίνεται προσέγγιση του Όρμου Νηών».
► Κεφ. 6- σελ. 18. Στο κείμενο γίνεται αναφορά σε ένα δρόμο, στη παλαιά χάραξη.
► Κεφ. 6- σελ. 19. Στο σχήμα 6.1.1-5 αποτυπώνεται η παλαιά χάραξη μόνο.
Σημειώνεται, ότι ανεξάρτητα από τις αναφορές της εταιρείας στη ΜΠΕ για ένα ή για δύο δρόμους πρόσβασης, η ουσία είναι ότι ο νέος δρόμος αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στα σχέδια της εταιρείας, όπως αυτά αναφέρονται στο διαφημιστικό της φυλλάδιο, για την υλοποίηση του γηπέδου γκόλφ. Τα σχέδια της εταιρείας συμπίπτουν και με την πρόταση του φακέλου διεκδίκησης των Μεσογειακών Αγώνων. Αναφερόμαστε στην έκταση των 330 στρεμμάτων, την οποία ο νέος δρόμος χωρίζει, στην κυριολεξία, στη μέση. Σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία που αφορά στη κατασκευή και λειτουργία γηπέδων γκόλφ απαιτούνται 550 στρέμματα ενιαίο γήπεδο. Η εταιρεία δεν έχει εναλλακτικές λύσεις. Ήδη κατέθεσε αίτηση αποχαρακτηρισμού δασικής έκτασης 1682 στρεμμάτων η οποία απορρίφθηκε από το Δασαρχείο Αλμυρού. Ο νέος δρόμος είναι εμπόδιο στα σχέδια της εταιρείας. Τι ακριβώς προτίθενται να πράξουν (με πράξεις και όχι με λόγια) ο Νομάρχης και οι Νομαρχιακοί Σύμβουλοι ώστε η νέα χάραξη να παραμείνει ως έχει και να μην αποχαρακτηρισθεί ως δρόμος.
5.4 Έκταση ακτής κολύμβησης
Στο χάρτη ΜΠΕ4 – Άμεση περιοχή – Χρήσεις γης & υποδομές – η ακτή κολύμβησης αποτυπώνεται σε μήκος 200 μέτρων. Προφανώς η υπόλοιπη παραλία έχει δεσμευτεί για άλλες μελλοντικές χρήσεις γης, όπως την κατασκευή μαρίνας σε μήκος το οποίο δεν θα είναι καθόλου ευκαταφρόνητο, μιας και προορίζεται για γιώτ πολυτελείας. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της εταιρείας ο πληθυσμός ξενοδοχείου και ΠΕΡΠΟ σε μια δεδομένη στιγμή στο μέλλον μπορεί να φθάσει και τα 4000 άτομα. Στα 4000 άτομα, δεν υπολογίζεται ο πληθυσμός της Σούρπης και του οικισμού των Νηών, ο οποίος το καλοκαίρι αυξάνεται. Ποια είναι η φέρουσα ικανότητα μιας ακτής κολύμβησης 200 – 300 μέτρων όσον αφορά τον αριθμό λουομένων που μπορεί να δεχθεί σε μια συγκεκριμένη στιγμή, 1000, 3000, 5000 άτομα;
Παρεμπιπτόντως, πουθενά στην ΜΠΕ δεν θίγεται το θέμα της πρόσβασης στην παραλία των «ντόπιων» αλλά και των επισκεπτών που επιθυμούν να κολυμπήσουν όπως κάνουν μέχρι τώρα επί σειρά ετών. Η κείμενη νομοθεσία αναφέρει ρητά ότι πρέπει να υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση στο κοινό, όχι σε μέρος της παραλίας, αλλά σε όλο το μήκος και πλάτος της παραλίας. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η εταιρεία θα περιφράξει το χώρο και δή την παραλία για τον έλεγχο πρόσβασης του κοινού. Η εταιρεία θα πράξει σύμφωνα με το επιχειρηματικό συμφέρον της. Το ερώτημα είναι τι ακριβώς θα πράξουν για το συγκεκριμένο θέμα ο Νομάρχης και οι Νομαρχιακοί Σύμβουλοι (όχι στα λόγια αλλά στις πράξεις). Πως ακριβώς θα δεσμευτεί η εταιρεία έναντι του νόμου (με ποινικές ρήτρες) ώστε η πρόσβαση στην παραλία σε όλο το μήκος και πλάτος της να παραμείνει ελεύθερη για τον πολίτη εσαεί.
5.5 Ειδική Τεχνική Μελέτη Εφαρμογής (Ε.Τ.Μ.Ε.)
Στο κεφ. 7 – σελ. 31, η ΜΠΕ παραπέμπει σε μια Ειδική Τεχνική Μελέτη Εφαρμογής (Ε.Τ.Μ.Ε.), η οποία όμως θα εκπονηθεί αφού πρώτα το έργο εγκριθεί, δηλαδή εκ των υστέρων. Τα ζητήματα αυτά όμως, πρέπει να αντιμετωπίζονται στην φάση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, δηλ. να εξετάζονται λεπτομερώς από την εκπονηθείσα ΜΠΕ.
5.6 Θαλάσσιο Περιβάλλον
Υπάρχουν ζητήματα τα οποία δεν θίγονται, αλλά είναι πολύ σοβαρά για το θαλάσσιο βιοτικό περιβάλλον, όπως π.χ. τα παρακάτω:
Δεν αξιολογείται η καθημερινή καταστροφή μεγάλων ποσοτήτων φυτικού & ζωικού πλαγκτόν, ωαρίων και γόνου που εισροφούνται στη μονάδα, μαζί με τα 3840 m3 θαλασσινού νερού/ημέρα, και καταστρέφονται. Εάν η δυναμικότητα αυξηθεί • στα 6000 m3 πόσιμου νερού/ημέρα αυτό αντιστοιχεί σε εισρόφηση 16000 m3 θαλασσινού νερού/ημέρα.
• στα 10000 m3 πόσιμου νερού/ημέρα αυτό αντιστοιχεί σε εισρόφηση 28000 m3 θαλασσινού νερού/ημέρα.
Το φαινόμενο αυτό θα είναι καταστροφικό εάν π.χ. ο όρμος των Νηών προσφέρεται για την αναπαραγωγή κάποιων θαλάσσιων οργανισμών. Ενδεχόμενο το οποίο η ΜΠΕ δεν το εξετάζει.
Πολύ περισσότερο, δεν εξετάζεται η επίπτωση στο οικοσύστημα από την αλλαγή που θα υποστούν τα ασθενή, σήμερα, θαλάσσια ρεύματα του όρμου. Απλώς πιθανολογείται ότι θα υπάρχει αμελητέα επίπτωση.
Η ανασκαφή του βυθού του κλειστού όρμου, σε ζώνη συνολικού μήκους 1.100 μ., (700 μ. για τον αγωγό τροφοδοσίας και 400 για τον αγωγό διάθεσης της άλμης), σε δύο διαφορετικά σημεία, του βυθού του όρμου κατά μήκος των αγωγών τροφοδοσίας και διάθεσης της άλμης, η μεταφορά του εδαφικού υλικού της ανασκαφής το οποίο θα έχει μάζα 64000 τόνων περίπου (κεφ. 6 – σελ. 59) και η διαταραχή που αυτή θα προκαλέσει (από εξαφάνιση έως βαρύ «τραυματισμό») του βενθικού οικοσυστήματος, αντιμετωπίζεται, επίσης, «ως μικρής έντασης και έκτασης αρνητικές επιπτώσεις στους υδατικούς πόρους ή τα νερά της άμεσης και ευρύτερης περιοχής», δηλ. ως ελάχιστη επίπτωση. Το ίδιο και η σοβαρότατη επίπτωση που θα έχει σε όλο τον όρμο το γεγονός ότι για όσο διάστημα διαρκέσουν τα έργα εκσκαφής του πυθμένα, και για σημαντικό χρόνο μετέπειτα, αυτός θα μετατραπεί σε «κλειστή χαβούζα λασπόνερων» εξαιτίας της αιώρησης και επαναιώρησης των ιλυωδών υλικών του πυθμένα. Σύμφωνα με την εταιρεία, η διάθεση του υλικού της εκσκαφής – 64000 τόνοι (βυθοκορήματα) «θα γίνει στην ανοικτή θάλασσα και οπωσδήποτε εκτός του Όρμου» (κεφ. 6 – σελ. 60). Περισσότερες πληροφορίες παρατίθενται στο κεφ. 7 – σελ. 28, όπου αναφέρεται ότι «η διάθεση των εκχωμάτων των υποθαλάσσιων αγωγών να γίνεται μόνο στην ανοικτή θάλασσα εκτός του Όρμου των Νηών, σε απόσταση μεγαλύτερη των 1000 μέτρων από την ακτή και σε βάθος μεγαλύτερο των 50 μέτρων…». Δεν γίνεται καμία απολύτως αναφορά για τις επιπτώσεις που μπορεί να επιφέρει αυτή η ενέργεια σε ολόκληρο τον Παγασητικό.
Αντίστοιχα φαινόμενα θα δημιουργηθούν και με την πλήρωση της διανοιχθησόμενης τάφρου με «υγιή» («στείρα» όμως για το οικοσύστημα του κόλπου) φερτά υλικά (64000 m3, δηλαδή 6400 δρομολόγια τριαξονικών φορτηγών αυτοκινήτων – 100 δρομολόγια την ημέρα για 2 και περισσότερο μήνες με υπερφορτωμένα φορτηγά στον επαρχιακό δρόμο/δρόμους στις Νηές) προς «εξυγίανση» του πυθμένα, ώστε να θεμελιωθούν με ασφάλεια οι αγωγοί θαλασσοληψίας και διάθεσης.
Σοβαρό πρόβλημα, το οποίο επίσης η μελέτη δεν εξετάζει είναι η αύξηση της θερμοκρασίας των νερών, στην περιοχή εκβολής των υγρών αποβλήτων, τα οποία είναι θερμότερα του φυσικού θαλασσινού νερού και διαταράσσουν σοβαρά τους φυσικούς όρους του οικοσυστήματος.
Αγνοείται, επίσης, και το σοβαρότατο πρόβλημα της ιζηματογένεσης σε μια αυξανόμενη, συν το χρόνω, έκταση γύρω από το σημείο εκβολής, εξαιτίας της επικάθησης στον πυθμένα αλάτων και άλλων στερεών συστατικών.
6. Τοπίο Ιδιαίτερου φυσικού Κάλλους – ΤΙΦΚ
Ο «κόλπος Νηών Σούρπης» Νομού Μαγνησίας είναι τόπος καταγεγραμμένος στην κατηγορία «Τοπία Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους» με κωδικό ΑΤ3011040, (στη βάση δεδομένων της Ελληνικής Φύσης – ΦΙΛΟΤΗΣ του ΕΜΠ) επειδή έχει σημαντική αισθητική, πολιτιστική και οικολογική αξία, σύμφωνα με στοιχεία που καταγράφηκαν σε ερευνητικό πρόγραμμα του ΕΜΠ στο διάστημα 1996-1999. Διαθέτει εξαίρετη φυσική κατάσταση, σημαντικούς τύπους βλάστησης, ιδιαίτερη φυσική ομορφιά, ενδιαφέροντα φυσικά, οικολογικά και γεωμορφολογικά στοιχεία, αποτελεί δε ένα σπάνιο τύπο τοπίου, με φυσιολατρικό ενδιαφέρον. Η αξία του τόπου έγκειται κυρίως στα αδιατάρακτα χαρακτηριστικά και την οπτική απομόνωσή του από την ευρύτερη χερσαία περιοχή, είναι λοιπόν ένα από τα λίγα παράκτια μέρη που διατηρούν σχεδόν αναλλοίωτα φυσικά χαρακτηριστικά.
Με αυτά τα λόγια περιγράφεται η περιοχή μας στην από 18.07.2008 γνωμάτευση του ΕΜΠ. Το ερώτημα είναι, πόσο αναλλοίωτα θα παραμείνουν τα φυσικά αδιατάρακτα χαρακτηριστικά του μετά την «επέμβαση» και αν θα μπορεί ακόμη να αποκαλείται Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους με τόνους τσιμέντο 100 μέτρα από την παραλία και 5000 άτομα να κατακλύζουν τους πρόποδες του βουνού.
7. Υγρότοπος (Λιβάρι)
Το λιβάρι είναι μια ιδιότυπη περίπτωση. Είναι το μοναδικό κομμάτι της συνολικής έκτασης για το οποίο η εκκλησία αναφέρει στα συμβόλαια ότι ανήκει στο Δημόσιο. Πιο συγκεκριμένα, σε συμβόλαιο αγοροπωλησίας αναγράφεται ότι ο υγρότοπος ανήκει στο δημόσιο και ότι η εκκλησία θα πράξει τα δέοντα ώστε ο συγκεκριμένος υγρότοπος να μεταβιβασθεί από το δημόσιο στην εκκλησία, το συντομότερο δυνατό. Στη συνέχεια η εκκλησία αναλαμβάνει τη δέσμευση να μεταβιβάσει τον υγρότοπο στην εταιρεία ώστε να αξιοποιηθεί όπως η εταιρεία κρίνει (να αντλήσει δηλ. τα πηγαία νερά του υγρότοπου ώστε να καλύψει μέρος των τεράστιων αναγκών σε νερό). Αυτό η εταιρεία το αποκαλεί «αξιοποίηση του λιβαριού». Ο υγρότοπος αναφέρεται ως γεωργική γη σύμφωνα με τη πράξη χαρακτηρισμού 908/22.4.04. Αναφορές για τον υγρότοπο υπάρχουν επίσης και στο δελτίο που καταγράφει τα χαρακτηριστικά της περιοχής και συμπεριλαμβάνεται στη βάση δεδομένων για την ελληνική φύση ΦΙΛΟΤΗΣ του ΕΜΠ. Ο υγρότοπος καταγράφηκε πρόσφατα από το ΕΚΒΥ και συμπεριλαμβάνεται πλέον στα αρχεία του ενώ υπάρχει και επίσημη έκθεση (18.02.09) για τον παράκτιο υγρότοπο στον κόλπο Νηές. Στην έκθεση περιλαμβάνονται κεφάλαια στα οποία περιγράφεται με λεπτομέρειες ο υγρότοπος ενώ γίνονται κα αναφορές στη σπουδαιότητα καθώς και στη βιολογική, εκπαιδευτική αλλά και την αισθητική του αξία. Την έκθεση συμπληρώνουν χαρακτηριστικές φωτογραφίες του υγρότοπου, σε μία εκ των οποίων απεικονίζεται και η επιχωμάτωση (μπάζωμα) τμήματος του δυτικού του άκρου.
Ο υγρότοπος αυτός, αν και δεν έχει «επίσημα κηρυχθεί» απολαμβάνει νομικής προστασίας. Στην ίδια έκθεση γίνεται επίσης και αναφορά στη διεθνή Σύμβαση Ραμσάρ: «η χώρα μας, αναγνωρίζοντας τη σημασία των υγροτόπων σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει κυρώσει με νόμο τη διεθνή Σύμβαση Ραμσάρ που επιτάσσει την προστασία όλων των υγροτόπων και όχι μόνο τους διεθνούς σημασίας». Πρόκειται για μία αναφορά στο άρθρο 4§1 εδ. α’ Ν.Δ. 191/1974 [Συνθήκης Ramsar] (ΦΕΚ Α’ 350), το οποίο επιβάλλει στα συμβαλλόμενα μέρη να «ευνοήσουν» την συντήρηση των υγρότοπων με την δημιουργία ζωνών ειδικής προστασίας σε αυτούς. Με την ένταξη του υγρότοπου των Νηών στον κατάλογο του ΕΚΒΥ, δεν καταλείπεται αμφιβολία για τον υγροτοπικό χαρακτήρα της περιοχής. Επισημαίνεται ότι «η διοικητική παρέμβαση για την προστασία των εξαιρετικά ευπαθών οικοσυστημάτων περιορίζεται σε δέσμια διαπίστωση φυσικών καταστάσεων και σε θέσπιση απαγορευτικών μέτρων που υπαγορεύονται από τα δεδομένα της κοινής και της επιστημονικής πείρας χωρίς να καταλείπεται έδαφος εκτιμήσεων και αξιολογήσεων που προϋποθέτουν κανονιστική ή διακριτική ευχέρεια και απαιτούν την προηγούμενη θέσπιση διοικητικής διαδικασίας…» σύμφωνα με τη νομολογία του ΣτΕ.
8. ΠΕΡΠΟ – Ιδιωτική Πολεοδόμηση
Στη ΜΠΕ (κεφ. 5 – σελ. 69) γίνεται αναφορά και για την ανάπτυξη παραθεριστικών κατοικιών και δεύτερης κατοικίας που θα πραγματοποιηθεί σε όμορο γήπεδο με αυτό του ξενοδοχείου. Η «επένδυση» θα καλύπτει τελικά 4000 άτομα. Ο δήμος Σούρπης που περιλαμβάνει τη Σούρπη με 2000 κατοίκους, τις Νηές με μόνιμο πληθυσμό 50 ατόμων και τα υπόλοιπα χωριά, έχει συνολικό πληθυσμό 3400 άτομα, πολύ λιγότερα από αυτά που σκοπεύει να φιλοξενήσει η εταιρεία.
Τα 4000 άτομα και τα 1100 κτίσματα είναι ένα εξωπραγματικό νούμερο για ένα Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους, μια περιοχή της οποίας η φέρουσα ικανότητα και τα δεδομένα κορεσμού της δεν έχουν εξετασθεί σε ότι αφορά την οικιστική ανάπτυξη, την παραγωγή αποβλήτων, την αλλαγή χρήσης γης, την διαθεσιμότητα υδατικών πόρων, την πληθυσμιακή αλλαγή, κ.α. Πως ακριβώς θα χαρακτήριζαν την συνολική «επένδυση» οι Νομαρχιακοί Σύμβουλοι; Ήπια, εντατική, βιώσιμη;
Η εκτίμησή μας είναι ότι η ανάπτυξη της περιοχής όπως προτείνεται από τους επενδυτές δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να χαρακτηριστεί ήπια. Ο αριθμός των 4000 ατόμων είναι εξωπραγματικός για τον μικρό αυτό Όρμο και σε ένα Δήμο 4000 κατοίκων (με την Σούρπη που ευρίσκεται πλησιέστερα στον Όρμο να μην υπερβαίνει τον αριθμό των 2000 ατόμων), είναι βέβαιο ότι:
· θα ανατρέψει το πληθυσμιακό μοντέλο του Δήμου,
· θα διαφοροποιήσει με τρόπο μη αναστρέψιμο τον χαρακτήρα του,
· θα διαλύσει τις παραγωγικές σχέσεις με πρώτο θύμα την αγροτική οικονομία, που αποτελεί ένα από τα τρία συγκριτικά πλεονεκτήματα που αναδεικνύονται μέσα από το Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού,
· και θα καταστρέψει το περιβάλλον παρά τις όποιες διαφορετικές αρχικές προθέσεις και τους ισχυρισμούς της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για το αντίθετο.
1. Γήπεδο γκόλφ
Το γήπεδο γκόλφ στις Νηές δεν περιλαμβάνεται στην μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, είναι όμως άμεσα συνυφασμένο με την εν λόγω «επένδυση», σύμφωνα με το διαφημιστικό φυλλάδιο της εταιρείας και τον φάκελο διεκδίκησης των Μεσογειακών Αγώνων 2013.
Η δυσκολία έγκειται στο ότι το «φιλέτο» της έκτασης που η εταιρεία «αγόρασε» από την Ι. Μ. Δημητριάδος αναλώθηκε στην κατασκευή υπερπολυτελούς ξενοδοχείου και παραθεριστικών κατοικιών σύμφωνα με τις μελέτες που έχουν υποβληθεί ήδη στις αρμόδιες Υπηρεσίες, με αποτέλεσμα να μην έχει «περισσέψει» αρκετή έκταση ώστε να διαμορφωθεί ο ελάχιστος ενιαίος χώρος 550 στρεμμάτων για το γήπεδο γκόλφ ο οποίος απαιτείται σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Με τις υποστηρικτικές λειτουργίες του ή σε συνδυασμό με άλλα γήπεδα, ένα γήπεδο γκολφ 18 οπών μπορεί να απαιτήσει και ενιαία έκταση 800-1200 στρεμμάτων. Αργά ή γρήγορα η εταιρεία θα επικαλεσθεί λόγους εθνικής ανάγκης για έργο εθνικής εμβέλειας/σημασίας (λαμβανομένων υπόψη και των «υψηλών» προσώπων που «ενδιαφέρονται» για την συγκεκριμένη «επένδυση») και επειδή ο χρόνος πιέζει, θα ζητήσει από την αρμόδια Υπηρεσία την αναγκαστική απαλλοτρίωση ολόκληρης περιοχής, όμορης με την υπόψη έκταση που προορίζεται για το γήπεδο γκόλφ, η οποία φυσικά περιλαμβάνει περιουσίες ιδιωτών.
Tις αναγκαστικές απαλλοτριώσεις (σε αυτή την περίπτωση μέσω ειδικού νομοσχεδίου το οποίο θα ψηφισθεί από 4 βουλευτές στις 04.00 η ώρα το πρωί, σε θερινό τμήμα της Βουλής) άλλωστε επιτάσσει και η επίσημη πρόταση διεκδίκησης των Μεσογειακών Αγώνων 2013 σύμφωνα με το σχετ. 2, όπου διαφαίνονται πλέον ξεκάθαρα οι προθέσεις της Οργανωτικής Επιτροπής των Αγώνων και της εταιρείας για την περιοχή «φιλέτο». Στο σχετ. 2 αποτυπώνεται η προταθείσα έκταση γκόλφ, η οποία βέβαια περιλαμβάνει περιουσίες ιδιωτών, ενώ γίνεται και κατάφωρη καταπάτηση των ορίων οικισμού, ενδεικτικά αναφέρεται ότι η τρύπα 9 του γκόλφ είναι στην μέση του υγρότοπου. Τις αναγκαστικές απαλλοτριώσεις βέβαια επιβεβαιώνει εμμέσως πλην σαφώς και ο διακαής πόθος της εταιρείας «να βάλει στο χέρι» περιουσίες ιδιωτών χωρίς κανένα απολύτως κόστος (μιας και το κόστος των απαλλοτριώσεων θα είναι το κόστος της αντικειμενικής αξίας και θα το επωμισθεί φυσικά το Ελληνικό Δημόσιο) μέσω των «υψηλών γνωριμιών». Στη συνάντηση της Τρίτης, 12.05.09 στο ΤΕΕ Βόλου, η εταιρεία ενημέρωσε τον τεχνικό κόσμο της Μαγνησίας για την «επένδυσή τους». Σε αυτή τη συνάντηση εκπρόσωπος της εταιρείας δήλωσε ευθαρσώς ότι ενδιαφέρονται πάρα πολύ για το γκολφ, καθ’ ην στιγμή ο Νομάρχης Μαγνησίας έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι δεν πρόκειται να υποστηρίξει καμία ενέργεια για γκολφ. Τι ακριβώς συμβαίνει; Ποιος αποφασίζει τελικά; Οι τοπικοί άρχοντες, όπως δήλωσε ο Υφυπουργός Αθλητισμού σε πρόσφατη επίσκεψή του στο Βόλο ή οι «υψηλές γνωριμίες»;
Επιπλέον, με δεδομένη την εμπειρία των Ολυμπιακών Αγώνων, δηλώνουμε ότι εδώ δεν συντρέχει κανένας απολύτως λόγος για την προώθηση και ψήφιση από την Βουλή, ειδικού νομοσχεδίου αναγκαστικών απαλλοτριώσεων.
Είναι ευνόητο ότι οριστική λύση στο πρόβλημα θα δοθεί μόνο εάν σταματήσουν οι σκόπιμες καθυστερήσεις και η Οργανωτική Επιτροπή των Μεσογειακών Αγώνων ή το επισπεύδον Υπουργείο μέσω του Υφυπουργού Αθλητισμού προβεί σε επίσημη ανακοίνωση στην οποία θα γίνεται αναφορά, για παράδειγμα, στη μεταφορά του σπουδαίου αυτού αθλήματος, που τόσο το έχει ανάγκη η χώρα μας, στην Αθήνα σε υφιστάμενο γήπεδο (όπως τόνισε και ο Υφυπουργός Αθλητισμού σε πρόσφατη επίσκεψή του στο Βόλο), ή στη διεξαγωγή του σε άλλο σημείο των Νομών Μαγνησίας ή Λάρισας σε γήπεδο που θα κατασκευαστεί, ή στη τελική ακύρωσή του (εάν φυσικά είναι εφικτές αυτές οι επιλογές από τον Κανονισμό των Αγώνων). Αυτά όσον αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς και την έλλειψη στρεμμάτων (ο αριθμός των οποίων δεν συμπληρώνει το ενιαίο γήπεδο των 550 στρεμμάτων).
Υπάρχει όμως και η αθέατη πλευρά της υποβάθμισης των γαιών και ερημοποίησης στο συγκεκριμένο χώρο που έχει επιλεγεί ως πρώτη λύση για την διεξαγωγή του αθλήματος του γκόλφ, η οποία θα πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη. «Οι επικλινείς περιοχές της Μαγνησίας και της Σούρπης πιο συγκεκριμένα ανήκουν στις περιοχές υψηλού κινδύνου υποβάθμισης γαιών (από αλόγιστη χρήση) και ερημοποίησης. Οποιαδήποτε αλλαγή χρήσης γης είναι επιτρεπόμενη μόνο αν διασφαλίζει αειφορία, και δεν υποβαθμίζει την παραγωγικότητα και τις άλλες άμεσα ή έμμεσα ωφέλιμες λειτουργίες της γης. Έτσι, οποιαδήποτε αλλαγή χρήσης γης σε ευαίσθητες στην ερημοποίηση περιοχές πρέπει να βασίζεται σε λεπτομερειακές εδαφολογικές και υδρολογικές μελέτες των συγκεκριμένων περιοχών καθώς και την ευρύτερη κοινωνική αποδοχή και πολιτική συναίνεση» (απόσπασμα από γνωμοδότηση του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας – 2008).
1. Έκθεση του Συνήγορου του Πολίτη
Την υπόθεση παρακολουθεί και ο Συνήγορος του Πολίτη ο οποίος και εξέφρασε τον προβληματισμό του με το με αρ. πρωτ. 1687/08/2.3/12.03.09 έγγραφό του προς όλες τις συναρμόδιες Υπηρεσίες, με το οποίο ζητά να αποστείλουν τις απόψεις τους σχετικά με την αναγκαιότητα εκπόνησης μιας συνολικής ΜΠΕ για το σύνολο της επένδυσης, σύμφωνα με τη νομοθεσία και τη σχετική νομολογία. Επιπλέον απευθύνει ειδικά ερωτήματα στις εμπλεκόμενες υπηρεσίες, τις οποίες παρακαλεί για την όσο το δυνατόν πιο άμεση ανταπόκρισή τους στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους. Ο Συνήγορος εκτιμά ότι «θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στην αρχή της συνολικής προσέγγισης της περιβαλλοντικής προστασίας. Η συνολική επίδραση στο φυσικό περιβάλλον δεν συμποσούται με τις εκτιμώμενες συνέπειες των επιμέρους τεχνικών έργων, καθώς δεν λαμβάνει υπόψη τη φέρουσα ικανότητα της περιοχής και τα δεδομένα κορεσμού της. Συνεπώς, δεν αρκεί η σύνταξη ΜΠΕ για καθένα από τα προγραμματιζόμενα έργα, καθότι η συνολική επίδρασή τους στο περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί επιτυχώς παρά μόνο στα πλαίσια μιας συνολικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, στην οποία με την κατάλληλη επιστημονική μέθοδο θα συσχετίζονται και θα συνεκτιμώνται οι επι μέρους περιβαλλοντικές συνέπειες».
11. Συμπεράσματα
Η μελέτη αντιπαραβάλλει τη μελλοντική κατάσταση με το έργο με την υφιστάμενη σήμερα κατάσταση, υποθέτοντας μάλιστα με αυθαίρετο τρόπο ότι η τελευταία είναι στατική και δύσκολο να αλλάξει στο μέλλον (αλλαγή περιβαλλοντικών συνθηκών, πολιτικές αποφάσεις, εφαρμογή νομοθεσίας, εφαρμογή διαχειριστικών σχεδίων, άναρχη δόμηση, αγνοώντας το γεγονός ότι επί σειρά ετών δεν έχει κατασκευασθεί κανένα απολύτως οίκημα στην επίμαχη περιοχή, κ.ά.). Έτσι, προκύπτει αβίαστα το αυθαίρετο συμπέρασμα ότι συγκρινόμενο με τη σημερινή κατάσταση το έργο θα αποφέρει υπερβολικά θετικά οφέλη στην περιοχή.
Επιπρόσθετα, υπενθυμίζουμε ότι αυτό που αποκαλείται γενικώς «επένδυση» και μάλιστα «τουριστική» και εσείς ως Νομαρχιακοί Σύμβουλοι καλείστε να υποστηρίξετε και κατ’ επέκταση να υπογράψετε (την γνωμοδότηση του Νομαρχιακού Συμβουλίου προς την Περιφέρεια) είναι μόνο ένα μικρό μέρος του συνολικού εγχειρήματος που πρόκειται να εκπονηθεί σε βάρος ολόκληρης της περιοχής και των κατοίκων της. Στη συνέχεια θα ακολουθήσει η φάση της ιδιωτικής πολεοδόμησης με 400 κατοικίες προς πώληση. Το γήπεδο ή /και τα γήπεδα (προπονητικά και κανονικά, λέσχες) γκόλφ θα κατασκευασθούν με συνοπτικές διαδικασίες, η συνήθης πρακτική που εφαρμόζεται σε τέτοιου είδους έργα, αφού η αρμόδια κρατική αρχή θα απαλλοτριώσει, για χάρη της εταιρείας – των «επενδυτών», περιουσίες ιδιωτών οι οποίες θα θυσιασθούν στο βωμό της απληστίας για ένα «άθλημα» που ζήτημα είναι εάν θα διαρκέσει 10 ημέρες. Και οι «φιλοπεριβαλλοντικές» κατασκευές της εταιρείας δεν έχουν τέλος, θα ακολουθήσει η ιδιωτική μαρίνα που θα χρησιμεύει ως αγκυροβόλιο των γιώτ, beach club, και αργότερα, φωτοβολταϊκό ή αιολικό πάρκο, καζίνο (η φημολογία όσον αφορά το καζίνο έχει γίνει έντονη τον τελευταίο καιρό). Αυτό άλλωστε επιβεβαιώνεται και από τις μελέτες που έχουν υποβληθεί, όπου γίνεται αναφορά συνεχώς στις «μελλοντικές αναπτύξεις στον Όρμο μετά από κατάλληλη επέκταση των εγκαταστάσεων, που έχουν ήδη προβλεφθεί από σήμερα ώστε να είναι εφικτές τεχνικά».
Για όλους τους προαναφερόμενους λόγους οι οποίοι συνιστούν παραβίαση της υφιστάμενης νομοθεσίας και νομολογίας που σχετίζεται με την προστασία του περιβάλλοντος καθώς και τον περιβαλλοντικό και χωροταξικό σχεδιασμό ζητάμε την απόρριψη της υποβληθείσης προς γνωμοδότηση ΜΠΕ και σας καλούμε, για μια ακόμα φορά να γνωμοδοτήσετε αρνητικά για την εν λόγω ΜΠΕ για λόγους δημοσίου συμφέροντος, νομιμότητας και προστασίας του περιβάλλοντος. Αυτό πιστεύουμε ότι επιβάλει το καθήκον που υπηρετείτε.
Mε εκτίμηση
1. Κίνηση Πολιτών Δήμου Σούρπης
Ο Γραμματέας Ο Πρόεδρος
Γ. Νικολόπουλος Γ. ΠΡΙΑΓΓΕΛΟΣ
2. Εθελοντική Περιβαλλοντική Ομάδα Αλμυρού «ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ»
Χ. ΚΑΡΑΖΟΥΠΗΣ
3. Περιβαλλοντική Πρωτοβουλία Μαγνησίας
Κ. ΒΟΛΙΩΤΗΣ
4. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΔΙΚΤΥΟ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ – ΠΑΝ.Δ.ΟΙΚ.Ο
ΓΕΡΟΚΩΣΤΑ ΓΙΑΝΝΑ (ΛΑΡΙΣΑ) 6976806512 gianna.gerokosta@gmail.com,
ΓΡΑΨΑΣ ΚΩΣΤΑΣ (ΛΕΥΚΑΔΑ) 6937066045, realarchitects@gmail.com,
ΜΠΕΛΕΣΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ (ΜΑΚΡΑΚΩΜΗ) 6977606824, info@solon.org.gr,
ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ (ΚΑΒΑΛΑ) 6996969699, georgepaschalidis@hotmail.com,
ΣΠΙΘΑΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ (ΑΛΙΒΕΡΙ) 6944307218, spithase@gmail.com,
ΤΣΕΚΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ (ΧΑΝΙΑ) 6933370458, tse2100@yahoo.gr,
ΦΟΥΝΤΑΣ ΠΑΡΗΣ (ΛΑΜΙΑ) 6932269378, pfount@tee.gr