Ο υπέροχος κόσμος νεοφιλελευθερισμού δεν αρκείται στη διάλυση μισθών, συντάξεων και δικαιωμάτων. Σε Ελλάδα, Ρουμανία, Γαλλία και Ιρλανδία προχωρά σε επενδύσεις που επιφέρουν ανυπολόγιστη ζημιά στη φύση

Του Κώστα Ζαφειρόπουλου

Ρόζια Μοντάνα, Τρανσιλβανία της Ρουμανίας. Μια οροσειρά που θεωρείται η μεγαλύτερη φλέβα χρυσού της Ευρώπης και η τρίτη σε όλον τον κόσμο. Το μήλον της Εριδος για τα μεγαλύτερα κονσόρτσιουμ εταιρειών εξόρυξης χρυσού. Με σημερινές τιμές εκτιμάται ότι ο χρυσός που μπορεί να εξορυχθεί έχει αξία πάνω από 16 δισ. Για να γίνει αυτό, θα ανατιναχτούν όλα τα βουνά της περιοχής δημιουργώντας τέσσερα ορυχεία ανοιχτής εξόρυξης και μια μεγάλη δεξαμενή εναπόθεσης αποβλήτων με κυάνιο και άλλες τοξικές ουσίες. Η ρουμανική κυβέρνηση επέλεξε τον καναδικό κολοσσό Gabriel Resources, στον οποίο παραχωρήθηκε το 80% της εξόρυξης, ενώ η κρατική Minivest κράτησε το άλλο 20%.

Η «Εφ.Συν.» συνάντησε τη Ραλούκα Ναμ, από το κίνημα «Save Rosia Montana», το μεγαλύτερο οικολογικό και κοινωνικό κίνημα στη Ρουμανία που δραστηριοποιείται εδώ και 13 χρόνια ενάντια στην επένδυση. «Η εξόρυξη του χρυσού με τη χρήση του τοξικού κυανίου θα έχει ανυπολόγιστες συνέπειες για το περιβάλλον καθώς και για την ιστορική κληρονομιά της Ρόζια Μοντάνα, αφού εκεί βρίσκονται οι πιο καλά διατηρημένες ρωμαϊκές στοές παγκοσμίως» τονίζει η Ραλούκα και μας εξηγεί τις ομοιότητες με την περίπτωση των Σκουριών: «Δυο καναδικές εταιρείες (ElDorado στην Ελλάδα, Gabriel Resources στη Ρουμανία) επενδύουν στην εξόρυξη χρυσού σε μια περίοδο που οι τιμές του μετάλλου είναι στα ύψη, τη στιγμή που και οι 2 χώρες βιώνουν μια παρόμοια οικονομική και κοινωνική καταστροφή.

Ο έλεγχος της πληροφόρισης

Οι πρακτικές που χρησιμοποιούν είναι παρόμοιες και εξίσου καταστρεπτικές για το περιβάλλον». Η συνταγή που ακολουθείται και στη Ρουμανία είναι η ίδια.

Η Rosia Montana Gold Corporation ελέγχει την εγχώρια πληροφόρηση και προσπαθεί να κερδίσει την κοινή γνώμη της Ρουμανίας με διαφημιστικά σποτ στην τηλεόραση και στις εφημερίδες. Είναι αδύνατον να βρεις ένα άρθρο ενάντια στην επενδυση στο σύνολο του Τύπου. Σε σχέση με τη διαφήμιση, η εταιρεία κατατάσσεται τρίτη, μετά τις δύο μεγάλες εταιρείες τηλεφωνίας. Ταυτόχρονα, μας εξηγεί η Ραλούκα, «η τακτική τους είναι να προσλαμβάνουν τουλάχιστον έναν εργαζομένο ανά οικογένεια, ούτως ώστε να σπείρουν τη διχόνοια, να λαδώνουν πολιτικούς και δημοσιογράφους. Μια άλλη τακτική είναι να αγοράζουν τα σπίτια που ανήκουν στον γιο μιας οικογένειας, έτσι ώστε να μπορούν όποτε θέλουν να πετάξουν έξω όλη την οικογένεια’».

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και σημαντικές διαφορές. Στη Χαλκιδική έχουμε μια εξόρυξη σε ένα δάσος κοντά σε ένα χωριό, ενώ στη Ρόζια Μοντάνα η εξόρυξη πρόκειται να γίνει σε κατοικημένες περιοχές. Χωρίς τη συναίνεση των κατοίκων, δεν υπάρχει επένδυση. Στις Σκουριές στέλνουν τα ΜΑΤ ξημερώματα στα σπίτια, ενώ στη Ρόζια Μοντάνα η αστυνομία δεν τόλμησε να πατήσει το πόδι της, παρά τις έντονες αντιδράσεις των κατοίκων. «Ευτυχώς δεν έχουμε τη βιαιη καταστολή όπως στη Χαλκιδική, αλλά όσο περνάει ο καιρός οι πρακτικές της αστυνομίας γίνονται όλο και πιο επιθετικές. Στη Ρουμανία κυρίαρχο ρόλο παίζει η προπαγάνδα και όχι η καταστολή», μας ενημερώνει η Ραλούκα. Το ρουμανικό κράτος, σύμφωνα με τη Rosia Montana Gold Corp., θα πάρει 4 δισ. δολάρια από αυτή την επένδυση, συμπεριλαμβανομένων και των δικαιωμάτων εκμετάλλευσης που θα εισπράττει βάσει των νόμων κατ” αναλογία με το μετάλλευμα που θα εξορύσσεται.

Δεν θα πάρουμε ούτε σεντ

Αντίθετα, η Ελλάδα παραχώρησε στην «Ελληνικός Χρυσός» τα πάντα για 11 εκατομμύρια ευρώ και δεν θα εισπράξει ούτε σεντ από δικαιώματα εξόρυξης στο μέλλον, καθώς ο μεταλλευτικός κώδικας, που συνταχθηκε επί χούντας, δεν προβλέπει κάτι τέτοιο. Οι Ρουμάνοι ακτιβιστές τής Ρόζια κάθε φορά που μαθαίνουν νέα από τις Σκουριές οργανώνουν μαχητικές διαδηλώσεις συμπαράστασης έξω από την ελληνική πρεσβεία στο Βουκουρέστι. «Εμείς είμαστε ενάντια σε κάθε εξόρυξη στη Ρουμανία. Νιώθουμε αλληλέγγυοι στον αγώνα των κατοίκων της Χαλκιδικής. Δεν μιλάμε για το περιβάλλον γενικώς και αορίστως. Μας ενδιαφέρει η ριζοσπαστικοποίηση της κοινωνίας και για αυτό μιλάμε για τις ζωές των ανθρώπων μέσα στο περιβάλλον» σπεύδει να εξηγήσει η Ραλούκα.