ΑΣΩΠΟΣ: Η ΡΥΠΑΝΣΗ ΜΕ ΒΑΡΕΑ ΜΕΤΑΛΛΑ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ ΠΑΡΑ ΤΙΣ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΞΑΓΓΕΛΙΕΣ

Πρόστιμα που τα παίρνει το ποτάμι

Η πρόσφατη επίσκεψη του υπουργού Περιβάλλοντος Γ. Παπακωνσταντίνου στον Ασωπό και η εξαγγελία «νέων» μέτρων για τη σωτηρία του δεν αλλάζουν τη θλιβερή αλήθεια: ο ποταμός πεθαίνει. Ο ευρύτερος υδροφόρος ορίζοντας είναι ανεπανόρθωτα μολυσμένος. Χιλιάδες κάτοικοι, αγρότες και αλλοδαποί εργάτες καταναλώνουν ή έρχονται σε επαφή με καρκινογόνο νερό. Κι όμως, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δεν είναι διατεθειμένη να τα βάλει στα σοβαρά με τις βιομηχανίες που διαπράττουν το έγκλημα. Οπως δηλαδή και η προηγούμενη της Ν.Δ.

Με τη χρόνια ρύπανση από τα βιομηχανικά απόβλητα, ο Ασωπός αλλά και ο υδροφόρος ορίζοντας στην ευρύτερη περιοχή έχουν υποστεί ανεπανόρθωτη καταστροφή. Τη συνεχιζόμενη απραξία του υπουργείου Περιβάλλοντος επιβεβαιώνουν τα μόλις 25 πρόστιμα που έχουν επιβληθεί από την Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ) από τότε που έγινε η κυβερνητική αλλαγή τον Οκτώβριο του 2009. Μάλιστα πάνω από τα μισά (15) αφορούν αυτοψίες που έγιναν πιο πριν.

Συνολικά πραγματοποιήθηκαν 55 αυτοψίες έως και τον περασμένο Ιούλιο. Εκκρεμούν 17 υποθέσεις, ενώ υπήρξαν και δέκα εταιρείες που βρέθηκαν χωρίς καμία παράβαση. Η μόνη σοβαρή περίπτωση μόλυνσης που καταγράφηκε για τον Ασωπό αφορά την Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ).

Της επιβλήθηκε πρόστιμο 211.000 ευρώ με κυριότερη παράβαση τη «διάθεση των υγρών βιομηχανικών αποβλήτων στον Θερμιδώντα (παραπόταμο του Ασωπού) χωρίς την απαιτούμενη άδεια διάθεσης». Προσέξτε όμως, η αυτοψία πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2010 και η εισήγηση επιβολής προστίμου έγινε δέκα μήνες αργότερα! Συνολικά η εικόνα των προστίμων που επιβάλλονται είναι αποκαρδιωτική.

Οι λιγοστοί επιθεωρητές περιβάλλοντος έλεγξαν μεταξύ άλλων χοιροτροφεία, πτηνοτροφεία, μικρές μεταλλευτικές μονάδες, βιοτεχνίες σκαφών αναψυχής και κατέγραψαν πλήθος παραβάσεων. Οποια πέτρα κι αν σήκωναν κάτι έβρισκαν. Ωστόσο, στη συντριπτική τους πλειονότητα τα ευρήματά τους είχαν ελάχιστη -έως καμία- σχέση με τη ρύπανση του Ασωπού και του υδροφόρου ορίζοντα από βαρέα μέταλλα.

«Δεν πηγαίνουν να κάνουν ελέγχους σε μεγάλα εργοστάσια τα οποία έχουν δηλώσει στις άδειες λειτουργίας τους διαδικασίες παραγωγής που μπορούν να βγάλουν λύματα με βαρέα μέταλλα. Δηλαδή δεν ελέγχουν διεξοδικά τους ρυπαντές για το κύριο πρόβλημα, που είναι η τοξίνωση εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων από εξασθενές χρώμιο. Η μόλυνση από τη συγκεκριμένη καρκινογόνα ουσία δεν αφορά μόνο τη Βοιωτία αλλά και τον Ωρωπό, τη Μεσσαπία, την Εύβοια, την Ελευσίνα, το Κορωπί και όπου αλλού αυτό θα εμφανιστεί σίγουρα στο μέλλον», επισημαίνει ο Θανάσης Παντελόγλου, χημικός-μηχανικός.

Στις περιοχές που διασχίζει το ποτάμι εδρεύουν περισσότερες από 700 βιομηχανίες, ωστόσο, σύμφωνα με μελέτη του Πολυτεχνείου Αθηνών το 78,4% των λυμάτων που καταλήγουν στον Ασωπό προέρχεται από μόλις 24 μονάδες, κυρίως επιμεταλλώσεων.

Σύμφωνα με τον κατάλογο που μας έδωσε η υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος δεν έχει γίνει καμία νέα αυτοψία σε ορισμένες μεγάλες επιχειρήσεις όπου παλαιότερα είχαν εντοπιστεί σοβαρές περιβαλλοντικές παραβάσεις (π.χ. ΕΛΒΑΛ, Europa Profil Aluminio). Ομως, δεν μπορεί να πει κανείς ότι δεν υπήρχε κυβερνητική προειδοποίηση.

Το Φεβρουάριο του 2010 η πρώην υπουργός Περιβάλλοντος Τίνα Μπιρμπίλη παρουσίασε (όπως και ο σημερινός ομόλογός της) ένα σχέδιο σωτηρίας του ποταμού. Τότε είχε δηλώσει πως στόχος δεν είναι να επιβληθούν περισσότερα πρόστιμα, διότι και σήμερα που επιβάλλονται είναι αμφίβολο εάν εισπράττονται.

Πάντως οι καθυστερήσεις στην επιβολή των λιγοστών προστίμων είναι μεγάλες. Το ρεκόρ έγινε με την εταιρεία VIOMETALE η οποία δεν είχε καταθέσει μελέτη «αποκατάστασης-εξυγίανσης του υφιστάμενου σηπτικού απορροφητικού βόθρου διάθεσης υγρών βιομηχανικών αποβλήτων». Η επιβολή του προστίμου (24.000 ευρώ) πραγματοποιήθηκε δύο χρόνια μετά την αυτοψία!

Εδώ και χρόνια μία πολύ σημαντική κρατική υπηρεσία όπως είναι η ΕΥΕΠ παραμένει με ελάχιστο προσωπικό, χωρίς καμία υλικοτεχνική υποδομή και εξοπλισμό και χωρίς σοβαρή νομική υποστήριξη των υποθέσεων που ερευνά. Προς το παρόν οι κάτοικοι της Βοιωτίας άκουσαν έναν ακόμη υπουργό να υπόσχεται τη δημιουργία Γραφείου Επιθεωρητών Περιβάλλοντος με έδρα τα Οινόφυτα προκειμένου να εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι.

«Η κατάσταση στον Ασωπό παραμένει ίδια και απαράλλαχτη. Δεν εφαρμόστηκε κανένα από τα μέτρα που είχε εξαγγείλει η κ. Μπιρμπίλη. Στις περισσότερες περιοχές η πολιτεία εξακολουθεί να μοιράζει καρκινογόνο νερό για ανθρώπινη χρήση. Εχουμε προσφύγει σε ελληνικά και ευρωπαϊκά δικαστήρια γιατί δεν εφαρμόζεται η νομοθετημένη αρχή της προφύλαξης», μας λέει ο ιερωμένος Ιωάννης Οικονομίδης

Αυτή τη στιγμή πολλοί οικισμοί χρησιμοποιούν ρυπασμένο νερό, ενώ με πόσιμο υδροδοτούνται μόνο τα Οινόφυτα, το Σχηματάρι και η Θήβα. Εν τω μεταξύ πολιτικοί και δικαστές δεν βιάζονται ιδιαίτερα για την προστασία του περιβάλλοντος και την τιμωρία των ενόχων. Στις 27 του μηνός πιθανώς να ξεκινήσει η δίκη 15 βιομηχανιών οι οποίες κατηγορούνται για ρύπανση του περιβάλλοντος αλλά και πρόκληση βαριάς σωματικής βλάβης και θανάτου, έπειτα από ελέγχους των επιθεωρητών Περιβάλλοντος το φθινόπωρο του 2007.

Η εκδίκαση της υπόθεσης έπρεπε να είχε ξεκινήσει πριν από δύο χρόνια, τον Ιούλιο του 2009, ωστόσο πήρε δύο χρονικά τεράστιες αναβολές. Πολύ πιθανόν του χρόνου τέτοιο καιρό να ξαναδιαβάσετε κάποιο άλλο ρεπορτάζ που θα αναφέρεται στην ίδια δίκη. Ισως και του παραχρόνου. Πιθανόν και το 2014. Το σίγουρο είναι πως κάθε φορά που θα πλησιάζει η εκδίκασή της (λίγο πριν ή μετά) ο εκάστοτε υπουργός Περιβάλλοντος θα αναλαμβάνει τη σωτηρία του Ασωπού ποταμού.