Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Προστασίας Περιβάλλοντος
Πρόεδρος
Αθήνα, 27.1.2011
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Σημεία από την τοποθέτηση του Κ. Καρτάλη, Προέδρου της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής, για το σχέδιο νόμου του ΥΠΕΚΑ για την προστασία της βιοποικιλότητας
«Το σχέδιο νόμου του ΥΠΕΚΑ είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας και πρέπει να στηριχθεί. Έχω όμως επιφυλάξεις για διατάξεις του νομοσχεδίου που μπορεί να οδηγήσουν, αν δεν προσεχθούν, στην υποβάθμιση αντί στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Αυτές οι διατάξεις δίνουν τη δυνατότητα για:
α) τη χωροθέτηση “Περιοχών Ολοκληρωμένης τουριστικής ανάπτυξης 1 – ΠΟΤΑ” σε περιοχές NATURA
(ΠΟΤΑ: Πρόκειται για ένα σύνολο τουριστικών εγκαταστάσεων αποτελούμενο από ξενοδοχεία διαφόρων λειτουργικών μορφών, εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής (συνεδριακά κέντρα, κέντρα υδροθεραπείας, κέντρα εστίασης, κ.α.) καθώς και συμπληρωματικές εγκαταστάσεις αναψυχής, άθλησης και γενικά υπηρεσιών διάθεσης του ελεύθερου χρόνου των τουριστών. Το σύνολο αυτό των εγκαταστάσεων γίνεται σε περιοχές εκτός σχεδίου, ενώ επιτρέπεται η σύσταση διηρημένων ιδιοκτησιών οριζοντίων και καθέτων, κ.α.
β) την ταξινόμηση Εθνικών Δρυμών ως περιφερειακών πάρκων, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στην υποβάθμιση της σημασίας τους,
γ) τη χωροθέτηση ΑΠΕ σε περιοχές NATURA 2000 χωρίς κανένα απολύτως όριο στην έκταση που καταλαμβάνουν τα συνοδά έργα,
δ) την κατ΄ εξαίρεση χωροθέτηση έργων σε περιοχές NATURA (εκτός οικοτόπων προτεραιότητας και ενδιαιτημάτων των ειδών προτεραιότητας) για λόγους επιτακτικού δημόσιου οικονομικού ή κοινωνικού συμφέροντος και
ε) την παραχώρηση δασών και δασικών εκτάσεων στον ΕΟΤ για τουριστική αξιοποίηση,
στ) την τροποποίηση ισχυόντων Προεδρικών Διαταγμάτων για περιοχές απολύτου προστασίας της φύσης με νόμο, γεγονός που παραβιάζει τη γενική αρχή να μην τροποποιούνται Π.Δ. με νόμους ώστε να μην παρακάμπτεται το ΣτΕ.
Η επεξεργασία των διατάξεων αυτών ώστε να συνοδεύονται από δικλείδες ασφαλείας που θα διασφαλίζουν την προστασία της βιοποικιλότητας, είναι προφανώς παραπάνω από αναγκαία.
Ως προς το επίμαχο θέμα της εκτός σχεδίου δόμησης, είναι νομίζω κοινός τόπος ότι απαιτείται αυστηροποίηση της νομοθεσίας, σε κάθε περιοχή και όχι μόνο σε περιοχές NATURA. Είναι ορθό ότι «πουθενά στην Ευρώπη δεν ισχύει η εκτός σχεδίου δόμηση», όμως αυτό επιτεύχθηκε επειδή ακριβώς σε αυτές τις χώρες μερίμνησαν να θέσουν κανόνες για την πολεοδόμηση στο εξωαστικό χώρο και κυριότερα μερίμνησαν ώστε να μην επιτρέπεται η σταδιακή συνένωση πολεοδομικών – οικιστικών ενοτήτων που αναπτύσσονται στην ύπαιθρο τους. Σε μία Ελλάδα που επιδιώκουμε να αλλάξει μέσα από κανόνες, είναι απολύτως αναγκαίο, το ΥΠΕΚΑ και οι αιρετές Περιφέρειες να ολοκληρώσουν, κατά προτεραιότητα, τα Σχέδια Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτών Πόλεων αλλά και τα Σχέδια Πόλεων ώστε οργανώνοντας τον εξωαστικό χώρο να είναι εφικτός και ο περιορισμός της δόμησης σε αυτόν.
Σε ό,τι αφορά στην αρτιότητα για την εκτός σχεδίου δόμηση στις περιοχές NATURA, είναι προφανές ότι θα προτιμούσα να είχε καθορισθεί με επιστημονικό τρόπο ανά περιοχή ή και ανά ζώνη σε κάθε περιοχή NATURA – όπως άλλωστε έχει γίνει στο εξωτερικό – αντί δηλαδή να δρομολογείται μία οριζόντια ρύθμιση η αριθμητική αποτύπωση της οποίας (10 στρέμματα) προέκυψε ad hoc. Όμως οι διαχειριστικές μελέτες για τις περιοχές NATURA δεν έχουν γίνει και οι οικοδομικές και επιχειρηματικές πιέσεις που δέχονται οι περιοχές NATURA αυξάνονται, με αποτέλεσμα να οδηγούμαστε σε μία οριζόντια ρύθμιση που επιχειρεί να ισορροπήσει ανάμεσα στην προστασία του περιβάλλοντος και στην προστασία της ατομικής ιδιοκτησίας. Η εκτίμηση μου είναι ότι η ρύθμιση θα βοηθήσει στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, όμως η αντοχή της στο χρόνο θα είναι περιορισμένη, ιδίως όταν θα εφαρμοσθεί σε περιοχές που διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους. Αυτό παραπέμπει στην αδήριτη – και επείγουσα – ανάγκη για την κατάρτιση των διαχειριστικών μελέτων για τις περιοχές NATURA.
Ως προς το σημείο της εφαρμογής μίας οριζόντιας διάταξης σε περιοχές που διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους, αξίζει να γίνει αναφορά στην τοποθέτηση της Εταιρείας για την προστασία της Μεσογειακής Φώκιας για την Αλόννησο. Στην τοποθέτηση αυτή η εν λόγω ΜΚΟ επισημαίνει ότι αν και έχει συνταχθεί στην κοινή προσπάθεια και άλλων εννέα περιβαλλοντικών οργανώσεων για τη στήριξη του σχεδίου νόμου για τη βιοποικιλότητα καθώς και για τον περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης, παρόλα αυτά στην περίπτωση της Αλοννήσου (νησί που είναι στο σύνολο του εντός περιοχής NATURA), θα πρέπει να μη τηρηθεί η οριζόντια ρύθμιση των 10 στρ. λόγω κακής εφαρμογής του Κτηματολογίου αλλά και της έλλειψης πολεοδομικού/χωροταξικού σχεδίου που θα έλυνε με τον πιο δόκιμο και ολοκληρωμένο τρόπο το πρόβλημα της εκτός σχεδίου δόμησης.