Γιώργος Αγγελόπουλος
Η ισπανική Βιτόρια-Γκαστέις είναι η πιο πράσινη πόλη της Ευρώπης
Η Βιτόρια-Γκαστέις, µια πόλη στην ισπανική Χώρα των Βάσκων, κέρδισε το Μάλµε, το Ρέικιαβικ και τη Νυρεµβέργη στη «µάχη» για τον τίτλο της Πράσινης Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας 2012. Στην πόλη αυτή, επτά στα δέκα κτίρια έχουν ηλιακούς συλλέκτες, ενώ οι κάτοικοι αυξάνονται, αλλά η κατανάλωση νερού µειώνεται.
Στην πλατεία Χενεράλ Λόµα, στο κέντρο της Βιτόρια-Γκαστέις, κομψοί κύριοι περιμένουν στην ουρά για να αφήσουν δύο παλιά σίδερα σιδερώµατος, µερικά λίτρα χρησιµοποιηµένο λάδι από τηγάνισμα, παλιές ακτινογραφίες, µια σακούλα καµένους λαμπτήρες, δύο άδειες φύσιγγες µε µελάνι εκτυπωτή και άχρηστα πλαστικά κάθε λογής. Μπροστά από ένα µικρό φορτηγό που φέρει την επιγραφή Κινητό Πράσινο Σηµείο, ένας εργαζόμενος στην καθαριότητα της πόλης παραλαμβάνει τα είδη και τα κατανέµει σε κιβώτια που βρίσκονται στο φορτηγό. Με αυτό τον τρόπο γίνεται η ανακύκλωση, από τη Δευτέρα ώς το Σάββατο, κάθε µέρα και σ’ άλλη συνοικία. Ο δήµαρχος της Βιτόρια-Γκαστέις, ο Πάτσι Λάσκος, είναι ένας νεαρός δικηγόρος που εξελέγη το 2007 µε το ψηφοδέλτιο του Σοσιαλιστικού Κόµµατος. «Είµαστε ενωµένοι και συµπαγείς σαν κουκουνάρι», τονίζει. Διότι εδώ η αντιπολίτευση υποστηρίζει µέτρα διόλου δηµοφιλή, όπως ο τριπλασιασµός των τιµών στα σηµεία ελεγχόµενης στάθµευσης (από 0,90 σε 2,5 ευρώ για στάθµευση 90 λεπτών). Ή τις αλλαγές στο δίκτυο των δηµόσιων µεταφορών, χάρη στις οποίες η χρησιµοποίησή τους αυξήθηκε κατά 42% µέσα σε 18 µήνες. Ή η αργή αλλά σταδιακή πεζοδρόµηση του κέντρου, παρά την αρχική αντίδραση των εµπόρων και παρά το γεγονός ότι η αυτοκινητοβιοµηχανία δίνει δουλειά σε 5.000 κατοίκους στα τοπικά εργοστάσια της Μichelin και της Μercedes Βenz.
Η πολιτική δεν αλλάζει
«Πρόκειται για µια δουλειά 30 ετών», εξηγεί στην ανταποκρίτρια της ιταλικής «Κοριέρε Ντέλα Σέρα» η Αλµπα Κανιάντας, υπεύθυνη του δήµου για το περιβάλλον, αναγνωρίζοντας το έργο των προηγούµενων δηµοτικών αρχών, «που έγινε µε τη συµµετοχή όλων των πολιτικών δυνάµεων και της κοινωνίας των πολιτών, των ενώσεων, των οικολογικών οργανώσεων, των ιδρυµάτων. Συγκεντρώνουµε τις τεχνικές προτάσεις, τις συζητούµε, καταλήγουµε σε συµφωνία και φτιάχνεται το πρόγραµµα. Αλλάζει η δηµοτική αρχή; Δεν έχει σηµασία, τα κοινά προγράµµατα συνεχίζονται». Στο τραπέζι των ευρωπαίων κριτών, η Βιτόρια κατέθεσε τα αποτελέσµατα της «ήρεµης συναίνεσης», σύµφωνα µε τον χαρακτηρισµό του δηµάρχου, «η οποία έφερε ως αντιπροσωπεία στις Βρυξέλλες εκπροσώπους πέντε πολιτικών σχηµατισµών».
ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ
Η προστασία του περιβάλλοντος είναι τρόπος ζωής για τους κατοίκους της ισπανικής πόλης εδώ και 30 χρόνια
ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ που νίκησαν ήταν οι εξής: το 73% των κτιρίων, ανάμεσα στα οποία και οι λαϊκές πολυκατοικίες µε χαµηλά µισθώµατα, είναι εφοδιασμένο µε ηλιακούς συλλέκτες· η σχέση ανάθεσα στις ζώνες πρασίνου και τον πληθυσμό είναι 42,12 τ.µ. ανά κάτοικο και οι 240.000 κάτοικοι της πόλης έχουν άπαντες τουλάχιστον ένα πάρκο ή δημόσιο κήπο σε απόσταση µικρότερη των 300 µέτρων από την κατοικία τους· τα 61 χλµ. των ποδηλατοδρόμων θα γίνουν σύντοµα 164· η οικιακή κατανάλωση νερού συνεχίζει εδώ και 5 χρόνια να µειώνεται, παρά την αύξηση των κατοίκων: από τα 130 λίτρα στα 119 κατά κεφαλήν.
Νερό µε… αέρα!
«Εκστρατείες ευαισθητοποίησης», εξηγεί ο δήµαρχος, «έφεραν τη χρήση φίλτρων που αναµειγνύουν στη βρύση αέρα και νερό: η ροή φαίνεται ότι είναι ίδια, όµως το νερό είναι λιγότερο».
Ακόμη και ο αέρας της Βιτόρια είναι «καλός» ή «πολύ καλός» για 284 ηµέρες τον χρόνο (δεδοµένα του 2008) σε µεγάλο βαθµό χάρη στη σµαραγδένια κορόνα της πόλης: στα 3.700 στρέµµατα των πάρκων της προστίθενται τα 6.220 στρέµµατα του Πράσινου Δακτυλίου που την περιβάλλει «συγκρατώντας την οικιστική ανάπτυξη», όπως επισηµαίνει η Μόνικα Ιµπαρόντο Πορτίγια, διευθύντρια του Παρατηρητηρίου Αειφορίας, «και αποκαθιστώντας παλαιά οικοσυστήµατα».