ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ
- Πρόσφατες Εξελίξεις
ΑΕΠ 2009: -2%
Δημοσιονομικό Έλλειμμα 2009: 13,6%
Δημόσιο Χρέος 2009: 115%
Έλλειμμα Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών 2009: -11%
Καθαρή Διεθνής Επενδυτική Θέση: 83%
Δαπάνες για τοκοχρεολύσια εξωτερικού χρέους: Πάνω από 5% του ΑΕΠ
ΑΕΠ 2010: -4% (Πρόβλεψη)
ΑΕΠ 2011: -2,5% (Πρόβλεψη)
- Οικονομικές Πολιτικές- Δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η Κυβέρνηση
ü Μείωση Δημ. Ελλείμματος 11% μέχρι το 2013
ü Μείωση Δημ. Ελλείμματος κάτω από το 3% το 2014
ü Δημιουργία Πρωτογενών Πλεονασμάτων τουλάχιστον 5% του ΑΕΠ μέχρι το 2020
ü Μειώσεις στις συντάξεις το 2010: η απάλειψη της 13ης και της 14ης σύνταξης αντισταθμίζεται για όσους λαμβάνουν λιγότερο από €2500 μηνιαίως με την υιοθέτηση ενός νέου ενιαίου επιδόματος €800 ετησίως. Η μείωση βαραίνει περισσότερο όσους λαμβάνουν υψηλότερες συντάξεις.
ü Μειώσεις στους μισθούς το 2010: Η πληρωμή του 13ου και 14ου μισθού θα απαλειφθεί για όλους τους εργαζομένους. Για την προστασία των χαμηλότερων εισοδηματικών στρωμάτων, για όσους λαμβάνουν λιγότερο από €3000 μηνιαίως θα υιοθετηθεί ένα ενιαίο επίδομα €1000 ετησίως ανά εργαζόμενο το οποίο θα χρηματοδοτηθεί μέσω μείωσης επιδομάτων για τους υψηλόμισθους.
ü Συνολικά μέτρα 2010-2014: 30.000 εκατ. €, 13% του ΑΕΠ. Πιο αναλυτικά:
Πίνακας 1- Μέτρα αύξησης εσόδων που προβλέπονται στο Μνημόνιο για το 2010
ΜΕΤΡΑ |
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ (σε εκατ. €) |
% του ΑΕΠ |
Αύξηση του ΦΠΑ |
800 |
0,3 |
Αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα |
200 |
0,1 |
Αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα τσιγάρα |
200 |
0,1 |
Αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα ποτά |
50 |
0,0 |
Μείωση του μισθολογικού κόστους μέσω μείωσης 13ου και 14ου μισθού και των επιδομάτων |
1100 |
0,5 |
Ενδιάμεση κατανάλωση |
700 |
0,3 |
Μειώσεις στις συντάξεις |
350 |
0,1 |
Αναστολή της β’ δόσης του επιδόματος αλληλεγγύης |
400 |
0,2 |
Μείωση των συντάξεων μέσω της μείωσης της 13ης και 14ης σύνταξης |
1500 |
0,6 |
Μείωση των δημόσιων επενδύσεων |
500 |
0,2 |
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΤΗΣΙΑ ΕΠΙΠΤΩΣΗ |
5800 |
2,5 |
Πίνακας 2- Μέτρα αύξησης εσόδων που προβλέπονται στο Μνημόνιο για το 2011
ΜΕΤΡΑ |
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ (σε εκατ. €) |
% του ΑΕΠ |
Αύξηση του ΦΠΑ |
1000 |
0,4 |
Αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα |
250 |
0,1 |
Αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα τσιγάρα |
300 |
0,1 |
Αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα ποτά |
50 |
0,0 |
Μείωση του μισθολογικού κόστους μέσω μείωσης 13ου και 14ου μισθού και των επιδομάτων |
400 |
0,2 |
Ενδιάμεση κατανάλωση |
300 |
0,1 |
Εξοικονόμηση από την εισαγωγή ενοποιημένου συστήματος πληρωμής μισθών Δημοσίου |
100 |
0,0 |
Πάγωμα συντάξεων |
100 |
0,0 |
Εξοικονόμηση πόρων από τον «Καλλικράτη» |
500 |
0,2 |
Μειώσεις στις συντάξεις |
150 |
0,1 |
Μείωση των συντάξεων μέσω της μείωσης της 13ης και 14ης σύνταξης |
500 |
0,2 |
Φορολόγηση των αυθαιρέτων κτισμάτων |
800
|
0,4 |
Φόρος πολυτελείας |
100 |
0,0 |
Λογιστικός προσδιορισμός εισοδήματος |
50 |
0,0 |
Δικαιώματα τυχερών παιγνίων |
200 |
0,1 |
Άδειες τυχερών παιγνίων |
500 |
0,2 |
Ειδική εισφορά σε κερδοφόρες επιχειρήσεις |
600
|
0,3 |
Τέλος διατήρησης ημιυπαίθριων |
500
|
0,2 |
ΦΠΑ – αλλαγές στις υποκατηγορίες και διεύρυνση της βάσης |
1000 |
0,4 |
Πράσινα τέλη |
300 |
0,1 |
Τεκμήρια φορολόγησης |
400 |
0,2 |
Αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων |
400 |
0,2 |
Φορολογία των αμοιβών σε είδος (αυτοκίνητα) |
150 |
0,1 |
Μείωση των δημόσιων επενδύσεων |
500 |
0,4 |
ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΕΤΟΣ |
|
1,1 |
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΤΗΣΙΑ ΕΠΙΠΤΩΣΗ |
9650 |
4,3 |
Πίνακας 2- Μέτρα αύξησης εσόδων που προβλέπονται στο Μνημόνιο για το 2012
ΜΕΤΡΑ |
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ (σε εκατ. €) |
% του ΑΕΠ |
Ειδικοί φόροι κατανάλωσης μη-αλκοολούχων ποτών |
300 |
0,1 |
Άδειες τυχερών παιγνίων |
225 |
0,1 |
Δικαιώματα τυχερών παιγνίων |
400 |
0,2 |
ΦΠΑ – διεύρυνση βάσης |
300 |
0,1 |
Τεκμήρια φορολόγηση |
100 |
0,0 |
Αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων |
200 |
0,1 |
Μείωση προσλήψεων δημοσίων υπαλλήλων πέραν του 5: 1 |
600 |
0,3 |
Επιδόματα ανεργίας (με βάση ελάχιστα μέσα διαβίωσης) |
500
|
0,2 |
Πάγωμα συντάξεων |
250 |
0,1 |
Εξοικονόμηση πόρων από τον «Καλλικράτη» |
500 |
0,2 |
Μείωση πληρωμών προς στις δημόσιες επιχειρήσεις |
800 |
0,4 |
Μείωση των δημοσίων επενδύσεων |
500
|
0,2 |
Μη-καθορισμένα μέτρα για λειτουργικά έξοδα |
900 |
0,4 |
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΤΗΣΙΑ ΕΠΙΠΤΩΣΗ |
5575 |
2,4 |
Πίνακας 3- Μέτρα αύξησης εσόδων που προβλέπονται στο Μνημόνιο για το 2013
ΜΕΤΡΑ |
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ (σε εκατ. €) |
% του ΑΕΠ |
Τεκμήρια φορολόγησης |
100 |
0,0 |
Άδειες τυχερών παιγνίων |
-725 |
-0,3 |
Μείωση των προσλήψεων των δημοσίων υπαλλήλων πέραν του 5: 1 |
500 |
0,2 |
Πάγωμα συντάξεων |
200 |
0,1 |
Εξοικονόμηση πόρων από τον «Καλλικράτη» |
500 |
0,2 |
Μη-καθορισμένα μέτρα |
4200 |
1,8 |
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΤΗΣΙΑ ΕΠΙΠΤΩΣΗ |
4775 2,0 |
2,0 |
Πίνακας 4- Μέτρα αύξησης εσόδων που προβλέπονται στο Μνημόνιο για το 2014
ΜΕΤΡΑ |
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ (σε εκατ. €) |
% του ΑΕΠ |
Ειδική εισφορά σε κερδοφόρες επιχειρήσεις (διακοπή των προσωρινών μέτρων) |
-600 |
-0,2 |
Φορολόγηση των αυθαίρετων κτισμάτων (διακοπή των προσωρινών μέτρων) |
-450 |
-0,2 |
Μη-καθορισμένα μέτρα |
5750 |
2,4 |
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΤΗΣΙΑ ΕΠΙΠΤΩΣΗ |
4700 |
1,9 |
- Διαρθρωτικές Αλλαγές- Μεταρρυθμίσεις[1]
ü Στη δημόσια διοίκηση:
- Απλοποίηση συστήματος πληρωμών των δημοσίων υπαλλήλων
- Ολοκλήρωση συστήματος κρατικών προμηθειών για όλους τους κλάδους και για όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης- εισαγωγή συστημάτων ηλεκτρονικών δημοπρασιών (e- auctioning systems)
- Υποχρέωση δημοσίευσης στο διαδίκτυο όλων των αποφάσεων για δαπάνες της κυβέρνησης
- ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ
- Ανάθεση αναθεώρησης από ανεξάρτητο εξωτερικό φορέα της οργάνωσης και της λειτουργίας της κεντρικής διοίκησης
- Εξορθολογισμός της χρήσης πόρων, της οργάνωσης της δημόσιας διοίκησης και της αποδοτικότητας των κοινωνικών προγραμμάτων
- Καλύτερη νομοθέτηση- εφαρμογή μέτρων για την μείωση 20% του διοικητικού βάρους με βάση τα δεδομένα του 2008
ü Στην αγορά εργασίας και μισθοί:
- Αναθεώρηση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα και των συμβατικών ρυθμίσεων
- Παράταση περιόδου μαθητείας για νέες θέσεις εργασίας στο ένα έτος
- Μείωση αποζημιώσεων για όλους τους εργαζόμενους (blue and white collar workers)
- Αύξηση του ελάχιστου κατωφλίου (threshold) για την ενεργοποίηση όρων ομαδικών απολύσεων, ειδικά για τις μεγάλες επιχειρήσεις
- Διασφάλιση ότι οι κατώτατοι μισθοί θα μείνουν αμετάβλητοι σε ονομαστική αξία για 3 χρόνια
- Διευκόλυνση της χρήσης συμβάσεων προσωρινής και μερικής απασχόλησης
- Αναθεώρηση του συστήματος διαπραγματεύσεων των μισθών στον ιδιωτικό τομέα για τη συγκράτηση των μισθών- Τοπικά σύμφωνα απασχόλησης
- Εφαρμογή μεταβλητών απολαβών ώστε να αντικατοπτρίζουν την παραγωγικότητα σε επίπεδο επιχείρησης
- Τροποποίηση συστήματος διαιτησίας
- Αύξηση της ευελιξίας στο ωράριο εργασίας- μείωση υπερωριακών αμοιβών
- Καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας
- Αναθεώρηση στο δίχτυ κοινωνικής προστασίας
ü Συντάξεις- ασφαλιστικό
- Υιοθέτηση αναλογικού συστήματος για όλους τους νυν και μελλοντικούς εργαζόμενους
- Μέχρι το Δεκέμβριο το 2015, συνταξιοδότηση στην ηλικία των 65 ετών για όλους (και για όσους έχουν ασφαλιστεί πριν την 1-1-1993)
- Αύξηση ορίου συνταξιοδότησης των γυναικών που υπηρετούν στο δημόσιο στα 65 χρόνια μέχρι το 2013
- Ενίσχυση της σύνδεσης των εισφορών με τα επιδόματα
- Υπολογισμός των συντάξεων στο σύνολο του εργασιακού βίου
- Μέση ετήσια λογιστική μεταφορά ύψους 1,2
- Τιμαριθμοποίηση των συντάξεων
- Αυτόματος μηχανισμός προσαρμογής έτους συνταξιοδότησης- αύξησης προσδοκώμενης διάρκειας ζωής κατά το έτος συνταξιοδότησης
- Αυξημένη ελάχιστη περίοδο εισφορών από 37 στα 40 χρόνια μέχρι το 2015
- Περιορισμένη χρήση πρόωρης συνταξιοδότησης στα 60 έτη από 1-1-2011, συμπεριλαμβανομένων των εργαζόμενων σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα και όσων έχουν 40 χρόνια εισφορών
- Μείωση 6%/ετος για όσους θα συνταξιοδοτούνται μεταξύ των 60-65 ετών με λιγότερα από 40 χρόνια εισφορών
- Καμία ειδική μεταχείριση για όσους έχουν ασφαλιστεί προ της 1-1-1993
- Περικοπές στη λίστα των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων (σε όχι περισσότερα από 10% του συνόλου)
- Ελάχιστη εγγυημένη σύνταξη για όλους πάνω από 65 χρονών
- Μείωση των συνταξιοδοτικών ταμείων σε 3
ü Υγεία
- Ολοκλήρωση μεταρρυθμίσεων για τη βελτίωση της διαχείρισης και του συστήματος προμηθειών
- Εφαρμογή λογιστικού συστήματος διπλής εγγραφής- δημοσίευση λογιστικών ελέγχων
ü Επιχειρηματικό Περιβάλλον
- Διευκόλυνση στην ίδρυση εταιριών- πλήρης λειτουργία του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (ΓΕΜΗ)
- Απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών για την αδειοδότηση επιχειρήσεων
- Αλλαγή νομοθεσίας- άμβλυνση των φορολογικών εμποδίων για συγχωνεύσεις και εξαγορές
- Εφαρμογή Κοινοτικής οδηγίας για τις υπηρεσίες
- Απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων: Δικηγορικό, Φαρμακοποιού, Συμβολαιογράφου, Αρχιτέκτονα, Μηχανικού, Ορκωτών Λογιστών
- Αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων εργαζομένων που προέρχονται από τρίτες χώρες
- Απελευθέρωση των οδικών εμπορευματικών μεταφορών, κατάργηση των ελάχιστων καθορισμένων τιμών
- Εφαρμογή πλαισίου πολιτικής ανταγωνισμού, ιεράρχηση των σημαντικών υποθέσεων-θωράκιση της ανεξαρτησίας των μελών της Επιτροπής Ανταγωνισμού
- Εξυγίανση του κλάδου των σιδηροδρόμων με στόχο την κερδοφορία του επιχειρησιακού σκέλους, αναδιάρθρωση της εταιρίας χαρτοφυλακίου, πώληση ακίνητης περιουσίας/ γης και άλλων περιουσιακών στοιχείων
- Απελευθέρωση της χονδρικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και εξορθολογισμός των τιμολογίων για τους καταναλωτές
- Διαχωρισμός δραστηριοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου
- Ενίσχυση ανεξαρτησίας και αρμοδιοτήτων της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας
ü Προώθηση επενδύσεων & Εξαγωγών
- Διευκόλυνση Άμεσων Ξένων Επενδύσεων και επενδύσεων καινοτομίας σε στρατηγικούς κλάδους (πράσινες βιομηχανίες, τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών
- Μέτρα για την διευκόλυνση των ΣΔΙΤ
- Επιτάχυνση μεγάλων σχεδίων Άμεσων Ξένων Επενδύσεων
- Ενίσχυση της πολιτικής προώθησης των εξαγωγών
- Προώθηση δράσεων Ε&Α
- Δημιουργία Γνωμοδοτικού Συμβουλίου με στόχο να εξετάσει την προώθηση της καινοτομίας, την ενίσχυση των δεσμών της δημόσιας έρευνας και της ελληνικής βιομηχανίας και την ανάπτυξη περιφερειακών βιομηχανικών σχηματισμών συνεργασίας (clusters)
ü Διαρθρωτικά ταμεία και Ταμείο Συνοχής
- Εφαρμογή μέτρων για την επίτευξη των δεσμευτικών στόχων για απαιτούμενες πληρωμές από τα διαρθρωτικά ταμεία, το ταμείο συνοχής και για την υποβολή μεγάλων σχεδίων
- Σύσταση Ομάδας δράσης σε συνεργασία με την Ε. Επιτροπή για την ανάπτυξη σχεδίων υψηλής ποιότητας και την επίτευξη καλύτερου συντονισμού με άλλες δράσεις
- Διαμόρφωση προτεραιοτήτων στις δημόσιες επενδύσεις ώστε να ωφελούνται από κεφάλαια της ΕΕ και μέσω της εισαγωγής ενός κεντρικού τραπεζικού λογαριασμού
- Επίτευξη στόχων για απαιτούμενες πληρωμές και μεγάλα σχέδια
- Εφαρμογή στο διαδίκτυο ενός ανοιχτού συστήματος επιτήρησης
- Διασφάλιση της διοικητικής ικανότητας όλων των Δ.Α. και των ενδιάμεσων φορέων των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων
ü Χρηματοπιστωτικός Τομέας- Πολιτικές
Η Κεφαλαιακή Βάση των τραπεζών το 2009 αυξήθηκε από 24 δις σε 33 δις €, ενώ όλες οι τράπεζες ικανοποιούν το όριο Κεφαλαιακής Επάρκειας του 8%. Η Μέση Κεφαλαιακή Επάρκεια αυξήθηκε το 2009 κατά 11,7%, ενώ το σύνολο των μη εξυπηρετούμενων δανείων προσέγγισε το 7,7% το 2009
- Παράταση της διάρκειας του πακέτου ενίσχυσης των 28 δις €
- Παροχή στήριξης από το ελληνικό δημόσιο και την ΤτΕ σε τραπεζικά ιδρύματα με προβλήματα ρευστότητας, αλλά παραμένουν φερέγγυα
- Ίδρυση Ανεξάρτητου Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας
- Μέτρα για την αναδιάρθρωση του χρέους των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών
- Αύξηση της συχνότητας και της ταχύτητας της υποβολής στοιχείων
- Ανάπτυξη συχνών ελέγχων ακραίων συνθηκών (stress tests)
- Αύξηση του προσωπικού που εποπτεύει τους ασφαλιστικούς οργανισμούς
- Διατήρηση στενής συνεργασίας με τις εποπτικές αρχές των κρατών προέλευσης και των κρατών υποδοχής σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο για τη δαισυνοριακή εποπτεία.
- Τρόπος Χρηματοδότησης
- Διάρκεια Χρηματοδότησης: 3 χρόνια (καταβολή 30 δις € τον 1ο χρόνο)
- Δάνεια με μεταβλητό επιτόκιο θα βασιστούν στο 3μηνο EURIBOR
- Δάνεια με σταθερό επιτόκιο θα βασιστούν στα επιτόκια του EURIBOR SWAP για τις αντίστοιχες διάρκειες
- Χρέωση: 300 μονάδες βάσης, επιπλέον 100 μονάδες για ποσά άνω των 3 χρόνων
- Εφάπαξ αμοιβή για υπηρεσίες στις 50 μονάδες για την κάλυψη λειτουργικών δαπανών
[1] Οι περισσότερες μεταρρυθμίσεις πρόκειται να εφαρμοστούν, τουλάχιστον οι περισσότερες, μέχρι το τέλος του 2010 και κάποιες άλλες μέχρι το τέλος του 2011, στο μνημόνιο υπάρχει αναλυτικό χρονοδιάγραμμα