ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΔΙΚΤΥΟΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ
Για το νομοσχέδιο για το περιβάλλον
Η θέση σε διαβούλευση του νέου νομοσχεδίου, που επιδιώκει να ρυθμίσει εκκρεμή ζητήματα διαχείρισης του περιβάλλοντος, αντί να προκαλεί ικανοποίηση προκαλεί πολλαπλή και βαθιά ανησυχία.
Το νομοσχέδιο που δημοσιοποίησε ο Υπουργός Περιβάλλοντος κ. Χατζηδάκης περιλαμβάνει μεν ορισμένα θετικά βήματα, σε ότι αφορά την διαχείριση των αποβλήτων, οδηγεί όμως, αν δεν γίνουν σοβαρές αλλαγές σε αυτό, σε βέβαιη χειροτέρευση της κατάστασης στα θέματα της Διοίκησης των Προστατευομένων Περιοχών της χώρας, των αυθαιρέτων στα δάση και στη διαδικασία έγκρισης και αξιολόγησης των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων.
Αδειοδοτήσεις: πιο γρήγορα ναι, πιο πρόχειρα όχι!
Η θεμιτή πρόθεση για μείωση του συνολικού χρόνου ολοκλήρωσης των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων, τείνει να υποβαθμίσει ή και να παρακάμψει στην πράξη, μέσω ασφυκτικά στενών χρονικών ορίων για παροχή των προβλεπόμενων γνωμοδοτήσεων, τους συλλογικούς φορείς (αυτοδιοίκηση, περιβαλλοντικές οργανώσεις, Φορείς Διαχείρισης Προστατευομένων Περιοχών). Αυτό απειλεί να εγκριθούν έργα για τα οποία υπάρχουν σοβαροί λόγοι απόρριψης ή σοβαρές αστοχίες στους περιβαλλοντικούς τους όρους ή μείωση των διαστάσεών τους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι προτείνεται η θεσμοθέτηση πιστοποιημένων αξιολογητών των μελετών που απαιτεί η περιβαλλοντική αξιολόγηση, που θα εξαρτώνται από τους επενδυτές, μια και θα πληρώνονται από αυτούς.
Δυστυχώς επιβάλλονται δραστικές αλλαγές που θα υποκαθιστούν δημόσιες αρχές από εξ αντικειμένου εξαρτημένους αξιολογητές, από τους επενδυτές, όπως και ασφυκτικές προθεσμίες για την ουσιαστική συμμετοχή των φορέων δημοσίου συμφέροντος για την έγκριση ή όχι έργων, αλλά και τη διαμόρφωση των περιβαλλοντικών όρων.
ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας των μελετητών που εκπονούν τις μελέτες περιβαλλοντικών εκτιμήσεων. Οι συγκεκριμένοι μελετητές δεν θα πρέπει να προσλαμβάνονται από τις εταιρείες ή τις θυγατρικές τους για τα διάφορα έργα ή δραστηριότητες, αλλά από τις αρμόδιες αρχές, με τη σχετική δαπάνη να καταλογίζεται στις εταιρείες. Αυτό διορθώνει, εν μέρει, τις αλλαγές που επιφέρει το νομοσχέδιο και τους κινδύνους που συνεπάγονται αυτές.
ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ επίσης ρεαλιστικότερες προθεσμίες για την ουσιαστική συμμετοχή των φορέων δημοσίου συμφέροντος στην έγκριση ή όχι έργων και τη διαμόρφωση των περιβαλλοντικών όρων.
Προστατευόμενες περιοχές: όχι αγνόηση της εμπειρίας, όχι υποβάθμιση της διοίκησης!
Με το νομοσχέδιο επιχειρείται ολική ανατροπή της μέχρι σήμερα κατάστασης. Αντί της κάλυψης κενών και ελλείψεων, του συστήματος που βασίζεται στους «Φορείς Διαχείρισης Προστατευομένων Περιοχών», επέρχεται η θεσμοθέτηση, στη θέση τους, σημαντικά λιγότερων «Μονάδων Διαχείρισης Π.Π.», που θα εξαρτώνται από μια κεντρική δομή, δεν θα έχουν Διοικητικά Συμβούλια, αλλά εποπτεύονται από μια, ανά τρίμηνο συνεδριάζουσα(!!!), συμβουλευτική (όχι αποφασίζουσα) Επιτροπή Διαχείρισης. Και αυτό χωρίς ρητή πρόβλεψη προσωπικού φύλαξης, κάτι που είναι βέβαιο ότι θα αποτελέσει σοβαρότατη χειροτέρευση της κατάστασης. Μιας κατάστασης ήδη πολύ δύσκολης, δεδομένου ότι οι 36 Φορείς Διαχείρισης, μετά την τελευταία αύξηση των προστατευομένων περιοχών, βρίσκονταν σε ορατή αδυναμία να αντιμετωπίσουν, με στοιχειώδη κάλυψη και επάρκεια τις ευθύνες τους, σε περιοχές που πολλαπλασιάστηκαν σε έκταση και με αναγκαίες να καλυφθούν αποστάσεις για εποπτεία, αυτοψίες και φύλαξη. Οι 36 φορείς συρρικνώνονται, με αύξηση της διεύρυνσης των ορίων ευθύνης τους, σε 24 «Μονάδες», η σχετική τους ανεξαρτησία και ευελιξία σε ότι αφορά τη διατύπωση γνώμης, τις παρεμβάσεις και την ταχεία υλοποίηση προγραμμάτων και έργων, μειώνεται σοβαρά μέσω της εξάλειψης των διοικητικών τους συμβουλίων και μετατροπής τους σε Τμήματα του κεντρικού «Οργανισμού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής».
Η μη ρητή πρόβλεψη προσωπικού φύλαξης, παρά το γεγονός ότι και σήμερα αυτό στερείται της ιδιότητας του «ανακριτικού υπαλλήλου», θα υποβαθμίσει δραματικά την εποπτεία των Π.Π. από την απαραίτητη ευθύνη της διατήρησης και παρακολούθησης των προστατευτέων αντικειμένων. Το να αναμένεται ότι οι «καθ’ ύλην» αρμόδιες υπηρεσίες (Δασαρχεία, αστυνομικές, λιμενικές, πολεοδομικές αρχές) θα καλύψουν πλήρως την φύλαξη και εποπτεία, με δεδομένο το γενικότερο φόρτο, τις καθημερινές τους προτεραιότητες και την έλλειψη γνώσεων, είναι φανερή και επικίνδυνη πλάνη. Να σημειώσουμε και την σοβαρή αντίφαση που αποκλείει τις τοπικές περιβαλλοντικές οργανώσεις από τις «Επιτροπές Διαχείρισης»: αφενός ζητείται «τοπική δραστηριοποίηση» αφετέρου όμως απαιτείται τήρηση διπλογραφικών βιβλίων. Ήτοι στην πράξη αποκλεισμός εκείνων που μέχρι τώρα στάθηκαν στυλοβάτες των Φ.Δ.
Αυτό που οι πολύτιμες προστατευόμενες φυσικές μας περιοχές χρειάζονται ΔΕΝ είναι η επιχειρούμενη και γεμάτη κινδύνους υποβάθμισης ανατροπή, αλλά η αντιμετώπιση των διαπιστωμένων προβλημάτων και η αναβάθμιση των Φορέων Διαχείρισης. Επίσης ούτε η προσθήκη πιθανώς βλαπτικών χρήσεων γης στις περιοχές απόλυτης προστασίας και προστασίας της φύσης.
ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ βελτίωση λειτουργίας των ΔΣ των Φ.Δ., παύση της εργασιακής και μισθοδοτικής ανασφάλειας των στελεχών τους, ταχεία απόκριση των Υπουργείων στις δικές τους ευθύνες για την προώθηση των προγραμμάτων, απόδοση στους φύλακες της ιδιότητας του ανακριτικού υπαλλήλου και υλοποίηση των αναλυτικών προτάσεων του Συλλόγου Εργαζομένων Φορέων Διαχείρισης Π.Π., βασισμένων στην πολυετή τους εμπειρία. Προσθέτουμε ότι, η εμπειρία έχει δείξει, ότι ο συνδυασμός της σχετικής τους ανεξαρτησίας ως σχημάτων εποπτείας και διοίκησης με την υπαγωγή τους στο Υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος και όχι στις Περιφέρειες είναι ισορροπημένος και επιτυχής.
«Οικιστικές πυκνώσεις»: όχι πάλι στραβά μάτια στην αυθαιρεσία!
Σε ότι αφορά τους Δασικούς χάρτες η, για μια ακόμη φορά, ανοχή των αυθαιρέτων στα δάση, με αύξηση μάλιστα του χρόνου μη κατεδάφισης σε 30 χρόνια, γνωστών ως «οικιστικών πυκνώσεων», θα διαιωνίσει την παρουσία τους και τη συνακόλουθη νοοτροπία περιφρόνησης του νόμου, ενώ δεν πρέπει να θεωρείται πιθανό να αντέξουν τέτοιες διατάξεις τον έλεγχο των Διοικητικών δικαστηρίων.
ΖΗΤΑΜΕ από τον Υπουργό κ. Χατζηδάκη να μην επαναφέρει την απαράδεκτη αυτή ρύθμιση, αλλά να επιταχύνει την κύρωση των δασικών χαρτών και την ολοκλήρωση του δασολογίου, βάζοντας τέλος σε κάθε αυθαίρετη επιβουλή επί της δασικής γης.
Να αποσυρθεί το νομοσχέδιο
Καλούμε τον υπουργό κ. Χατζηδάκη, να πράξει το αυτονόητο και να αποσύρει το νομοσχέδιο έως ότου επανέλθει η χώρα στην κανονικότητα, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα σε όλους να συμμετέχουν απρόσκοπτα και ουσιαστικά στη διαβούλευση, σύμφωνα με τα οριζόμενα στη σύμβαση Aarhus, τις σχετικές οδηγίες Ε Ε και την εθνική νομοθεσία.
Η Επταμελής Γραμματεία του ΠΑΝΔΟΙΚΟ