ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΤΟΜΕΑΣ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑΣ

Επίτροπος Μαρία Δαμανάκη

Marineknowledge 2020.doc

 

ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΓΝΩΣΗ 2020

Για ποιό λόγο μια πρωτοβουλία περί  γνώσης  θαλάσσιων υδάτων ;

Χωρίς τη γνώση  των θαλάσσιων υδάτων αδυνατούμε να διαχειριστούμε με βιώσιμο τρόπο τους μεταβαλλόμενους ωκεανούς, αδυνατούμε να καταλάβουμε την επίπτωση αυτών των μεταβολών πάνω στην ανθρώπινη δραστηριότητα και  φυσικά να επωφεληθούμε όλων των ευκαιριών ανάπτυξης και απασχόλησης που προκύπτουν.

Η Ευρώπη, επί του θέματος, δαπανά περισσότερα από ένα δισεκατομμύριο EUR ετησίως από τον προϋπολογισμό της σχετικά με την  καταγραφή και μέτρηση των θαλάσσιων υδάτων – για σκοπούς όπως ασφαλής ναυτιλία,  προστασία των παράκτιων περιοχών και ορθολογική διαχείριση αλιείας. Ωστόσο επιστήμονες, οι οποίοι αναζητούν  σχετικά  δεδομένα αντιμετωπίζουν εμπόδια και εν γένει δυσλειτουργίες, ειδικά όταν προσπαθούν να βρουν τί ήδη υπάρχει διαθέσιμο ή όταν ζητούν άδεια χρήσης τους. Τα ίδια τα δεδομένα μπορεί επίσης  να είναι άγνωστης ποιότητας και μιας πληθώρας διαφορετικών προδιαγραφών, ονοματολογίας, ταξινομήσεων και μορφοποιήσεων, με αποτέλεσμα ο συσχετισμός  από διαφορετικές πηγές να γίνεται από περίπλοκος έως αδύνατος.

Γιατί είναι απαραίτητη μια δράση σε επίπεδο Ε.Ε.;

Τα θαλάσσια ύδατα μπορούν να κατανοηθούν ως ένα ενιαίο επίπεδο-λεκάνη. Οι αλλαγές στα θαλάσσια ύδατα μιας χώρας επηρεάζουν τα γειτονικά. Σε μια δημόσια αναζήτηση πληροφοριών, οι ενδιαφερόμενοι συμφώνησαν, κατά πλειοψηφία, ότι μόνο η Ε.Ε. έχει τα νομοθετικά και οικονομικά μέσα για να δημιουργήσει μια  αξιόπιστη ευρωπαϊκή βάση δεδομένων.

Με ποιό τρόπο συνεισφέρει η Ε.Ε. προς αυτή την κατεύθυνση ;

Η Οδηγία INSPIRE, καθώς και η Οδηγία περί Πληροφόρησης Δημόσιου Τομέα, διευκολύνουν την πρόσβαση και ανατροφοδότηση όλων των δημόσιων πληροφοριών. Υπάρχει επίσης ένας αριθμός δράσεων εξειδικευμένων  για το θαλάσσιο τομέα, που εμπλουτίζουν αυτή τη βασική νομοθεσία-πλαίσιο των εν λόγω Οδηγιών. Μπορούμε να διακρίνουμε τρεις φάσεις επεξεργασίας:

–                    «συλλογή» ή «παρατήρηση». Πρόκειται για κύρια ευθύνη των κρατών-μελών, αν και η Ε.Ε. υποστηρίζει τη συλλογή δεδομένων με απώτερο στόχο την υποστήριξη της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής και επιπρόσθετα συνεισφέρει οικονομικά στο κόστος της δορυφορικής παρατήρησης των θαλάσσιων υδάτων.

–                    “συσχετισμός” για τη διευκόλυνση της πρόσβασης στα στρώματα δεδομένων μέσω συγκρίσιμων και συμβατών παραμέτρων. Εδώ η ικανότητα της Ε.Ε. να προωθήσει διασυνοριακές συνεργασίες προσθέτει επιπλέον αξία. Ένας αριθμός προπαρασκευαστικών δράσεων έχουν ξεκινήσει με σκοπό το συσχετισμό κατακερματισμένων δεδομένων σε αμιγώς ενοποιημένα στρώματα, εντός του πλαισίου μιας ενιαίας θαλάσσιας λεκάνης, δίνοντας έμφαση στα ποιοτικά στοιχεία  και αποσαφηνίζοντας τα υφιστάμενα κενά. Αποσκοπεί στην επέκταση της κάλυψης και αύξηση της ανάλυσης των  δεδομένων κατά την προσεχή τριετία.

–                    “εφαρμογή” όπου η υποστήριξη της ΕΕ είναι περιορισμένη, όπου η ΕΕ αναζητά μια εξειδικευμένη απάντηση.

Εξ ορισμού η εν λόγω πρωτοβουλία, καλύπτει όλα τα θαλάσσια δεδομένα που έχουν συλλεχθεί από όργανα-φορείς εντός της Ε.Ε., από οποιαδήποτε περιοχή. Ωστόσο, στις αρχικές προπαρασκευαστικές φάσεις, έχει δοθεί έμφαση σε θάλασσες που πρόσκεινται στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο. Αφενός αυτό αποσκοπεί στη δημιουργία καλύτερων οικονομικών ευκαιριών στα χωρικά της ύδατα και αφετέρου στο να βοηθήσει τα κράτη-μέλη να εναρμονισθούν με το βασικό πλαίσιο της Οδηγίας περί Θαλάσσιας Στρατηγικής για την καταγραφή της υφιστάμενης περιβαλλοντικής κατάστασης.

 

Πόσο θα κοστίσει ;

Ήδη ο προϋπολογισμός της Ε.Ε. συνεισφέρει  σε ετήσια βάση περίπου 110 εκατομμύρια EUR  για την συλλογή δεδομένων  (40 εκατομμύρια  για δεδομένα που αφορούν την  αλιεία και 70 εκατομμύρια για δεδομένα  που αφοράν τα θαλάσσια είδη).  Αξίζει να αναφερθεί ότι για την περίοδο 2011-2013 πρόκειται να εκταμιευθούν επιπλέον 18,5 εκατομμύρια EUR  ανά έτος για το συσχετισμό τους. Κατά προσέγγιση 11 εκατομμύρια EUR μέσω της πρωτοβουλίας «Ολική Καταγραφή Περιβάλλοντος και Ασφάλειας» και 7,5 εκατομμύρια  μέσω του προταθέντος χρηματοοικονομικού κανονισμού για την «Αναβάθμιση της Θαλάσσιας Πολιτικής».

 

Πότε θα είναι διαθέσιμα τα αποτελέσματα;

Η πρωτότυπη υπηρεσία της  πύλης του πυρήνα   «Ολικής Καταγραφής για το Περιβάλλον και την Ασφάλεια»   πρωτολειτούργησε την άνοιξη του 2009.

Πρωτότυπες διαδικτυακές πύλες για το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Θαλάσσιας Παρατήρησης και Δεδομένων λειτούργησαν κατά τα διάρκεια του καλοκαιριού του 2010. Ήδη παρέχουν πρόσβαση σε  ενιαία στρώματα πληροφοριών δηλαδή δεδομένα βαθυμετρικά (βάθος υδάτων), φυσικά, χημικά, βιολογικά και ενδιαιτημάτων για επιλεγμένες θαλάσσιες λεκάνες. Περιλαμβάνουν διευκολύνσεις για τον χρήστη σε ότι αφορά επανατροφοδότηση πληροφοριών, με αποτέλεσμα οι υπηρεσίες προοδευτικά να καλύπτουν τις απαιτήσεις των χρηστών-στόχων, όπως βιομηχανία, δημόσιες αρχές και  φυσικά την ακαδημαϊκή έρευνα.

 

Τι πρόκειται να ακολουθήσει  μετά το 2013;

 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτίθεται να  διεξαγάγει μια διευρυμένη αξιολόγηση κατά το 2013,  με σκοπό την απάντηση στο ερώτημα εάν η επιλεχθείσα δομή επιλύνει τα υφιστάμενα  προβλήματα,  που έχουν ήδη αντιμετωπίσει οι ενδιαφερόμενοι και εν κατακλείδι  να προτείνει εναλλακτικούς δρόμους για τις προσεχές χρονικό διάστημα.