ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ
ΚΥΚΛΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ
Θέμα: Προστασία υγρότοπου Βουρκαρίου Μεγάρων
μετά από παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη
Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη: Ευαγγελία Μπαλλά
Ειδικοί Επιστήμονες: Κώστας Αντωνιάδης, Μεταξία Μαρτσούκου
Μη κυβερνητική οργάνωση κατήγγειλε στον Συνήγορο του Πολίτη ότι άγνωστοι επιχωματώνουν και απορρίπτουν αδρανή υλικά (μπάζα) στην περιοχή Βουρκαρίου Μεγάρων, το μεγαλύτερο σε έκταση υγρότοπο της Δυτικής Αττικής, ο οποίος δεν προστατεύεται από κάποιο ειδικό καθεστώς, π.χ. Natura 2000, Ζώνη Ειδικής Προστασίας κ.λπ.
Ο Συνήγορος του Πολίτη διεξήγαγε αυτοψία και πραγματογνωμοσύνη σε συνεργασία με το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών και διαπίστωσε σωρεία παρεμβάσεων στην περιοχή, όπως ανέγερση κτισμάτων και κατασκευή δρόμου στο μέσο του υγρότοπου, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα την μείωση της έκτασης του υγρότοπου από 5 τ.χλμ. σε 0,9 τ.χλμ., και σοβαρή υποβάθμιση της ποιότητας του νερού.
Ο Συνήγορος του Πολίτη επισήμανε ότι το κύριο πρόβλημα ανεπαρκούς προστασίας του υγρότοπου είναι η έλλειψη καθορισμού χρήσεων γης στην περιοχή. Μέχρι το 2001 η ευρύτερη έκταση γύρω από τον υγρότοπο ήταν χαρακτηρισμένη ως ζώνη προς εγκατάσταση βιομηχανικών μονάδων μέσης όχλησης. Ο Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περιβάλλοντος Αθήνας έχει αναλάβει την εκπόνηση των απαραίτητων χωροταξικών μελετών και τη δημοσίευση των σχετικών χαρτών, ώστε να οριστούν οι νέες χρήσεις γης, αλλά η όλη διαδικασία δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί.
Ο Συνήγορος του Πολίτη ζήτησε την άμεση σύνταξη και δημοσίευση των χαρτών που εξειδικεύουν το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας. Επιπρόσθετα ζήτησε: α) την αναστολή οικοδομικών εργασιών στην περιοχή και β) τη μη χορήγηση νέων αδειών ίδρυσης και λειτουργίας βιομηχανικών ή βιοτεχνικών μονάδων μέχρι την ολοκλήρωση της παραπάνω διαδικασίας, σύμφωνα με τη διεθνή (σύμβαση ΡΑΜΣΑΡ) και ελληνική (Σ 24) νομοθεσία και τη νομολογία του ΣτΕ (π.χ. 2135/2003 Τμ. Ε’) για την προστασία των ευαίσθητων οικολογικών συστημάτων. Τέλος, ο Συνήγορος του Πολίτη πρότεινε τη διενέργεια χημικής ανάλυσης δειγμάτων εδάφους, υπόγειου και επιφανειακού νερού και την αποκατάσταση του υγρότοπου.
Μετά την παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη:
α) τον Απρίλιο του 2009 το πρώην υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων συμπεριέλαβε στο σχέδιο νόμου για το Ρυθμιστικό σχέδιο Αθήνας που είχε θέσει σε δημόσια διαβούλευση, ειδικούς όρους προστασίας για τον υγροβιότοπο και επανακαθορισμό των ορίων του με περιορισμό της όμορης βιομηχανικής περιοχής στο πλαίσιο του προγράμματος προστασίας ευαίσθητων περιοχών της Αττικής.
β) τον Αύγουστο του 2010 το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ανέστειλε την έκδοση οικοδομικών αδειών, καθώς και την έγκριση εργασιών για εννέα μήνες στην περιοχή Βουρκαρίου.