Τοξική βόμβα στη Μαγνησία
Μόνο ως «τοξική βόμβα μεγατόνων» που εξερράγη, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η πυρκαγιά που εκδηλώθηκε σε εργοστάσιο ανακύκλωσης υλικών στη Β’ Βιομηχανική Περιοχή του Βόλου. Εταιρεία, χωρίς άδεια, είχε εναποθέσει στον αύλειο χώρο της υλικά προς ανακύκλωση σε σωρούς χωρίς τα βασικά μέτρα προφύλαξης και πυρασφάλειας. Η φωτιά ξέσπασε το πρωί του Σαββάτου 1 Ιουνίου 2013 και επεκτάθηκε στους σωρούς των πλαστικών δημιουργώντας αποπνικτική ατμόσφαιρα σε μεγάλη ακτίνα.
Η Πυροσβεστική Υπηρεσία, αν και θα έπρεπε να είναι καλύτερα προετοιμασμένη για να αντιμετωπίσει ένα τέτοιο περιστατικό, μετά από προσπάθειες 50 ανδρών και 15 οχημάτων από όλη τη Θεσσαλία, κατάφερε να περιφρουρήσει τη φωτιά που απειλούσε παρακείμενες βιομηχανίες με χημικά και μαζούτ, αφού όμως κάηκε όλη σχεδόν η μάζα των αποθηκευμένων υλικών. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις κάηκαν πάνω από 4.000 τόνοι πλαστικού! Η πυρκαγιά που σιγόκαιγε μέσα στους σωρούς των ανακυκλώσιμων υλικών και η προκληθείσα ρύπανση συνεχίστηκε για τουλάχιστον 4 μέρες!
Η κατάσταση ήταν τόσο σοβαρή, ώστε το Σάββατο το απόγευμα η Διεύθυνση Υγιεινής της Περιφερειακής Ενότητας Μαγνησίας, με προτροπή της Περιβαλλοντικής Πρωτοβουλίας Μαγνησίας, εξέδωσε ανακοίνωση για τη λήψη προληπτικών μέτρων από τους πολίτες, προς αποφυγή των κινδύνων λόγω των τοξικών ουσιών που εκλύθηκαν στην ατμόσφαιρα. Διαπιστώσαμε όμως ότι μικρή μερίδα του πληθυσμού ενημερώθηκε και έλαβε υπόψη της τις οδηγίες αυτές. Η φωτιά σε αυτή τη μάζα πλαστικών παρήγαγε τρομακτικά ποσά διοξινών, πολυαρωματικών υδρογονανθράκων και βαρέων μετάλλων, όπως κάδμιο και μόλυβδος, τα οποία μεταφέρθηκαν μέσω του αέρα στην πόλη του Βόλου και στις παρακείμενες περιοχές, σε μια ακτίνα 5 χιλιομέτρων. Για το λόγο αυτό έχει απαγορευτεί στις περιοχές αυτές η βόσκηση. Δυστυχώς η δυνατή βροχή που έπεσε την πρώτη μέρα, κατά πάσα πιθανότητα μετέφερε τις τοξικές ουσίες μέσω του νερού της βροχής στον υδροφόρο ορίζοντα. Το ανησυχητικό είναι ότι πολλές από τις τοξικές ουσίες που παρήχθησαν, όπως οι διοξίνες, είναι δυνατό, μέσω του νερού, να περάσουν στην τροφική αλυσίδα και κατ’ επέκταση στον άνθρωπο. Η περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική καταστροφή από την πυρκαγιά είναι τεράστια και πιθανώς θα επηρεάσει μία περιοχή όπου κατοικούν πάνω από 150.000 άτομα. Είναι αδιανόητο το τι θα σημάνει για τους κατοίκους της περιοχής αν διαπιστωθεί προσβολή του νερού από τοξικές ουσίες. Η Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας διενήργησε ελέγχους στην εν λόγω περιοχή μέσω συσταθέντος ΚΕΠΠΕ (Κλιμάκιο Ελέγχου Ποιότητας Περιβάλλοντος) και πήρε δείγματα νερού και εδάφους για να μετρηθεί ο βαθμός προσβολής τους από τις τοξικές ουσίες. Ήδη έχει κληθεί κλιμάκιο του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος για την πραγματοποίηση των ανάλογων αναλύσεων στα εδάφη και στα ύδατα της περιοχής.
Ο αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου κ. Δημήτρης Δασούλας ανήμερα της Παγκόσμιας Hμέρας Περιβάλλοντος ζήτησε από τους συναδέλφους του, σε όλη τη χώρα, την πάταξη των περιβαλλοντικών εγκλημάτων με τη διαδικασία του αυτοφώρου.
Το έγκλημα όμως, κατά του περιβάλλοντος, υφίσταται και συνεχίζεται μέχρι σήμερα και σε άλλη κοντινή περιοχή. Στην ευρύτερη περιοχή του Σέσκλου, εταιρεία ανακύκλωσης, ίδιας ιδιοκτησίας με την εταιρεία στην οποία εκδηλώθηκε η φωτιά του Σαββάτου, έχει εναποθέσει απόβλητα ανακύκλωσης στο χώρο του εργοστασίου της σε τεράστιους σωρούς χωρίς κανένα μέτρο προφύλαξης. Η Περιβαλλοντική Πρωτοβουλία Μαγνησίας εδώ και ένα χρόνο είχε καταγγείλει στην Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας την κατάσταση αυτή, χωρίς όμως να γίνει κάτι μέχρι σήμερα. Η συγκεκριμένη εταιρεία με την επωνυμία «CHROMA HELLAS» λειτουργεί κατόπιν αδείας και πιθανότατα με εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους.
Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι ακόμη και η ύπαρξη αυστηρών περιβαλλοντικών όρων δεν αρκεί για την προστασία του περιβάλλοντος, αν δεν υπάρχει ο απαραίτητος έλεγχος από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Ακόμη και με τα πενιχρά μέσα που διαθέτουν, οι κατά τόπους Διευθύνσεις Περιβάλλοντος θα πρέπει να ευαισθητοποιηθούν και να εντατικοποιήσουν τους ελέγχους τους. Επιπλέον, νομοθετήματα ημίμετρα και εφευρήματα τύπου fast track έχουν ως αποτέλεσμα την άμεση υποβάθμιση του περιβάλλοντος.
Θα πρέπει να καταλάβουμε όλοι μας και κυρίως οι επιχειρηματίες, ότι ανάπτυξη χωρίς περιβάλλον δεν υπάρχει. Είναι ανάπτυξη επί πτωμάτων.
Άρα, κρίνεται αναγκαία η αλλαγή κάθε νόμου που επιτρέπει τη fast track έναρξη λειτουργίας βιομηχανιών, που οι εγκαταστάσεις τους πρόκειται επηρεάσουν έμμεσα ή άμεσα μεγάλες περιοχές, οικοσυστήματα και ανθρώπινες εγκαταστάσεις. Από κει και πέρα ο ουσιαστικός και αιφνιδιαστικός έλεγχος των αρμόδιων υπηρεσιών είναι ο βασικός πυρήνας μιας ουσιώδους περιβαλλοντικής μέριμνας. Aν το πρόβλημα, σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι η έλλειψη προσωπικού και χρημάτων για την πληρωμή οδοιπορικών και αποζημίωση των υπαλλήλων που διενεργούν τους ελέγχους, γιατί τα χρήματα από τα μεγάλα πρόστιμα σε επιχειρήσεις που ρυπαίνουν να μην καλύπτουν αυτά τα έξοδα; Μήπως τελικά ο κάθε ταγός αναζητεί μία πρόφαση για να δικαιολογηθεί;
Ας ελπίσουμε ότι η Δικαστική Εξουσία, που τόσες φορές στο παρελθόν έχει αποδείξει τη διάθεσή της για την τήρηση των υφιστάμενων νόμων και την προστασία του περιβάλλοντος, θα κινηθεί άμεσα και στην προκειμένη περίπτωση της «βόμβας μεγατόνων» που εξερράγη στη Μαγνησία.