ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Τέλος στην αυθαιρεσία της ναοδομίας

Στις πολεοδομίες η αρμοδιότητα ελέγχου και η έκδοση αδειών για ναούς και μονές

Του Γιωργου Λιαλιου

Τίτλοι τέλους για τη ναοδομία. Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, με γνωμοδότησή του την οποία αποδέχθηκε το υπουργείο Περιβάλλοντος, έκρινε ότι η αρμοδιότητα έκδοσης οικοδομικών αδειών και διενέργειας ελέγχων για την τήρηση της πολεοδομικής νομοθεσίας σε ναούς, μονές, μητροπολιτικά μέγαρα και κάθε είδους κτίρια εκκλησιαστικού χαρακτήρα ανήκει από το 1988 στις κατά τόπους πολεοδομίες. Με την απόφαση αυτή θεωρούνται ανίσχυροι όλοι οι κανονισμοί που εξέδωσε έκτοτε η Ιερά Σύνοδος για τις αρμοδιότητες και τη λειτουργία της ναοδομίας και ανοίγει ο δρόμος για την είσπραξη υψηλών προστίμων για βεβαιωμένες περιπτώσεις πολεοδομικών αυθαιρεσιών.

Η γνωμοδότηση του Β΄ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (αρ. 148/2012), που αποκαλύπτει σήμερα η «Κ», έρχεται να κλείσει μια εκκρεμότητα ετών, η οποία αποτέλεσε πηγή συγκρούσεων ανάμεσα σε πολεοδομικές υπηρεσίες και φορείς της Εκκλησίας. Σύμφωνα με το σκεπτικό της, στον καταστατικό χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδος (Ν. 590/1977) προβλεπόταν σαφώς ότι ο Οργανισμός Διοίκησης της Εκκλησιαστικής Περιουσίας (ΟΔΕΠ) είχε αναλάβει την έκδοση οικοδομικών αδειών για την ανέγερση ή επισκευή μητροπολιτικών μεγάρων, ναών και μονών. Ομως, όταν με τον Ν. 1811/1988 καταργήθηκε ο ΟΔΕΠ, δεν ορίστηκε ότι μεταφέρεται σε άλλο όργανο η επίμαχη αρμοδιότητα. «Συνακόλουθα, η αρμοδιότητα για χορήγηση άδειας δόμησης καταργήθηκε εν ταυτώ με την κατάργηση του ΟΔΕΠ και η άσκησή της περιήλθε στις αρμόδιες πολεοδομικές αρχές», σημειώνει το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, παραθέτοντας και τη σχετική νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας (1794/1994, 692/1993, 3237/2000).

Περαιτέρω, «η αρμοδιότητα έκδοσης άδειας δόμησης ιερών ναών και ετέρων εκκλησιαστικών κτισμάτων και της διενέργειας ελέγχων αποτελούν κύριες διοικητικές αρμοδιότητες που πρέπει ρητά να προβλέπονται και δεν μπορεί να ενταχθούν στις διατάξεις για τη ρύθμιση των ζητημάτων οργάνωσης και εσωτερικής διοίκησης της Εκκλησίας και των περί την ανέγερση ιερών ναών και κτισμάτων αυτών», αναφέρει το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους. Και καταλήγει ότι «οι αρμοδιότητες έκδοσης οικοδομικής άδειας, καθώς και της άσκησης του συναφούς ελέγχου τήρησης των πολεοδομικών διατάξεων (σ.σ.: για τα κτίρια αυτά), ανήκουν στις αρμόδιες πολεοδομικές υπηρεσίες και στα αρμόδια ελεγκτικά όργανα».

Την υπόθεση ανακίνησε το 2010 η τότε υπουργός Περιβάλλοντος Τίνα Μπιρμπίλη, με αφορμή περιπτώσεις (όπως των αυθαιρέτων οικημάτων δίπλα στη Μονή Πεντέλης, του εκκλησιαστικού κέντρου της Μονής Αγίας Παρασκευής στα Μέγαρα και εκκλησιαστικού κτίσματος της μητρόπολης στο Αίγιο) όπου φορείς της Εκκλησίας αρνούνταν να καταβάλουν τα πρόστιμα που τους βεβαίωσαν οι πολεοδομίες, θεωρώντας τις αναρμόδιες. Η γενική γραμματέας Χωροταξίας εξέδωσε εγκύκλιο (αρ. 11/10), τονίζοντας ότι οι πολεοδομικοί έλεγχοι είναι αρμοδιότητα των κατά τόπους πολεοδομικών γραφείων. Και σε απάντηση η Ιερά Σύνοδος εξέδωσε νέο κανονισμό (ΦΕΚ 135 Α/9.8.10) αναβαθμίζοντας το Γραφείο Ναοδομίας σε «Διεύθυνση Ναοδομίας», αναθέτοντάς της και αρμοδιότητα ελέγχου κατασκευών. Κατόπιν το υπουργείο απευθύνθηκε στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, που τον Μάρτιο εξέδωσε τη γνωμοδότησή του και στις 8 Οκτωβρίου ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Σταύρος Καλαφάτης την έκανε αποδεκτή και την κοινοποίησε στις αρμόδιες υπηρεσίες. Υπενθυμίζεται ότι, εκτός από τις προαναφερθείσες υποθέσεις πολεοδομικών αυθαιρεσιών, στο παρελθόν είχε αποκαλυφθεί ότι γινόταν εκτεταμένη χρήση οικοδομικών αδειών της ναοδομίας για συμπληρωματικά σε ναΐσκους οικήματα (πανηγυρόσπιτα), προκειμένου να ανεγερθούν βίλες εκατοντάδων τετραγωνικών.