«Ο κόσμος ήθελε να τιμωρήσει τους μεσάζοντες»

Ολοκληρώθηκε με επιτυχία το Σάββατο το πείραμα της πατάτας στην Κατερίνη με στόχο να ωφεληθούν παραγωγοί και καταναλωτές. Ηδη και σε άλλες πόλεις ετοιμάζονται μαζικές αγορές αγροτικών προϊόντων

Ρεπορτάζ: Κώστας Κουκουμάκας

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Τρίτη 28 Φεβρουαρίου 2012

Το πείραμα της Κατερίνης που στόχο είχε να ωφεληθούν καταναλωτές και πατατοπαραγωγοί ολοκληρώθηκε με επιτυχία το περασμένο Σάββατο. Η προσπάθεια της ομάδας εθελοντών της Κατερίνης να καταργήσει τους μεσάζοντες και τους χονδρεμπόρους αγροτικών προϊόντων θα επαναληφθεί.

Ηδη, όμως, ορισμένα σούπερ μάρκετ της Κατερίνης έριξαν στο μισό την τιμή της πατάτας. Το επόμενο Σάββατο ακόμη 75 τόνοι θα διατεθούν στην Κατερίνη απευθείας από παραγωγούς του Νευροκοπίου. Σε διάστημα 20 ωρών περισσότερα από 1.100 άτομα κάλυψαν και αυτήν την ποσότητα. Την ίδια ώρα μαζικές αγορές άλλων αγροτικών προϊόντων (ρύζι, λάδι κ.ά.) ετοιμάζονται ήδη σε άλλες πόλεις, όπως η Βέροια. Στον Νέο Κόσμο ομάδα εθελοντών με σλόγκαν «Χτυπάμε την κρίση, διώχνουμε τους μεσάζοντες» συλλέγει ήδη προσφορές από παραγωγούς και ζητά από καταναλωτές να κάνουν ηλεκτρονικές παραγγελίες για προϊόντα όπως κοτόπουλα, όσπρια και λάδι Κρήτης. Αλλωστε, οι πρώτοι διδάξαντες στην Κατερίνη είχαν ανεβάσει την προσφορά των 24 τόνων πατάτας προς 25 λεπτά το κιλό στο Διαδίκτυο και μέσα σε λίγες ώρες οι παραγγελίες κάλυψαν και τους 24 τόνους. Ο αγρότης πούλησε ένα φορτηγό πατάτες προς 0,25 ευρώ/ κιλό, όταν οι έμποροι θα τις αγόραζαν για 0,10 ευρώ/ κιλό και το προϊόν θα κατέληγε στο λιανεμπόριο έως και επτά φορές ακριβότερα.

Στον καιρό της κρίσης, ο πόλεμος της πατάτας αποτυπώνει χαρακτηριστικά τον ρόλο των μεσαζόντων στη διάθεση των αγροτικών προϊόντων. Και βέβαια περιγράφει την αδυναμία των Αρχών να ελέγξουν την εκτίναξη των τιμών των αγαθών στη διαδρομή από το χωράφι του παραγωγού ως τα ράφια του σούπερ μάρκετ.

«Σε λιγότερο από δέκα ώρες λάβαμε μέσω Διαδικτύου παραγγελίες για 24 τόνους πατάτας. Από την επισκεψιμότητα έπεσε η ιστοσελίδα. Η ζήτηση ήταν τόσο μεγάλη, ώστε θα μπορούσαμε να διαθέσουμε έως και 100 τόνους» είπε ο Ηλίας Τσολακίδης, μέλος της Ομάδας Εθελοντικής Δράσης Πιερίας.

Ο ίδιος είναι μετανάστης στη Γερμανία, όπου εργάζεται ως τεχνικός διευθυντής στο Κολέγιο Αθλητικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Κολωνίας. Μαζί με ακόμη δέκα πολίτες συνέστησε στην Κατερίνη την εθελοντική ομάδα το 2007 λίγο μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές της Πελοποννήσου. «Είπαμε ότι θα προφυλάξουμε τον Ολυμπο, έτσι ξεκινήσαμε. Στη συνέχεια, ασχοληθήκαμε με τις διαβάσεις πεζών, με τη δωρεά οργάνων και τώρα με τους μεσάζοντες στα αγροτικά προϊόντα» εξηγεί ενώ φορώντας ένα πορτοκαλί γιλέκο μοιράζει σακιά με πατάτες στο πάρκινγκ των δικαστηρίων της Κατερίνης.

Οι εθελοντές είχαν ανακοινώσει ότι οι πατάτες θα μοιράζονταν μετά τις 9.00 το πρωί του Σαββάτου, ωστόσο οι ουρές είχαν σχηματιστεί στον δρόμο μία ώρα νωρίτερα. Ανθρωποι της εθελοντικής ομάδας έλεγχαν το όνομα και τις παραγγελίες των καταναλωτών, έπειτα ο παραγωγός από το Νευροκόπι έκοβε αποδείξεις σε ένα ξύλινο τραπεζάκι και οι πατάτες φορτώνονταν στα αυτοκίνητα.

Η Κική Παντελοπούλου, ιδιοκτήτρια καφετέριας στην Κατερίνη, έφτασε στο σημείο διάθεσης με το ποδήλατο. Είχε παραγγείλει 40 κιλά πατάτες και πλήρωσε 10 ευρώ. «Δεν τις αγόρασα μόνο επειδή συμφέρει, αλλά γιατί θέλω να χτυπηθεί η αισχροκέρδεια στα τρόφιμα» ανέφερε.

«Είναι αξιόλογη προσπάθεια και χρειάζεται τη βοήθειά μας. Χιλιάδες τόνοι πατάτας μένουν κάθε χρόνο αδιάθετοι στις αποθήκες των παραγωγών, ενώ οι καταναλωτές τις αγοράζουμε για χρυσάφι» είπε ο Χρήστος Πανταζής, φωτογράφος.

Οι 24 τόνοι πατάτες στο πάρκινγκ της Κατερίνης πουλήθηκαν σε 530 καταναλωτές σε διάστημα τεσσάρων ωρών. Οι διοργανωτές της πρωτοβουλίας ερμήνευαν τη ζήτηση «όχι μόνο χάρη στην καλή τιμή του προϊόντος, αλλά κυρίως από την επιθυμία του κόσμου να τιμωρηθούν οι μεσάζοντες».

…………………….

500% από το χωράφι στο ράφι

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Τρίτη 28 Φεβρουαρίου 2012

 

Αποκλίσεις που φθάνουν έως και το 500% στη διαφορά των αγροτικών προϊόντων από το χωράφι στα ράφια των σούπερ μάρκετ δείχνουν στοιχεία της Πανελλήνιας Συνομοσπονδίας Ενώσεων Γεωργικών Συνεταιρισμών (ΠΑΣΕΓΕΣ). Ετσι, για παράδειγμα, μελιτζάνες που διατίθενται από τον παραγωγό 0,80 ευρώ το κιλό φτάνουν στα σούπερ μάρκετ προς 1,4 ευρώ, μήλα 0,9 ευρώ/κιλό προς 2 ευρώ και πιπεριές 0,80 ευρώ/κιλό φθάνουν στα ράφια προς 1,4 ευρώ.

Στο μεταξύ, στο μικροσκόπιο του υπουργείο Ανάπτυξης έχουν τεθεί εικονικές συμφωνίες ανάμεσα σε προμηθευτές και λιανεμπόρους οι οποίες ενώ εξασφαλίζουν εκπτώσεις στους τελευταίους δεν διασφαλίζουν χαμηλότερες τιμές για τον καταναλωτή. Η έρευνα ξεκίνησε έπειτα από καταγγελίες για τη δράση πολυεθνικών καρτέλ και μεγάλων ελληνικών αλυσίδων σούπερ μάρκετ στον τομέα του ρυζιού, καθώς διαπιστώθηκε ότι οι όροι που έμπαιναν για την προώθηση του ρυζιού του Συνεταιρισμού Χαλάστρας στα ράφια ήταν ιδιαίτερα ασύμφοροι και δεν καθιστούσαν το προϊόν ανταγωνιστικό: οι ρυζοπαραγωγοί πουλούσαν προς 0,30 ευρώ το κιλό αλλά το ρύζι κατέληγε στα ράφια προς 3-3,5 ευρώ το κιλό.

Το υπουργείο προσπαθεί να περιορίσει τις εικονικές συμφωνίες που εξασφαλίζουν εκπτώσεις στους λιανέμπορους χωρίς την παροχή αντίστοιχων υπηρεσιών εκ μέρους τους, καθώς και να πετύχει τον εξορθολογισμό του ποσοστού των χορηγούμενων εκπτώσεων ώστε να διασφαλιστεί τελικώς χαμηλότερη τιμή για τον καταναλωτή.

 

Η ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ ΑΠΘ. «Οσο καλής ποιότητας και αν είναι ένα αγροτικό προϊόν, όταν βγει από το χωράφι του παραγωγού είναι καταδικασμένο να στραγγαλιστεί», λέει στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής Αγροτικής Πολιτικής στο Τμήμα Γεωπονίας του ΑΠΘ Κωνσταντίνος Μάττας, που έχει μελετήσει τη διαμόρφωση των τιμών των αγροτικών προϊόντων στη διαδρομή από το χωράφι του παραγωγού ώς το ράφι των σούπερ μάρκετ. Οπως λέει, δεν υπάρχει καμία εποπτεία, ενώ είναι ενδεικτικό ότι στη διαδρομή διάθεσης του προϊόντος εμπλέκονται υπηρεσίες τριών διαφορετικών υπουργείων (Γεωργίας, Ανάπτυξης, Οικονομικών). Η επιστημονική ομάδα του Κωνσταντίνου Μάττα πραγματοποίησε συγκριτική έρευνα σε Ελλάδα και Δανία μελετώντας τις αντιλήψεις αγροτών, συνεταιρισμών, μεταποιητών και λιανεμπόρων στην αλυσίδα παραγωγής τροφίμων. «Και στις δύο χώρες, μεταποιητές και αγρότες συμφωνούν ότι οι λιανοπωλητές είναι τα “κακά παιδιά” στη διαμόρφωση των τιμών», αναφέρεται στα συμπεράσματα της έρευνας.

Παράμετρος που ευνοεί το άνοιγμα της ψαλίδας στα αγροτικά προϊόντα είναι και το γεγονός ότι οι αγρότες στην Ελλάδα δεν υποχρεούνται από τον νόμο να τηρούν βιβλία και στοιχεία βάσει των οποίων να φορολογούνται. Η φορολόγησή τους προκύπτει τεκμαρτά, μέσα από μια δαιδαλώδη νομοθεσία για τον υπολογισμό του εισοδήματός τους, κάτι που είχε σκοπό να ελαφρυνθούν οι φτωχοί αγρότες. Αυτό εκμεταλλεύονται όμως έμποροι, οι οποίοι αναγκάζουν αγρότες να υπογράφουν εικονικές τιμές στα παραστατικά, ώστε στη συνέχεια της «αλυσίδας τροφίμων» να αποκομίζουν εκείνοι υπέρογκα ποσά μετακυλίοντας το κόστος στον καταναλωτή.