Οι αλλαγές του κλίματος και το χρώμα του χρήματος

Επιμέλεια: ΦΙΛΗΣ ΚΑΪΤΑΤΖΗΣ

Οι ισχυροί αγοράζουν εκπομπές αερίων και πληρώνουν διπλά και τριπλά οι φτωχές χώρες

Μοιάζει με φάρσα. Στην ουσία πρόκειται για μια καλοστημένη δουλειά. Μια παγκόσμια επιχείρηση που λειτουργεί στο όνομα των κλιματικών αλλαγών. Ενα προσοδοφόρο αλισβερίσι, το χρηματιστήριο αγοράς εκπομπών αερίων (που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου).

Μια νόμιμη διαδικασία που θεμελιώθηκε στον φόβο της καταστροφής του πλανήτη και μας οδήγησε στο δίκαιο του ισχυρότερου να εξαγοράζει τα δικαιώματα εκπομπών που αναλογούν στο μικρότερο, φτωχότερο κράτος-χώρα. Λες και ο πλανήτης δεν είναι ενιαίος.

Πού να το φανταζόταν ο Σουηδός επιστήμονας Σβάντε Αρένιους (άφησε το μάταιο τούτο κόσμο το 1927) βραβευμένος με Νόμπελ Χημείας και ένθερμος υποστηρικτής της άποψης ότι οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες παίζουν ρόλο στις κλιματικές αλλαγές, πώς οι σύγχρονοι κυρίαρχοι θα έπαιζαν τζόγο με τα αέρια του θερμοκηπίου.

Στην άλλη άκρη του Ατλαντικού κάποιοι κροίσοι, όπως οι αδελφοί Κοχ, που δεν θέλουν να ακούνε καν τη λέξη κλίμα, ξόδεψαν προσφάτως ένα εκατομμύριο δολάρια για την ανάκληση νόμου που ψηφίστηκε στην πολιτεία της Καλιφόρνια και αφορά την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Πού αρχίζει και που τελειώνει τελικά η αλήθεια γύρω από την κλιματική αλλαγή;

Πρώτα απ’ όλα, να πούμε ότι ο θεσμός του χρηματιστηρίου αγοράς εκπομπών είναι μια ανήθικη ιστορία που θα δώσει πλούτο σε ολίγους, λέει ο ακαδημαϊκός Χρήστος Ζερεφός. «Είναι μια ιστορία που δεν αποτελεί λύση ούτε στη λεγόμενη οικονομική κρίση (δημιουργία θέσεων εργασίας), ούτε και λύση-απάντηση στην κλιματική… Απεξάρτηση, δηλαδή, από τα ορυκτά καύσιμα.

»Σε ό,τι αφορά το κλίμα πρέπει να σας επισημάνω ότι οι μηχανισμοί που το καθορίζουν είναι αρκετά πολύπλοκοι και οι αλλαγές εξαρτώνται από πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες. Και αυτό το βεβαιώνουν εκατοντάδες επιστημονικές εργασίες ερευνητών-επιστημόνων», προσθέτει ο καθηγητής Φυσικής της Ατμόσφαιρας κ. Ζερεφός. «Ενώ έχουμε πειστεί ότι ο άνθρωπος επηρεάζει το περιβάλλον, δεν γνωρίζουμε μετά βεβαιότητας το ποσοστό συμβολής του, καθώς τις τελευταίες δεκαετίες είχαμε μεγάλες φυσικές διαταραχές που μας αποκάλυψαν κι άλλους φυσικούς μηχανισμούς. Μηχανισμούς όπως τα φαινόμενα Ελ Νίνιο (θείο βρέφος), με επιπτώσεις στις βροχοπτώσεις και την ξηρασία στη Νότια Αμερική με επίδραση στην Αυστραλία μέχρι τους μουσώνες της Ινδίας. Ενα Ελ Νίνιο είναι ικανό να μετακινήσει τον Νότιο Ειρηνικό κατά αρκετά εκατοστά ώστε να αποκαλυφθούν οι κοραλλιογενείς ύφαλοι στην Ινδονησία. Το Λα Νίνια (το κορίτσι), αντιστοίχως, αποκαλύπτει με τη… δύναμή του τις βραχώδεις ακτές στο Περού. Και τα δύο φαινόμενα λειτουργούν σαν ζυγαριά. Μια σειρά γεγονότων που προκαλεί ο πλανήτης μας πρέπει να μας προβληματίσουν. Να δώσουμε κι άλλο παράδειγμα που δείχνει την ισχύ της Γης: Οι ηφαιστειακές εκρήξεις στο Τσίτσου του Μεξικού ή του Πινατούμπο στις Φιλιππίνες (η έκρηξή του ισοδυναμεί με το ένα δέκατο εκείνης του ηφαιστείου της Σαντορίνης) που άλλαξε τη θερμοκρασία κατά τρεις βαθμούς επί δεκαοχτώ μήνες».

Ο πρώτος που μίλησε για κλίμα (από την κλίση των ακτίδων του Ηλιου, το ρήμα κλίνω) και για περιοδικές μακροχρόνιες αλλαγές ήταν ο Αριστοτέλης στα «Μετεωρολογικά» του. Διέβλεψε ότι αυτά που συμβαίνουν γύρω μας γίνονται με κάποιο νόμο και κάποια περιοδικότητα, φέρνοντας για παράδειγμα την έρημο Σαχάρα, που δεν ήταν πάντα έρημος, υπονοώντας ότι θα ξαναπλημμυρίσει.

Να λοιπόν γιατί πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί, λέει ο καθηγητής: «Σήμερα ξέρουμε ότι τα τελευταία 30 χρόνια ήταν από τα πιο θερμά των τελευταίων χιλίων χρόνων. Αυτό που ξέρουμε επίσης είναι ότι η συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και άλλων αερίων του θερμοκηπίου είναι από τις μεγαλύτερες των τελευταίων 500.000 ετών». Ο άνθρωπος ανακάλυψε το πετρέλαιο και έθεσε σε λειτουργία μηχανές που, ενώ αρχικά τού διευκόλυναν τη ζωή, τώρα τη δυσκολεύουν.

«Αξίζει εδώ να κάνουμε μια μικρή παρένθεση για να σας πω -συνεχίζει ο καθηγητής- ότι το πετρέλαιο που η φύση το παρήγε μέσα σε ένα μεγάλο μάκρος χρόνου (δισεκατομμύρια χρόνια) είναι απότοκο των δασών, που καταστράφηκαν και “βυθίστηκαν” μέσα στη Γη, εκεί όπου εναποτίθεται ο άνθρακας που μέσα από φυσικές διαδικασίες μάς δίνει το πετρέλαιο στη μορφή που το βρίσκουμε. Συνεπώς ό,τι έγινε δεν θα ξαναγίνει με ευκολία ούτε επίσης το κενό που αφήνει το αντλημένο πετρέλαιο είναι κάτι που δεν πρέπει να μας ανησυχεί από γεωλογικής πλευράς.

Η παρέμβαση πάντως του ανθρώπου έχει αυξήσει πάνω από 25% τη συγκέντρωση CO2 μέσα στον 20ό αιώνα και έχει απελευθερώσει ακόμα και ουσίες που δεν υπήρχαν στη φύση. Οπως οι χλωροφθοράνθρακες, που καταστρέφουν το προστατευτικό από την υπεριώδη ακτινοβολία στρώμα του όζοντος. Αντικαταστάθηκαν με άλλες, οι οποίες όμως δεν είναι ακίνδυνες για το στρώμα» τονίζει ο καθηγητής και ως πρόεδρος του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού.

«Μέσα λοιπόν σ’ αυτόν τον καμβά που αποτελούν όλοι αυτοί οι λόγοι που προανέφερα, εμφανίζονται πολιτικοί αλλά και περιβαλλοντικές οργανώσεις ως προστάτες του περιβάλλοντος, υποστηρίζοντας θέσεις και λύσεις για τα ακραία καιρικά φαινόμενα που φαντάζουν αστείες μπροστά στη σοβαρότητα που πρέπει να επιδείξουμε για το πρόβλημα των κλιματικών αλλαγών. Αστείο είναι και το γεγονός της εμφάνισης επιστημόνων που ανήκουν σε εκείνους που συνηγορούσαν με την άποψη ότι οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες είναι παντελώς αθώες.

Συνοψίζοντας πρέπει να πούμε ότι η Παιδεία και η σωστή ενημέρωση δεν τρομοκρατούν, αλλά μας μαθαίνουν να ζούμε με τις περιβαλλοντικές αλλαγές, όπως και με τους σεισμούς. Μας μαθαίνουν επίσης ότι ο πλανήτης μας έχει τη δική του δυναμική, αλλά πρέπει και εμείς οι άνθρωποι να προσαρμόζουμε τη ζωή μας πάνω σε άλλες πηγές ενέργειας που δεν ρυπαίνουν και δεν ξοδεύουν τα… καύσιμα του πλανήτη.

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα βιοκλιματικά σπίτια, νέες μηχανές που θα λειτουργούν με άλλες μορφές ενέργειας, είναι αυτό που πρέπει να βλέπουμε μπροστά μας».

Από τον Νικολά στον Γιώργο!

Η πρωτοβουλία του πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου για το κλίμα έρχεται ως συνέχεια της πρωτοβουλίας του Νικολά Σαρκοζί για μία προσπάθεια συνεννόησης μεταξύ των χωρών που βρέχονται από τα νερά της ιστορικής λεκάνης της Μεσογείου.

Η Ένωση για τη Μεσόγειο είναι ένα φόρουμ που αποβλέπει στον διάλογο μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. και 16 χωρών της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής.

Αντικείμενο, οι επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών στην περιοχή της Μεσογείου.