Οι θέσεις του ΤΕΕ, όπως στάλθηκαν στην υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Τίνα Μπιρμπίλη, έχουν ως εξής:
ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ
Το σχέδιο νόμου είναι θετικό. Δεχόμαστε, όπως δήλωσε η Υπουργός, ότι έχει ένα χαρακτήρα πιλοτικό. Εφαρμόζεται σε μια περιοχή που έχει πολύ μεγάλη οικονομική και περιβαλλοντική σημασία και για την οποία υπάρχουν σαφή δείγματα αποτυχίας των πολιτικών που έχουν ακολουθηθεί έως σήμερα. Έχουμε δηλαδή ένα βήμα για την αντιμετώπιση τόσο κρίσιμων ζητημάτων, όπως οι φυσικές καταστροφές του δασικού πλούτου, σε συνθήκες κλιματικής αλλαγής.
Το βήμα πρέπει το γρηγορότερο να γίνει σαφής πολιτική βούληση. Πρέπει να γενικευθεί η λογική του, γεωγραφικά ώστε να αφορά το σύνολο της χώρας και θεματικά ώστε να μην περιορίζεται στην αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης στις περιπτώσεις των καμένων δασών.
1. ΑΝΑΔΑΣΩΣΕΙΣ ΚΑΜΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ
Στο Νομοσχέδιο θα έπρεπε να αναφέρεται η ανάγκη εκπόνησης και υλοποίησης Σχεδίου αναδάσωσης των καμένων περιοχών της Αττικής. Η πλειονότητα τους είναι διπλο και τριπλο-καμένες, οπότε η φυσική αναδάσωση είναι δύσκολη και οι πιθανότητες να απωλέσουν τον δασικό τους χαρακτήρα μεγάλες.
Το Παρατηρητήριο για την ανασυγκρότηση των πυρόπληκτων περιοχών που συνέστησε το ΤΕΕ μαζί με άλλους επιστημονικούς φορείς αμέσως μετά τις πυρκαγιές του 2007, σε σχετική του μελέτη έχει περιγράψει την απογοητευτική κατάσταση των αναδασώσεων στην Αττική, η οποία και διαθέτει Ειδική Διεύθυνση Αναδασώσεων.
Οι αναδασώσεις το 2004 ήταν μόνο 370 στρέμματα, όταν στην Πεντέλη το 1995 και το 1998 κάηκαν κάθε χρονιά περισσότερα από 50.000 στρέμματα δασών, το 2007 κάηκαν μόνο στην Πάρνηθα 40.000 στρέμματα, από τα οποία τα 18.000 στον πυρήνα του Εθνικού δρυμού. Η κατάσταση δεν άλλαξε ούτε μετά το 2007, αφού αυτή την χρονιά οι αναδασώσεις ήταν μόνο 2.177 στρέμματα, με καταστραφέντα στην Αττική περισσότερα από 50.000 στρέμματα (Πάρνηθα, Πεντέλη, Υμηττό).
Πρόταση του Παρατηρητηρίου είναι να συνταχθεί ένα Εθνικό σχέδιο Αναδάσωσης και να συνδεθεί με το Πρόγραμμα καταπολέμησης της Ερημοποίησης και το Πρόγραμμα αντιμετώπισης της Κλιματικής Αλλαγής. Το πρόγραμμα αυτό πρέπει να εφαρμοσθεί σε όλους τους πυρόπληκτους νομούς και εν προκειμένω στη Αττική με την συγκρότηση «Τμημάτων Αναδασώσεων και Ερημοποίησης», που θα ανήκουν στις Διευθύνσεις Δασών.
Τα τμήματα αυτά στελεχωμένα από ειδικούς επιστήμονες (Δασολόγους, Μηχανικούς, Βιολόγους) μπορούν να κάνουν την καταγραφή των περιοχών που έχουν ανάγκη επέμβασης, να κάνουν τις μελέτες και αργότερα τα έργα.
2. ΔΑΣΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ
Η σύνταξη και κύρωση των δασικών χαρτών πρέπει να είναι άμεση προτεραιότητα της Πολιτείας.
Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, μέσω της Διεπιστημονικής Ομάδας του Κτηματολογίου, ολοκληρώνει – το αργότερο στο επόμενο δίμηνο – την επικαιροποίηση του Επιχειρησιακού Σχεδίου για το Εθνικό Κτηματολόγιο που είχε εκπονήσει το 2004. Μέσω αυτής θα καταθέσει σχέδιο ολοκλήρωσης του Εθνικού Κτηματολογίου και συγχρόνως κατάρτισης και κύρωσης των Δασικών Χαρτών εντός της προσεχούς επταετίας με πόρους που δεν θα επιβαρύνουν, πέραν των υπαρχόντων και προβλεπομένων, το Ελληνικό Δημόσιο και τους πολίτες.
Οι αυστηρές και αναγκαίες προθεσμίες που καθορίζονται στο σχέδιο νόμου θα είναι και ρεαλιστικές εφόσον οργανωθούν και στελεχωθούν οι Δασικές Υπηρεσίες.
3. ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ
Χρειάζεται αναβάθμιση των φορέων διαχείρισης των προστατευομένων περιοχών της Αττικής. Πέραν από την κήρυξη αναδασωτέων των δασικών εκτάσεων που καταστράφηκαν από τις πυρκαγιές, ειδικά στις προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου Natura 2000 (Εθνικός δρυμός Πάρνηθας 18.000 στρέμματα NATURA κάηκαν το 2007, αντιστοίχως 10.000 στην Πεντέλη), καθίσταται αναγκαία και μάλιστα επείγουσα η εκπόνηση διαχειριστικών μελετών, με τις οποίες να καθορίζονται ζώνες προστασίας, να περιγράφονται οι επιτρεπόμενες χρήσεις γης ανά ζώνη, να καθορίζονται οι προϋποθέσεις και οι περιορισμοί των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων και να προβλέπονται όπου είναι απαραίτητο ζώνες ρύθμισης και προφύλαξης (buffer zones) στην περίμετρο της καθαυτό προστατευόμενης περιοχής.
Στο πλαίσιο της σύνταξης των μελετών αυτών, είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να λαμβάνεται ιδιαιτέρως υπ’ όψη η ανάγκη αναδάσωσης των καμένων εκτάσεων και κατά συνέπεια, θα πρέπει να ρυθμιστούν αναλόγως ανθρώπινες δραστηριότητες που μπορεί να δυσχεράνουν ή να εμποδίσουν τη φυσική αναδάσωση, ιδιαίτερα η βόσκηση.
Με δεδομένες τις πιέσεις που δέχεται ο Υμηττός , θα πρέπει να εισακουσθεί το αίτημα των δήμων της περιοχής αλλά και των 12 φορέων της πρωτοβουλίας για το πράσινο στην Αττική και να κηρυχθεί ο Υμηττός προστατευόμενη περιοχή σύμφωνα με τα άρθρα 18, 19 και 21 του νόμου 1650/86 για την προστασία του περιβάλλοντος. Θα πρέπει επίσης να αντιμετωπισθούν τα σημαντικά προβλήματα του Πεντελικού: διαχείριση, αντιπυρική προστασία, οριοθέτηση χρήσεων γης, κατάργηση Οικοδομικών Συνεταιρισμών, οριστικοποίηση σχεδίων πόλης).
4. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΔΡΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ
Ειδική μέριμνα απαιτεί η διαχείριση των υδάτων και όλου του φυσικού υδρογραφικού δικτύου, ενώ πολύ σημαντική είναι η οριοθέτηση ρεμάτων και ποταμών με μόνιμα ορόσημα περασμένα σε χάρτες.
5. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΘΝΙΚΟΥ ΦΟΡΕΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΩΝ
Τέλος επαναδιατυπώνουμε την πρόταση, η οποία έχει τύχει αναλυτικής επεξεργασίας από το Παρατηρητήριο Ανασυγκρότησης και έχει την αποδοχή και υποστήριξη από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, για την ανάγκη προώθησης νομοθετικής ρύθμισης για τη δημιουργία ενός Εθνικού – Ενιαίου Φορέα Αποκατάστασης και Ανασυγκρότησης από φυσικές καταστροφές.
Ο Φορέας αυτός θα έχει ως στόχο τόσο την πρόληψη, όσο και την αποτελεσματική αντιμετώπιση παρόμοιων καταστάσεων στο μέλλον, θα μεριμνά για τη σύνταξη αντίστοιχων προγραμμάτων και θα συνεργάζεται και θα κινητοποιεί τους επί μέρους φορείς και υπηρεσίες της Κεντρικής Διοίκησης, της Περιφέρειας και της Αυτοδιοίκησης για την υλοποίησή τους.
Επίσης, στο ίδιο κείμενο προτείνεται η ίδρυση Ενιαίου Φορέα Δασοπροστασίας, ο οποίος θα εκπροσωπείται από όλους τους αρμόδιους φορείς και υπηρεσίες, θα εποπτεύεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και θα έχει σκοπό την προστασία της φύσης και την αποκατάσταση των φυσικών λειτουργιών και των οικοσυστημάτων, την αποκατάσταση των υποδομών προστασίας της φύσης, τη λήψη μέτρων για την αειφορική διαχείριση των δασών και την βελτίωση της αποδοτικότητάς τους, την απασχόληση ανθρώπων του δάσους στην οργάνωση της πυροπροστασίας, αλλά και σε όλους τους σχεδιασμούς που θα αφορούν το φυσικό περιβάλλον.
Οι προτάσεις του Παρατηρητηρίου εντάσσονται και επικαλούνται το ομόφωνο Διακομματικό Πόρισμα της Βουλής του 1993.
ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΤ’ ΑΡΘΡΟ (όσα αναφέρονται με bold inclined)
ΑΡΘΡΟ 1
Αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών και απαγόρευση εκτέλεσης εργασιών
1. Αναστέλλεται η έκδοση οικοδομικών αδειών και απαγορεύεται η εκτέλεση οποιασδήποτε οικοδομικής εργασίας σε όλα τα μη δασικού χαρακτήρα γήπεδα που βρίσκονται εν όλω ή εν μέρει εντός του περιγράμματος των αναδασωτέων περιοχών του Νομού Αττικής, που επλήγησαν από τις πυρκαγιές του Αυγούστου του 2009, έως ότου κυρωθούν οι σχετικοί δασικοί χάρτες.
2. Μέχρι την, κατά νόμο, απόφαση κήρυξης των ως άνω περιοχών ως αναδασωτέων, η αναστολή της έκδοσης οικοδομικών αδειών και η απαγόρευση εκτέλεσης οικοδομικών εργασιών ισχύει για όλα τα μη δασικού χαρακτήρα γήπεδα που βρίσκονται στις εκτός σχεδίου πόλεων και εκτός ορίων οικισμών περιοχές των διοικητικών ορίων των Δήμων και Κοινοτήτων, οι οποίοι προσδιορίζονται στην απόφαση κήρυξης των εκτάσεων ως αναδασωτέων.
ΑΡΘΡΟ 2
Εξαιρέσεις
1. Κατ΄ εξαίρεση επιτρέπεται η έκδοση οικοδομικών αδειών επισκευής και η εκτέλεση σχετικών εργασιών, μόνον για νομίμως υφιστάμενα κτίσματα, δημόσια κτίρια, ειδικές εγκαταστάσεις και έργα, δημόσια έργα και έργα υποδομής τα οποία έχουν χωροθετηθεί για τα οποία πρέπει να εκδοθεί οικοδομική άδεια ή τα οποία σήμερα εκτελούνται.
ΣΧΟΛΙΟ: Θα πρέπει κατόπιν αυτοψίας από την αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία να διαπιστώνεται επιπλέον της χωροθέτησης, η σύμφωνα με την εγκεκριμένη μελέτη εκτέλεση των έργων
2. Μετά την κήρυξη των αναδασωτέων περιοχών, στο χρόνο που ορίζει ο Νόμος, αίρεται η αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών με απόφαση του Γ. Γραμματέα της Περιφέρειας. Επιτρέπεται κατ΄ εξαίρεση η εκτέλεση οικοδομικών εργασιών για κτίσματα εντός των αναδασωτέων περιοχών για τα οποία είχε εκδοθεί νομίμως οικοδομική άδεια μόνον μετά από αυτοψία Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου για την διαπίστωση της ακριβούς και νόμιμης χωροθέτησης του κτίσματος. Η άρση της απαγόρευσης της παραγρ. 1 και της παρούσας παραγράφου, αναρτάται υποχρεωτικά, στο διαδικτυακό τόπο της Περιφέρειας Αττικής.
ΣΧΟΛΙΟ: Θα πρέπει κατόπιν αυτοψίας από την αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία να διαπιστώνεται επιπλέον της χωροθέτησης, η σύμφωνα με την εγκεκριμένη μελέτη εκτέλεση των έργων
3. Τις Ειδικές Επιτροπές Ελέγχου συστήνει με απόφασή του ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας Αττικής και συμμετέχουν σ΄ αυτές ένα μέλος από την Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, ένα μέλος από το Πολεοδομικό Γραφείο της περιοχής και ένα μέλος από το Δασαρχείο της περιοχής.
ΣΧΟΛΙΟ: Προτείνεται και η συμμετοχή εκπροσώπου του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας
ΑΡΘΡΟ 3
Ειδική Υπηρεσία Κατεδαφίσεων, σύστημα τηλεπισκοπικής χαρτογράφησης και γεωγραφικές συντεταγμένες κτίσματος επί της οικοδομικής άδειας
1. Συστήνεται Ειδική Υπηρεσία Κατεδαφίσεων, ως Τμήμα της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, με αρμοδιότητα τον εντοπισμό και την κατεδάφιση αυθαιρέτων κατασκευών εντός των κηρυγμένων ως αναδασωτέων εκτάσεων. Οι ως άνω αρμοδιότητες συντρέχουν με υφιστάμενες όμοιες άλλων οργάνων.
ΣΧΟΛΙΟ: η διάταξη κατ’ αρχήν θα μπορούσε να θεωρηθεί θετική, χρήζει περαιτέρω επεξεργασίας, ώστε να μην υπάρχει σύγκρουση ή επικάλυψη αρμοδιοτήτων, φαινόμενο που οδηγεί σε διάχυση και αποποίηση των ευθυνών μέχρι σήμερα.
Θα πρέπει επομένως να αποσαφηνιστούν περαιτέρω οι διαδικασίες και οι φορείς υλοποίησης τους, η στελέχωση και η χρηματοδότηση προκειμένου να μπορεί να υλοποιεί έργο, διάφορα ζητήματα νομικής φύσης που απορρέουν από γενικές και ειδικές αρχές αστικού δικαίου καθώς και τεχνικά ζητήματα όπως η διάθεση των συνεργείων/εργολαβιών, ευθύνη που σήμερα διαχέεται μεταξύ Πολεοδομιών, Περιφέρειας και επισπεύδοντα ιδιώτη.
2. Ο Οργανισμός Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδος (ΟΚΧΕ) υποχρεούται εντός δύο μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος, να λειτουργήσει σύστημα τηλεσκοπικής περιοδικής χαρτογράφησης για το νομό Αττικής και να ενημερώνει κάθε μήνα την Ειδική Υπηρεσία Κατεδαφίσεων για κάθε νέο κτίσμα που εμφανίζεται στο χάρτη, σε γήπεδα εκτός σχεδίου πόλεων και εκτός οικισμών, τα οποία βρίσκονται εντός των ορίων Δήμων και Κοινοτήτων, που επλήγησαν από τις πυρκαγιές του Αυγούστου 2009, αναφέροντας υποχρεωτικά τις γεωγραφικές συντεταγμένες του κτίσματος. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής μπορεί να καθορίζεται κάθε λεπτομέρεια σχετικά με την λειτουργία του ως άνω συστήματος.
ΣΧΟΛΙΑ: Θα πρέπει να ενημερώνεται και η αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία
Το ΤΕΕ έχει υπογράψει προγραμματική σύμβαση με τη Νομαρχία Ανατολικής Αττικής για να μελετήσει την υλοποίηση της πρόβλεψης της παραπάνω παραγράφου. Η μελέτη ολοκληρώνεται τον Δεκέμβριο και θα κατατεθεί, με τη σύμφωνη γνώμη της Νομαρχίας, στον ΟΚΧΕ. Πρόθεση του ΤΕΕ είναι η γενίκευση του συστήματος σε όλη την Ελλάδα.
Ο ΟΚΧΕ θα πρέπει να αναλάβει την τηλεσκοπική παρακολούθηση και άλλων περιβαλλοντικών μεταβολών που καταγράφουν οι εναέριοι καταγραφείς, όπως μπαζώματα ρεμάτων, παράνομες διανοίξεις δρόμων, παράνομες αποψιλώσεος δασών κλπ.
Να γενικευθεί το μέτρο για το σύνολο της εκτός σχεδίου περιοχής στην Αττική. Οι συντεταγμένες να ορίζονται στο επίσημο κρατικό δίκτυο συντεταγμένων.
Να αναβαθμισθεί ο ΟΚΧΕ, που το τελευταίο διάστημα έχει απαξιωθεί (να αναλάβει το συντονισμό των χαρτογραφικών φορέων της χώρας, την τήρηση όλων των χαρτογραφικών δεδομένων, το συντονισμό του INSPIRE)
3. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος, κάθε άδεια οικοδομής που εκδίδεται, για κτίσματα εντός των περιοχών της προηγούμενης παραγράφου, αναφέρει υποχρεωτικά τις γεωγραφικές συντεταγμένες του κτίσματος.
ΑΡΘΡΟ 4
Υποχρεωτική κτηματογράφηση με επείγουσες διαδικασίες
1. Οι περιοχές που πλήττονται από πυρκαγιές, εφόσον δεν έχουν κηρυχθεί σε κτηματογράφηση, κηρύσσονται υποχρεωτικά σε κτηματογράφηση εντός μηνός από την κήρυξη αυτών ως αναδασωτέων και συντάσσεται δασικός χάρτης. Η κτηματογράφηση αφορά τα διοικητικά όρια του οικείου ΟΤΑ Δήμου ή Κοινότητας.
ΣΧΟΛΙO: Να περιγραφούν σαφώς οι τρεις ΟΤΑ για τους οποίους δεν έχει κηρυχθεί κτηματογράφηση, προκειμένου να μη γενικευτεί η χρήση του άρθρου.
2. Οι μελέτες κτηματογράφησης και εκπόνησης δασικών χαρτών για τις ως άνω περιοχές ανατίθεται σύμφωνα με το άρθρο 10 του ν. 3316/2005.
ΑΡΘΡΟ 5
Επείγουσα ολοκλήρωση της διαδικασίας κύρωσης δασικών χαρτών
Κατά παρέκκλιση κάθε άλλης σχετικής διάταξης και ειδικά για το νομό Αττικής:
α) Η ανάρτηση του δασικού χάρτη και η παράλληλη τοιχοκόλληση της πρόσκλησης του άρθρου 27 παρ. 2 του ν.2664/1998 διενεργούνται το αργότερο εντός 20 ημερών από την θεώρηση του δασικού χάρτη από την αρμόδια υπηρεσία, η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει τους δύο (2) μήνες από την υποβολή του σε αυτήν.
ΣΧΟΛΙO: να αντικατασταθεί η λέξη «θεώρηση» με τη λέξη «αποδοχή»
β) Οι αντιρρήσεις της παρ. 3 του ως άνω άρθρου εξετάζονται εντός προθεσμίας ενός μηνός και η επ΄ αυτών απόφαση εκδίδεται το αργότερο εντός μηνός
γ) Η κύρωση του δασικού χάρτη από τον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας, κατά την παρ. 4 του ως άνω άρθρου, διενεργείται εντός 15 ημερών από την ολοκλήρωση της προηγούμενης διαδικασίας.
ΑΡΘΡΟ 6
Αναστολή εφαρμογής και κατάργηση διατάξεων του ν. 3208/2003 ( ΦΕΚ Α΄303)
1. Αναστέλλεται η εφαρμογή της διάταξης του εδαφίου 3 του άρθρου 1 του Ν. 3208/2003 (ΦΕΚ Α 303/2003) κατά το μέρος που αντικαταστάθηκαν οι παράγραφοι 1,2 και 3 του άρθρου 3 του Ν. 998/1979 (ΦΕΚ Α289) με τις οποίες θεσπίστηκαν τα κριτήρια χαρακτηρισμού μιας έκτασης ως δασοβιοκοινότητας και καθορίστηκαν προϋποθέσεις δημιουργίας δασογενούς περιβάλλοντος, που προβλέπουν οι παρ. 1, 2 και 3 του άρθρου 3 του ν. 998/1979, όπως ισχύουν.
ΣΧΟΛΙO: Προτείνουμε την οριστική κατάργηση του εδαφίου 3 του άρθρου 1 του Ν 3208/2003 (ΦΕΚ 303/2003) που έχει άλλωστε κριθεί ως αντισυνταγματικό από το ΣτΕ.
2. Καταργείται η παράγραφος 15 του άρθρου 21 του ν. 3208/2003 για τα μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος εκδιδόμενα κατά τις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 114 του ν.1892/1990 πρωτόκολλα.
ΑΡΘΡΟ 7
Έναρξη ισχύος
Η ισχύς του παρόντος αρχίζει από την δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.