Θράκη-Χαλκιδική: Ο,τι λάμπει δεν είναι χρυσός…

ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ Σάββατο 24 Νοεμβρίου 2012

Του Νίκου Φωτόπουλου

 

Οι κάτοικοι του Εβρου και της Βόρειας Χαλκιδικής δεν είναι διατεθειμένοι να ξεπουλήσουν τα δάση και τα νερά τους, ούτε τα πράσινα βουνά και τον αέρα που αναπνέουν για μερικές εκατοντάδες θέσεις εργασίας και υποσχέσεις ανάπτυξης από την εξόρυξη χρυσού.

 

Σήμερα το πρωί θα συγκεντρωθούν στο δημαρχείο της Θεσσαλονίκης, σε μια παμβορειοελλαδική συνάντηση, για να θυμίσουν σ” αυτούς που αποφασίζουν ερήμην τους ότι δεν θέλουν να γίνουν… Ελντοράντο.

 

Λίγες εβδομάδες έχουν περάσει από την αρνητική γνωμοδότηση του δημοτικού συμβουλίου Αλεξανδρούπολης στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την επένδυση της εταιρείας «Χρυσωρυχεία Θράκης Α.Ε.» στο Πέραμα του Εβρου.

 

Σύμφωνα με τον δήμαρχο Αλεξανδρούπολης Βαγγέλη Λαμπάκη, σ” εκείνη τη συνεδρίαση καταρρίφθηκε η θέση της εταιρείας ότι επί σειρά ετών απουσιάζει ο επιστημονικός διάλογος για την επένδυση εξόρυξης χρυσού, γεγονός που κατατείνει στην παραβίαση της βιώσιμης ανάπτυξης.

 

Αντιθέτως, ο γενικός διευθυντής τής «Χρυσωρυχεία Θράκης» Γιώργος Μαρκόπουλος δήλωσε ότι η περιβαλλοντική μελέτη του έργου είναι απολύτως σύμφωνη με τους αυστηρούς όρους που θέτει η Ευρωπαϊκή Ενωση.

 

Το «όχι» ήταν ομόφωνο, μετά την αποχώρηση ενός συμβούλου της αντιπολίτευσης. Στη συνεδρίαση παρέστησαν επιστήμονες που κατέθεσαν απόψεις και ανέλυσαν λεπτομέρειες της περιβαλλοντικής μελέτης για την επένδυση, ενώ ακολούθησε συζήτηση παρουσία εκπροσώπων της εταιρείας, οι οποίοι όμως δεν έπεισαν με τα επιχειρήματά τους.

 

Ανάλογες αποφάσεις έχουν πάρει τόσο το περιφερειακό όσο και τα δημοτικά συμβούλια Κομοτηνής και Σαπών έπειτα από λεπτομερή διάλογο με επιστήμονες και από τις δύο πλευρές. Οι αρνητικές αυτές αποφάσεις συμβαδίζουν πλήρως με την άποψη που εδώ και χρόνια εκφράζουν οι τοπικές κοινωνίες, τις οποίες όμως η ελληνική κυβέρνηση συνεχίζει να αγνοεί.

 

Υπό αυτές τις συνθήκες, οι κάτοικοι των… χρυσοφόρων περιοχών είναι αποφασισμένοι να συνεχίσουν δυναμικά τις κινητοποιήσεις τους, έχοντας απέναντι είτε τα ΜΑΤ της Ελληνικής Αστυνομίας είτε τους παραφουσκωμένους σεκιουριτάδες των εταιρειών. Μαζί με πλήθος θεσμικών και επιστημονικών φορέων της περιοχής έχουν συγκροτήσει επιτροπή αγώνα και καταγγέλλουν την εταιρεία «Χρυσωρυχεία Θράκης» ότι «εξαγοράζει συνειδήσεις και κάνει ανήθικη προπαγάνδα μέσω κάποιων τοπικών ΜΜΕ με υποσχέσεις και ψέματα».

 

«Δεν σταματάμε τον δίκαιο αγώνα μας, ακόμη και εάν υπάρξει θετική απάντηση του υπουργείου, γιατί η εγκατάσταση των χρυσωρυχείων θα σημάνει την οικονομική και την περιβαλλοντική καταστροφή του τόπου μας. Η αντίσταση στον χρυσό θάνατο είναι υπόθεση όλων μας, για την αξιοπρέπειά μας, την υγεία και το μέλλον των παιδιών μας», λένε στην ανακοίνωση-πρόσκληση για τη σημερινή κινητοποίηση.

 

Από την TVX στην Eldorado

 

Εδώ και 17 χρόνια, οι κοινότητες της Χαλκιδικής αντιδρούν στα μεταλλεία χρυσού. Από την εποχή της καναδικής TVX, που θα «έσωζε την τοπική οικονομία» και «θα δημιουργούσε εκατοντάδες θέσεις εργασίας», ώς τις πρώτες ρωγμές στα σπίτια ενός ολόκληρου χωριού και τη θαλάσσια ρύπανση στις ακτές.

 

Από τις βίαιες συγκρούσεις με την Αστυνομία ώς τις αυτόφωρες συλλήψεις και τα δικαστήρια με κατηγορούμενους δημάρχους και κατοίκους. Σαν να μην πέρασε μια μέρα, η ιστορία επαναλαμβάνεται.

 

Αυτό που τρομάζει περισσότερο τους κατοίκους είναι το σχέδιο για το νέο μεταλλείο χαλκού και χρυσού στο δάσος των Σκουριών και η άδεια έρευνας που εξασφάλισε η εταιρεία για ερευνητικές γεωτρήσεις σε διάφορες γειτονικές τοποθεσίες. Το έργο το “χουν ξαναδεί και δεν πείθονται για τις αγνές προθέσεις των… χρυσοθήρων. «Θέλουν να μετατρέψουν την πιο πράσινη περιοχή της Ελλάδας σε λεκάνη αποβλήτων», λένε χαρακτηριστικά.

 

Στις 21 Οκτωβρίου τα ΜΑΤ κατέστειλαν με απίστευτη βιαιότητα μεγάλη ειρηνική διαδήλωση των κατοίκων ενάντια στο μεταλλείο χρυσού της Eldorado Gold, που έχει έδρα στο Βανκούβερ του Καναδά. Εγιναν συλλήψεις και δικογραφίες για «στάση». «Στάση εναντίον ποιου κράτους;», αναρωτήθηκαν πολλοί. «Είναι μια ιδιωτική εταιρεία κράτος;».

 

Την ίδια αναρώτηση, από άλλη αφετηρία, δείχνουν να συμμερίζονται και οι αστυνομικοί που κατήγγειλαν ότι καλούνται να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε μια ιδιωτική εταιρεία χωρίς να πληρώνονται, καταγγελία που προκάλεσε και την παρέμβαση του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου.

 

Εδώ ρίχνουν δακρυγόνα, στη Λατινική Αμερική δολοφονούν

 

Λίγες μέρες μετά την πρωτοφανούς αγριότητας επιχείρηση των ΜΑΤ στις Σκουριές Χαλκιδικής, το Radio Canada International αφιέρωσε μια ολόκληρη εκπομπή του στη… ματωμένη ιστορία της εξόρυξης χρυσού, με αφορμή τα σοκαριστικά βίντεο από την Ελλάδα που έκαναν τον γύρο του κόσμου. Καλεσμένη του δημοσιογράφου Wojtek Gwiazda, η Jennifer Moore από την καναδική οργάνωση Minining Watch Canada.

 

Να σημειωθεί ότι ο Καναδάς -χώρα όπου έχει την έδρα της η Εldorado Gold που δραστηριοποιείται σήμερα στη Χαλκιδική και τον Εβρο- είναι από τους ισχυρότερους διεθνείς παίκτες στην έρευνα και εξόρυξη χρυσού, με το 60% του συνόλου των μεταλλευτικών εταιρειών παγκοσμίως να είναι καταχωρισμένες στα καναδικά χρηματιστήρια. Εξ ου και το ιδιαίτερο ενδιαφέρον στα τεκταινόμενα στη χώρα μας.

 

Η κ. Moore δεν εξεπλάγη με την αστυνομική βία που ασκήθηκε στη Χαλκιδική. Εξηγεί ότι αυξάνεται διεθνώς η καταστολή των αντιδράσεων όσων προσπαθούν να υπερασπιστούν τη γη, το νερό και την ευημερία των κοινοτήτων τους, φτάνοντας έως και σε δολοφονίες ανθρώπων από κρατικούς ή ιδιωτικούς στρατούς και παραστρατιωτικές οργανώσεις στην περίπτωση της Λατινικής Αμερικής.

 

Οταν ερωτάται γιατί συμβαίνουν αυτές οι συγκρούσεις απαντά: «Σε όλο τον κόσμο κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες είδαμε την εφαρμογή εξαιρετικά ευνοϊκών θεσμικών καθεστώτων για τις ξένες επενδύσεις στον μεταλλευτικό τομέα. Μέσα στο ίδιο χρονικό διάστημα, οι κοινότητες μαθαίνουν και αντιδρούν στις επιπτώσεις της βιομηχανικής μεταλλείας.

 

Υπάρχει πραγματικό χάσμα ανάμεσα στις ευνοϊκές συνθήκες και τη νομική υποστήριξη και προστασία που έχουν οι εταιρείες, για έργα που θα ωφελήσουν κατά κύριο λόγο τον ξένο επενδυτή, πολύ περισσότερο από τα κρατικά ταμεία και απείρως περισσότερο από τις τοπικές κοινότητες, oι οποίες επιπλέον μένουν και με το κομμάτι της αποκατάστασης αυτών των δραστηριοτήτων. Και καθώς οι κοινότητες μαθαίνουν και οργανώνονται, βλέπουμε επίσης αυξανόμενη αντίσταση.

 

Ετσι υπάρχει μεγαλύτερη τάση για σύγκρουση ανάμεσα σε αυτά τα διαφορετικά συμφέροντα σε πολλές χώρες και δεν είναι παράξενο που το βλέπουμε αυτό σε εποχές που οι συγκυρίες βοηθούν την προώθηση έργων, όπως είναι η περίπτωση της Ελλάδας τώρα.

 

Με τη χώρα σε σοβαρή οικονομική κρίση φαίνεται ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να προβάλουν την απειλή στη βόρεια ακτή (σ.σ.: Χαλκιδική) και να πουν ότι τώρα αυτά τα έργα πρέπει να προχωρήσουν ώστε να λύσουμε το πρόβλημα της χώρας».

 

Η θέση της εταιρείας

 

«Το επενδυτικό σχέδιο προβλέπει την εκμετάλλευση των 240 τόνων πολυμεταλλικού και πορφυρικού χρυσού, 1.984 τόνων αργύρου, 1.500.000 τόνων μολύβδου και ψευδαργύρου, και 800.000 τόνων χαλκού που φιλοξενούνται στα βεβαιωμένα αποθέματα των κοιτασμάτων Ολυμπιάδας, Στρατωνίου/Στρατονίκης και Σκουριών.

 

Το οικονομικό σκέλος της επένδυσης ανέρχεται συνολικά σε 2,8 δισ. ευρώ, από τα οποία το 1 δισ. θα διατεθεί στις κατασκευαστικές ανάγκες, ενώ 800.000 ευρώ θα δαπανηθούν στα πρώτα 20 χρόνια σε μισθούς.

 

Εκτιμάται ότι ο ετήσιος «τζίρος» θα είναι της τάξης των 300-400 εκατ. ευρώ.

 

Στην πλήρη ανάπτυξη του επενδυτικού σχεδίου θα απασχολούνται 1.500 εργαζόμενοι στα τρία μεταλλεία, στα εργοστάσια εμπλουτισμού και στη μονάδα μεταλλουργίας χαλκού-χρυσού, ενώ 6.000 θέσεις θα δημιουργηθούν στον δευτερογενή και τριτογενή τομέα της οικονομίας (εργολαβίες, προμήθειες, μεταφορές)».

(Από την ιστοσελίδα της «Πρωτοβουλίας Πολιτών Δήμου Αριστοτέλη»)

 

Η αλήθεια σε αριθμούς

 

11 εκατ. ευρώ: το τίμημα που κατέβαλε η Hellas Gold για να αποκτήσει το δικαίωμα εκμετάλλευσης 317.000 στρεμμάτων στη βόρεια Χαλκιδική με σύμβαση που έγινε χωρίς διαγωνισμό, με απευθείας ανάθεση.

 

60.000 ευρώ: το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας Hellas Gold που είχε δημιουργηθεί δύο μέρες πριν!

 

95,7 εκατ. ευρώ: το κέρδος των κύριων μετόχων τής Hellas Gold (Μπόμπολας – Κούτρας – Τίμις) από την τμηματική πώληση της εταιρείας στη μητρική πολυεθνική European Goldfields.

 

408 εκατ. ευρώ: η αγοραία αξία των μεταλλείων, όπως υπολογίστηκε από διεθνή οίκο έξι μήνες μετά την πώλησή τους από το Ελληνικό Δημόσιο (37 φορές παραπάνω).

 

2,3 δισ. ευρώ: η σημερινή αξία των μεταλλείων στο χρηματιστήριο του Τορόντο, μετά την εξαγορά τής European Goldfields από την Eldorado Gold (πολυεθνική εταιρεία με έδρα τον Καναδά και με κύριους επενδυτές funds και τράπεζες, όπως η JP Morgan και η Goldman Sachs η οποία κατέχει πλέον το 95% των μετοχών της Hellas Gold).

 

15,436 δισ. ευρώ: η αξία των μεταλλευμάτων που βρίσκονται στα μεταλλεία της Χαλκιδικής.

 

0 ευρώ: το κέρδος του Ελληνικού Δημοσίου αφού, σύμφωνα με τον Μεταλλευτικό Κώδικα, ο ορυκτός πλούτος ανήκει αποκλειστικά στις εταιρείες που τον εκμεταλλεύονται και δεν προβλέπεται η απόδοση δικαιωμάτων στο Δημόσιο από την εκμετάλλευσή του.

 

0,8 γραμμάρια ανά τόνο είναι η περιεκτικότητα σε χρυσό του εδάφους στην περιοχή.

 

18 τόνοι εξορύγματος απαιτούνται για να γίνει ένα χρυσό δαχτυλίδι.

 

2 χλμ. θα είναι η διάμετρος του ανοιχτού ορύγματος που θα συνοδεύεται από λίμνες αποβλήτων, όπου θα «αποθηκεύονται» τα τοξικά υγρά.

 

3.000 στρέμματα δάσους θα καταστραφούν για να υλοποιηθεί το έργο.

 

200 εκατ. τόνοι προβλέπεται να εξορυχθούν μέσα στα επόμενα χρόνια σύμφωνα με το σχέδιο της εταιρείας. Στα 2.500 χρόνια που λειτουργούν μεταλλεία στην περιοχή εξορύχθηκαν 30 εκατ. τόνοι (20 εκατ. μετά το 1927 από τον Μποδοσάκη).

 

691.000 λίτρα είναι η μέση κατανάλωση νερού ανά κιλό παραγόμενου χρυσού.

 

 

ΠΗΓΗ: Ανοιχτό Συντονιστικό Θεσσαλονίκης ενάντια στα μεταλλεία χρυσού

 

Τάσος Σαραντής