11/12/2012

Η σωτηρία του κλίματος… αναβάλλεται

Του Τάσου Σαραντή

 

Όπως και στις συνομιλίες του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή του περασμένου έτους, έτσι και η φετινή αντίστοιχη διάσκεψη στην Ντόχα του Κατάρ κατέληξε σε ολονύχτια σύνοδο προκειμένου να επιτευχθεί μια συμφωνία για την πρόληψη της περαιτέρω παγκόσμιας ανόδου της θερμοκρασίας και την προστασία των πολιτών από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

 

Ωστόσο, όπως και πέρσι, η απουσία ισχυρών δεσμεύσεων για τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου και της βοήθειας τους ευάλωτων πληθυσμών να προσαρμοστούν στην αλλαγή του κλίματος ήταν εμφανής στις 39 του αποφάσεις της διάσκεψης.

 

Σε ό,τι αφορά το Πρωτόκολλο του Κιότο, τη μόνη νομικά δεσμευτική συμφωνία των Ηνωμένων Εθνών για την καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη, συμφωνήθηκε μια οκταετής επέκτασή του έως το 2020.

 

Με βάση αυτή, περίπου 35 βιομηχανικές χώρες υποχρεώνονται να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά μέσο όρο τουλάχιστον 5,2% κάτω από τα επίπεδα του 1990 κατά τη διάρκεια της περιόδου 2008-12.

 

Ωστόσο, όσο κι αν η επέκταση του Πρωτοκόλλου του Κιότο επιχειρήθηκε να παρουσιαστεί ως «νίκη για το περιβάλλον», ουσιαστικά αποδεικνύεται μια προσπάθεια αποφυγής της αποτυχίας της διάσκεψης. Κι αυτό γιατί οι υποστηρικτές του Κιότο θα λιγοστέψουν από το 2013, περιοριζόμενοι σε μια ομάδα που περιλαμβάνει τα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, την Αυστραλία, την Ουκρανία, την Ελβετία και τη Νορβηγία, χώρες που, όλες μαζί, αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 15% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

 

Αυτό το νέο δεδομένο προέκυψε έπειτα από την αποχώρηση από την αρχική ομάδα των υποστηρικτών του Πρωτοκόλλου του Κιότο της Ρωσίας, της Ιαπωνίας, του Καναδά και της Νέας Ζηλανδίας επιχειρηματολογώντας ότι είναι η ώρα για τις μεγάλες αναδυόμενες οικονομίες, με επικεφαλής την Κίνα και την Ινδία, να ενταχθούν ραγδαία στον καθορισμό στόχων για τον περιορισμό των εκπομπών τους.

 

Υπενθυμίζεται ότι και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν επικύρωσαν ποτέ το Πρωτόκολλο του Κιότο, με το επιχείρημα ότι αυτό θα κόστιζε θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ και ότι κακώς δεν περιελήφθησαν στους στόχους του οι αναπτυσσόμενες χώρες.

 

Φέτος οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αναμένεται να αυξηθούν κατά 2,6% και είναι περισσότερο από 50% υψηλότερες απ” ό,τι ήταν το 1990, μια αύξηση που προέρχεται κυρίως από τις αναδυόμενες οικονομίες, των οποίων ηγούνται η Κίνα και η Ινδία.

 

Εξάλλου, ένα σύνολο αποφάσεων που ελήφθησαν στη διάσκεψη στην Ντόχα αναβάλλει ώς το 2013 τη συζήτηση για τα αιτήματα των αναπτυσσόμενων χωρών για περισσότερα χρήματα ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη.

 

Μάταια οι φτωχές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ευάλωτων στην κλιματική αλλαγή μικρών νησιωτικών κρατών και των λιγότερο αναπτυγμένων χωρών, επεδίωκαν την έκδοση μιας απόφασης για τη δημιουργία ενός διεθνούς μηχανισμού για την αντιμετώπιση των απωλειών και ζημιών που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή.

 

Ο μηχανισμός θα άνοιγε την πόρτα σε ενδεχόμενη αποζημίωση από τις πλούσιες προς τις φτωχές χώρες για την αντιμετώπιση των ακραίων καιρικών φαινομένων.

 

Το 2009, οι αναπτυγμένες χώρες υποσχέθηκαν να παρέχουν 30 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2012 ώστε να βοηθήσουν τις φτωχές χώρες να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή, όπως και να παρέχουν 100 δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο από το 2020 και μετά. Οι αναπτυγμένες χώρες ανέφεραν στην Ντόχα ότι είχαν φτάσει τον στόχο των 30 δισ. δολαρίων, γεγονός που αμφισβητήθηκε.

 

Οι αναπτυγμένες χώρες ανέφεραν επίσης ότι, με την παγκόσμια ύφεση, δεν είναι σε θέση να αναλάβουν σοβαρές δεσμεύσεις για τη χρηματοδότηση των προσπαθειών των φτωχών χωρών να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή.

 

Το ναυάγιο στο οποίο κατέληξαν οι φετινές συνομιλίες στην Ντόχα υποδεικνύει ότι τα επόμενα τρία χρόνια διαπραγματεύσεων για την επίτευξη μιας συνθήκης θα είναι τα πιο δύσκολα στην 20χρονη ιστορία των συνομιλιών για την κλιματική αλλαγή, γιατί ο κόσμος έχει αλλάξει πάρα πολύ από το 1992, όταν η σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή υπογράφηκε, και το 1997, όταν το Πρωτόκολλο του Κιότο εδραίωσε το πλήρες χάσμα μεταξύ των αναπτυγμένων χωρών και των αναπτυσσόμενων χωρών.

 

Εως τότε, το επικίνδυνο πείραμα που διεξάγουμε στο κλιματικό μας σύστημα, μέσω της εκπομπής αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, θα συνεχίζεται αδιάλειπτα.